Iako se formalno radi o vojnom roku, dakle o sekundarnoj socijalizaciji tek punoljetnih muškaraca militarističkog tipa, zapravo riječ je o mnogo značajnijoj stvari, jer i obični građani na određen način počinju da primjećuju da erozija muževnosti savremenih muškaraca dobija na snazi.
U psiho-socijalnom smislu, za pravilan razvoj ličnosti muškarca, tj. za njegovo osamostaljivanje kao muškarca, od odlučujućeg je značaja pravovremeno odstranjivanje (u pubertetskom dobu) iz porodičnog okruženja, a naročito smanjenje uticaja majčinske figure.
Ako osmotrimo blisku prošlost, bar kod Srba, uočićemo da erozija muževnosti kod nas počinje nakon Prvog svjetskog rata. Naime, zbog velikog broja žrtava, naročito u muškoj populaciji, došlo je do trajnog i radikalnog poremećaja u obrascu socijalizacije. Većinu stanovništva, pored staraca, činile su žene s djecom. Usljed nedostatka muževa i očeva majke su preuzimale dvostruku ulogu pored majki bile su prinuđene da igraju i ulogu očeva. Na taj način je u istorijskoj iznudici formirana autoritarna figura majke oko koje se strukturirao čitav mikrokosmos sinova proizvela kolektivan Edipov kompleks nacije.
Ubrzo zatim slijedi Drugi svjetski rat i ponovni gubici i isti scenario. Međutim, ovdje je situacija bila još gora – osim djedova i očeva, sinovi su zbog ateizma ostali i bez Boga. Ostajući i bez duhovnih i bez fizičkih parametara slom muževnosti je postao potpun.
O dometima komunizma, kako onim psihološkim tako i onim drugim, ne treba ni govoriti – dovoljno je samo napomenuti da smo svjedoci vremena u kome su potomci tog sistema ne samo uništili taj sistem nego su takoreći u maniru socijalnih kanibala proždrli i budućnost vlastite djece.
Na kraju, ali ne i po značaju, dolazi i ovaj posljednji rat – opet žrtve i isti scenario.
U tom smislu javno tematiziranje ponovnog uvođenja obaveznog služenja vojnog roka ili bilo kog drugog oblika internatskog oslobađanja dječaka autoritarnog uticaja majčinske figure ne samo da je opravdano nego je i nužno. To nije pitanje militarizma već pitanje psihologije – u ovim feminističkim vremenima to je jedinstven pokušaj revitalizacije muževnosti na najautentičniji način.
(Nemanja Đukić, profesor sociologije na Univerzitetu u Banjaluci)
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu