On u intervjuu Srni podsjeća na nazivanje osnovne škole u Dobroševićima po Mustafi Busuladžiću ili ulice u Mostaru po Juri Francetiću. Nesmetano širenje mržnje prema Jevrejima omogućava i slobodna ulična prodaja antisemtiskih knjiga kao što su “Majn kampf” i “Protokol sionskih mudraca”.
To je nedopustivo, ali politiku međunarodne zajednice djelimično čine jasnijom aktuelna dešavanja u Hrvatskoj – jedne od potpisnica Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Ona, iako to zvanično poriče, ima veliki uticaj na Hrvate u BiH, a ne može da se suoči sa zločinima svojih predaka nad Jevrejima u Drugom svjetskom ratu”, ističe Atijas.
On kao loše primjere navodi postavljanje ustaških tabli na javnim mjestima, kao i ustaški pozdrav “Za dom spremni!”, koji je sve zastupljeniji kod današnje hrvatske desnice.
Tu su i diplomatski nastupi hrvatskih zvaničnika, pa istup hrvatskog predsjednika Kolinde Grabar Kitarović tokom zvanične posjete Argentini, koja je bila utočište za ustaške zločince sa područja Hrvatske iz Drugog svjetskog rata.
– Pokušaj da se umanji ili porekne počinjen zločin može se vidjeti i kroz upotrebu modernog hrvatskog jezika, pa se na `Vikipediji` Jasenovac naziva `Sabirnim logorom`, što je suprotno odrednicama međunarodnih jezika u kojima se on označava koncentracionim logorom smrti – upozorava Atijas.
Kao što se hrvatska politika pretače preko njenih granica prema hrvatskom narodu u BiH, tako se preliva i međusobno uvezana ekstremna desnica iz Evrope – sve naglašenija prema manjinama, posebno u Bugarskoj, Mađarskoj, pa i u Poljskoj.
– To su stvari kojih smo kao jevrejske zajednice svjesni, te suočeni s tim pokušavamo da širimo pozitivan duh. Ali, u tom pokušaju da unaprijedimo saradnju sa vlastima na svim instancama neophodna je i podrška međunarodne zajednice da se primijene već potpisane konvencije o ljudskim pravima – navodi Atijas za Srnu.
On ukazuje da vlasti u Republici Srpskoj imaju više osjećaja po tom pitanju.
Atijas navodi da Jevreji za par godina proslavljaju 500 godina boravka na području sadašnje u BiH, u kojoj danas živi svega njih 1.000 u šest jevrejskih opština, od oko 70.000, koliko ih je živjelo do Drugog svjetskog rata.
– Komšijski odnosi su vrlo spefični odnosi u BiH. Nekada je to dobro, a nekada loše – ističe Atijas, koji je i izvršni potpredsjednik Jevrejske opštine Doboj.
Kada je riječ o Doboju, Atijas ocjenjuje da se članovi ove zajednice danas osjećaju prilično bezbjedno i žive u tolerantnoj sredini, u odnosu na dešavanja u regionu.
On pojašnjava da je sva dokumentacija o postojanju Jevreja u Doboju uništena, te da su pojedina svjedočanstva prikupljena u periodu Federativne Narodne Republike Jugoslavije, kao i da su smještena u Muzeju BiH, Zemaljskom muzeju i Muzeju genocida u Beogradu.
– Nažalost, danas nam nisu dostupni na uvid podaci o nekadašnjoj imovini u posjedu Jevreja, a koji se nalaze u dobojskom Zemljišnoknjižnom uredu – navodi Atijas.
On kaže da su stradanja dobojskih Jevreja tokom Drugog svjetskog rata dokumentovana u rijetkim publikacijama, a na osnovu arhiva depeša zagrebačkog poglavarstva tadašnje Nezavisne Države Hrvatske /NDH/ sa jasnim instrukcijama o njihovoj deportaciji, kao i svjedočenjima savremenika.
– Žene i djecu su uglavnom deportovali u Đakovo u Hrvatskoj, dok su muškarci odvođeni u Jasenovac, Staru Gradišku i Donju Gradinu. Nema podataka da se iko živ vratio – ističe Atijas.
Atijas je najavio da 2021. godine u Doboju žele da obilježe 500 godina postojanja Jevreja u BiH, 150 godina u Doboju, te 81 godinu od deportacije u koncentracione logore.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu