Zbog velikog potencijala za ovu vrstu ekonomije, te potrebe za očuvanjem rasprostranjenih zelenih površina, Agencija Ujedinjenih Nacija za hranu i poljoprivredu (FAO) je, putem svog projekta održivosti ruralnog razvoja lokalnih zajednica, besplatno izradila Strategiju razvoja ruralnog turizma opštine Pale, čime su Pale postale jedina opština u BiH kojoj su Ujedinjene nacije poklonile ovaj vrijedan dokument, a koji će predstavljati smjernice u njenom daljem ruralnom razvoju.
Prateći razvoj turizma, Pale se razvijaju i u pogledu zelene ekonomije.
Naime, u Palama su započeti mnogobrojni projekti energetske efikasnosti, od kojih je, svakako, za građane najvažniji projekat izmještanja gradske toplane iz centra Pala, te izgradnja nove na periferiji, koja će biti izgrađena po najvišim evropskim ekološkim standardima.
Ljubiša Tanić, direktor preduzeća „Grijanjeinvest“, koje izvodi radove, rekao je za „Paljanske novosti“ da će ovaj projekat biti izgrađen po svim standardima „zelene ekonomije“, te da će dugoročno biti isplativ jer će se, za istu količinu sagorjelog drvnog otpada, dobijati duplo više korisne toplote.
– Osim toga, predviđeno je da na postrojenju budu ugrađeni specijalni elektrostatički filteri, koji će sve nesagorjele čestice zadržavati, te, sa gotovo stoprocentnom čistoćom pare i običnih gasova koji nisu štetni po zdravlje, a koji će biti produkt potpunog sagorijevanja, izlaziti u vazduh. Ostaci pepela koji se budu uhvatili na elektrostatičnim filterima, moći će se koristiti i kao vrsta đubriva za određene bašte i slične namjene. Praktično, zatvorićemo čitav ciklus energentske efikasnosti sa što manje otpada, koji će ostati; neće biti štetan nego, naprotiv, ići će u dalju upotrebu, jer će se sastojati od azotnih oksida i jedinjenja koja su korisna za uzgoj određenih biljnih kultura – istakao je Tanić.
On je podsjetio da se sadašnje, zastarjelo postrojenje toplane, nalazi u užem centru Pala, te da funkcioniše bez ikakvih filtera, čime se, prema njegovim riječima, svi štetni gasovi ispuštaju direktno u atmosferu.
– Kada se tome doda i činjenica da se u samoj blizini toplane nalazi ogromna deponija ogrijeva, koji je najčešće vlažan i širi nesnosan miris na okolne objekte, kao i ostaci nesagorjelog ogrijeva koji se miješaju sa ugljem, jasno je da će izgradnja nove toplane, višestruko većeg kapaciteta, dati višestruku korist, ne samo u smislu sigurnog i bezbjednog snadbijevanja postojećih potrošača i mogućnosti za priključenje novih, nego praktičan ekološki apekat, a to je da će samo sagorijevanje goriva biti kontrolisano, a kotlovi u kojima će se vršiti sagorijevanje biće savremeni, sa daleko većim stepenom korisnosti – naglasio je direktor firme koja izvodi radove na izgradnji novog postrojenja gradske toplane.
Iz opštinske uprave navode da je proces zelene ekonomije, koji predstavlja preduslov za trajno očuvanje i zaštitu životne sredine, imperativ za razvoj opštine Pale i poboljšanje životnog standarda njenih stanovnika.
– Trudeći se da unaprijedimo životni standard naših građana postavili smo cilj da, u procesu ekonomskog razvoja opštine, ne narušimo prirodna bogatstva Pala. Imajući u vidu značaj očuvanja ekološke svijesti i prirodnih dobara, u najvažnijim ustanovama sproveli smo projekat energetske efikasnosti – osnovne i srednje škole, te JZU Dom zdravlja “Pale”, u čemu smo imali nesebičnu pomoć Evropske unije i Vlade Republike Srpske. Takođe, prilikom rekonstrukcije zgrade opštinske uprave, obnovu smo izvršili po najvišim standardima energetske efikasnosti – rekao je za „Paljanske novosti“ načelnik opštine Pale Boško Jugović.
On je dodao da su u budžetu Opštine Pale u tekućoj godini planirana sredstva za zamjenu postojeće rasvjete LED osvjetljenjem, čime će se doprinijeti uštedi električne energije, a taj projekat bi trebalo da bude završen u toku ove ili iduće godine.
Podsjetićemo da je Opština Pale, u skladu sa dokumentom Evropske unije Direktiva 2008/98/EC o otpadu, te republičkim zakonskim aktima, riješila i problem upravljanja otpadom, tako da se od 2017. godine komunalni otpad iz opštine uklanja ispod zemlje na gradskoj deponiji, čime je još jednom dokazana osviješćenost lokalne zajednice o potrebi očuvanja životne okoline, ali i zdravlja građana.
Na osnovu svih prikupljenih informacija, možemo zaključiti da Pale „punim plućima“ napreduju ka zvanju prave „vazdušne banje“, što će, pored turista, neminovno privući i investitore, kojima će biti postavljen imperativ da prate sada već ustaljeni standard opštine – razvoj zelene ekonomije, u cilju poboljšanja uslova života građana ove lokalne zajednice.
(Razgovarala i pripremila: Tanja Gavrilović)
* Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta umrežavanja i zagovaranja za zelenu ekonomiju (NAGE) Mreže za ruralni razvoj u Bosni i Hercegovini, a uz finansijsku podršku Evropske unije. Sadržaj je isključiva odgovornost Mreže za ruralni razvoj u Bosni i Hercegovini i ne odražava nužno stavove Evropske unije.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu