Svijet

10. septembar kroz istoriju: Potpisan sporazum kojim je nestala Austrougarska

Sporazum u Sen Žermenu je potpisan 10. septembra 1919. godine u palati Sen Žermen en Le kod Pariza između zemalja sila Antante i novoosnovane Republike Austrije, kao pripadnice poraženih Centralnih sila.

mapa nakon Prvog svjetskog rata
FOTO: WIKIPEDIA

Ovo je jedan od mirovnih ugovora kojima je završen Prvi svjetski rat, a koji su na Pariskoj konferenciji mira (od 18. januara 1919. do 28. juna 1919. u Parizu) zaključeni sa svakom pobijeđenom državom posebno.

Prema sporazumu, kojim je na današnji dan regulisan raspad Austrougarske, Republika Austrija, sastavljena od većine teritorije na kojima su živjeli govornici njemačkog jezika, morala je da prizna nezavisnost Mađarske, Čehoslovačke, Poljske i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. U sporazumu su se regulisale i ratne reparacije, kojima je Austrija trebala da plati ratne troškove sila Antante.

Sporazum ima ukupno 381 tačku i njime se reguliše podjela Austrougarske, granice nove države Austrije, odricanje Austrije od svih oduzetih joj teritorija i plaćanje ratnih odšteta.

Sporazum je podijeljen na 14 dijelova kojima se regulišu međusobni odnosi sa drugim državama u Evropi, privredne i krivične odredbe…

Poput Trijanonskog mira sa Mađarskom i Versajskog ugovora sa Njemačkom, Sen-žermenski sporazum sadržavao je zavjet Lige naroda i kao rezultat nije ratifikovan od strane SAD, ali ga je pratio mirovni sporazum SAD i Austrije iz 1921. godine.

Pročitajte još

Ostali događaji na današnji dan

1855. – Rođen njemački arheolog Robert Koldevej, koji je od 1899. do 1917. istraživao Vavilon i dokazao da je ta biblijska metropola na rijeci Eufrat, južno od Bagdada, stvarno postojala;

1875. – Poginuo srpski hajdučki harambaša Petar Pecija Petrović, vođa ustanka iz 1853, poznatog kao Pecijina buna, prilikom pokušaja da kod mjesta Gaštica preko Save prebaci tovar oružja borcima bosanskohecegovačkog ustanka protiv Turaka;

1906. – Pojavio se prvi broj “Šabačke čivije”, jednog od najboljih humorističko-satiričnih listova u Srbiji. List je izlazio do decembra 1909;

1914. – Rođen američki filmski režiser Robert Vajz, koji je dva puta dobio nagradu “Oskar”. Filmovi: “Krv na Mjesecu”, “Tri tajne”, “Jelena od Troje”, “Želim da živim”, “Moje pjesme, moji snovi”, “Priča sa zapadne strane”;

1927. – Rođena peruanska pjevačica indijansko-španskog porijekla Ima Sumak, jedinstvenog raspona glasa od četiri oktave, od visokog soprana do dubokog alta;

1945. – U Norveškoj pod optužbom za izdaju osuđen na smrt vođa norveških fašista Vidkun Kvisling, u Drugom svjetskom ratu premijer marionetske vlade od 1942. do 1945;

1967. – Građani Gibraltara odbacili su na referendumu mogućnost pripajanja Gibraltara Španiji, opredijelivši se da ostanu pod britanskom upravom;

1976. – U sudaru putničkih aviona “trajdent” britanske kompanije “Britiš ervejz” i “DC-9” jugoslovenske kompanije JAT sjeverno od Zagreba, poginulo je svih 176 ljudi, koliko se nalazilo u dvije letjelice;

1995. – Amerikanci sa broda “Normandija” u Jadranskom moru počeli da gađaju srpske vojne i civilne ciljeve u okolini Banjaluke krstarećim raketama “tomahavk”;

2003. – Švedski ministar spoljnih poslova Ana Lind izbodena nožem u trgovačkom centru u Stokholmu usljed čega je preminula dan kasnije. Ubica Mijailo Mijailović osuđen je marta 2004. na doživotnu robiju. Viši sud u Stokholmu preinačio je presudu i donio odluku da je Mijailović mentalno bolestan i da ga treba uputiti na liječenje;

2010. – Umro Radomir – Rade Marković, pozorišni, filmski, radio i TV glumac, profesor Akademije umjetnosti u Novom Sadu;

2014. – Umro Ričard Kil, jedan od najpoznatijih filmskih negativaca, upamćen kao Zuba u dva filma o Džejmsu Bondu.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu