Jedna od većih prepreka je to što su bogate zemlje, čak i one koje učestvuju u programu „Kovaks”, nezavisno od njega u direktnim pregovorima s farmaceutskim kompanijama obezbijedile milione doza za sebe, izvještava AP, a prenosi Politika.
Najveće sile, SAD, Kina i Rusija, koje su i lideri u razvoju vakcina, nisu se ni pridružile „Kovaksu”, projektu iza kojeg stoje SZO i fondacije „Cepi” i „Gavi”. Amerika je kao razlog navela „korumpiranu SZO” i to što želi da njeni građani prvi dobiju vakcinu. Kina najavljuje da će se možda priključiti, ali planira da prioritet da svom stanovništvu i prijateljskim zemljama. Sličan stav ima i Rusija, piše portal Aksios.
Uočljivo je raslojavanje po geopolitičkim linijama. Zapadne zemlje skoro da ne uzimaju u razmatranje vakcine iz Kine i Rusije, iako te dvije zemlje već vakcinišu stanovništvo vakcinom domaće proizvodnje.
Generalni sekretar UN Antonio Guteres izjavio je da je vrijeme da države novac iz nacionalnih planova za borbu protiv kovida 19 počnu da koriste za finansiranje „Kovaksa”.
Bogate zemlje i donatori
Plan je da se kroz taj projekat kupi dvije milijarde doza koje će do kraja sljedeće godine biti podijeljene prioritetnim grupama, kao što su zdravstveni radnici, nezavisno od toga da li neka zemlja može da ih priušti (dobijaće ih po sniženoj cijeni ili besplatno).
Novac daju bogatije zemlje i donatori, a ulaže se u proizvodnju devet vakcina-kandidata iz SAD, Evrope, Kine, Južne Koreje i Australije. Ideja je da se prvo vakcinišu zdravstveni radnici, pa onda stariji ljudi, oko 20 odsto stanovništva. Srbija se programu priključila 18. septembra, piše Telegraf.
Evropska unija podržala ga je sa 400 miliona evra, ali neće preko njega kupovati vakcine, što može da se protumači kao sumnja u ostvarivost planova. Brisel je, s druge strane, potpisao ugovore s kompanijama za kupovinu više od milijardu doza, smanjivši mogućnost „Kovaksu” da ih obezbijedi, jer je izvjesno da u početku proizvodnja neće moći da zadovolji potražnju.
Dodatni problem biće kako obezbijediti transport u „hladnom lancu” – na dovoljno niskim temperaturama – od fabrike do pacijenta, koji je za pojedine vakcine neophodan. Neke zahtjevaju i duplu dozu, što znači dvostruko više špriceva, igala, otpada…
Klemens Ojer, član izvršnog odbora SZO i glavni pregovarač EU za vakcine, kaže da ga zabrinjava nedostatak transparentnosti u radu „Kovaksa”.
– Ne bismo se pitali o vakcinama, kvalitetu, cijeni, rizicima, tehničkoj platformi. To je sasvim nedopustivo – kaže Ojer za AP i dodaje da SZO uopšte nije tražila mišljenje zemalja o predloženoj strategiji. Za plan da se prvo vakcinišu ranjive grupe u svijetu kaže da je „plemenit, ali politički naivan”.
Britanci i šest različitih vakcina
Ujedinjeno Kraljevstvo se prije dvije nedjelje priključilo „Kovaksu”, iako je u međuvremenu ugovorima s kompanijama obezbijedilo 340 miliona doza šest različitih vakcina. Posljednjih 60 miliona ugovoreno je s američkim „Novavaksom”, a 30 miliona s belgijskom kompanijom koja je u vlasništvu „Džonsona i Džonsona”.
Zvaničnici nisu htjeli da kažu koliko je vlada Borisa Džonsona do sada avansno dala za vakcine, ali kažu da uloženi novac posmatraju kao pomoć i drugim zemljama, jer će se koristiti za razvoj vakcina. Iako nijedno cjepivo još nije odobreno, britanski zdravstveni radnici su dobili plan za masovnu vakcinaciju koja bi mogla da počne već u novembru, otkriva BBC iz dokumenta koji je došao do medija.
Iako se čeka kao spasonosno rješenje koje će okončati pandemiju, čak i efikasna vakcina protiv virusa korona neće odmah na proljeće vratiti život u normalu, upozorila je ove nedjelje grupa vodećih naučnika britanskog Kraljevskog društva.
Prvo zbog toga što će proces vakcinacije trajati, ali nije izvjesno ni da će svi htjeti da prime cjepivo, jer postoji izvjestan otpor javnosti. Takođe, postoje nagoveštaji da slabije djeluje kod starijih, pa je onda upitno treba li prvo zaštititi baš njih.
I pored nedoumica, svima se žuri. Evropska medicinska agencija (EMA) saopštila je juče da je započela ispitivanje vakcine kompanije „Astra Zeneka” i Univerziteta Oksford s ciljem da ubrza budući postupak odobravanja. Prije samo nekoliko sedmica testiranje te vakcine je zaustavljeno zbog bolesti koju je dobio jedan od učesnika. Nedjelju dana kasnije nastavljeno je u Velikoj Britaniji, ali ne i u SAD, gdje se čekaju dodatni izvještaji.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu