Stalnim intervencijama Republici Srpskoj su oduzete brojne nadležnosti i prenesene na nivo institucija BiH. Naravno, to je činjeno protivustavno i politički višestruko štetno. Ako bi se takva praksa nastavila, Republici Srpskoj prijeti opasnost da ostane prazna ljuštura, da postane politička teritorija bez ovlašćenja, a samim tim i nemoćna da zaštiti svoj narod koji ju je zbog toga i formirao i za nju dao veliku žrtvu istakao je Čubrilović.
Obraćajući se na tematskoj sjednici Skupštine AP Vojvodina, predsjednik parlamenta Srpske je ukazao da oni koji žele da razvlaste Republiku Srpsku rade to s ciljem unitarizacije BiH i njenog pretvaranja u građansku državu, u kojoj bi se odlučivalo po načelu “jedan čovjek – jedan glas”.
– To ne bi bilo sporno da u BiH ne postoje tri konstitutivna naroda sa složenom i tragičnom istorijom međusobnih odnosa. A ta istorija opominje na oprez i podsjeća na krajnje negativna iskustva kad god su bila narušena prava kolektiviteta, u ovom slučaju konstitutivnih naroda – pojasnio je Čubrilović.
On je naglasio da se zbog toga Republika Srpska oštro protivi umanjenju nadležnosti koje su određene Ustavom BiH i Dejtonskom mirovnom sporazumu, a naročito se protivi nametanju zakona, jer je to nasilje nad demokratijom.
Govoreći o štetnost nametanja zakona i drugih akata od visokog predstavnika, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske ilustrovao je primjerom od prije nepuna dva mjeseca kada je tadašnji visoki predstavnik u BiH, Austrijanac, Valentin Incko, sedam dana prije isteka svog dvanaestogodišnjeg mandata, nametnuo izmjene i dopune Krivičnog zakona BiH.
– To je za nas iz Republike Srpske neprihvatljivo i zbog toga je Narodna skupština donijela akte kojima ne priznaje nametnuti zakon. S druge strane, tzv. međunarodna zajednica umjesto da traži izlaz iz političke situacije u koju nas je dovelo nametanje Krivičnog zakona, uvodi novog visokog predstavnika, Nijemca, Kristijana Šmita, i to bez saglasnosti Savjeta bezbjednosti UN, što je za nas, takođe, neprihvatljivo – pojasnio je Čubrilović u obraćanju u parlamentu Vojvodine.
On je ukazao da je cilj Republike Srpske da sačuva prava i nadležnosti koje joj pripadaju i koje su izborene teškom mukom i uz velike žrtve.
Čubrilović je istakao da najznačajniju ulogu u odbrani ustavno-pravne pozicije Republike Srpske, verifikovane Dejtonskim mirovnim sporazumom kao međunarodnim ugovorom, pored predstavnika Republike Srpske u zajedničkim organima i institucijama BiH, ima upravo Narodna skupština.
Prema njegovim riječima, Narodna skupština Srpske je demokratski izabran predstavnički organ putem kojeg se štiti vitalni nacionalni interesi srpskog naroda i Republike Srpske.
– S tim ciljem i potrebom, samo u ovoj godini, Narodna skupština Republike Srpske održala je nekoliko posebnih sjednica na kojima su raspravljana pitanja zaštite vitalnog interesa Srba kao konstitutivnog naroda i Republike Srpske kao dejtonske kategorije – naveo je Čubrilović.
On je dodao da danas u Skupštini AP Vojvodina govori u ime Narodne skupštine Republike Srpske koja će 24. oktobra obilježiti 30 godina od svog formiranja i djelovanja.
– Na taj dan, 1991. godine, dakle prije početka tragičnih sukoba, u Sarajevu je održana Osnivačka skupština srpskog naroda u BiH, koja je preteča današnje Narodne skupštine naše Republike. Prvu skupštinu činili su poslanici koji su bili izabrani u Skupštinu Socijalističke Republike BiH na prvim demokratskim izborima, koji su u novembru 1990. godine, održani u toj republici bivše Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije – podsjetio je Čubrilović.
On je konstatovao da je formiranje Skupštine srpskog naroda u BiH bio iznuđen politički potez, jer su srpski poslanici u tadašnjem parlamentu BiH, suprotno Ustavu i zakonima, bili preglasani o pitanjima od vitalnog nacionalnog interesa i nije bilo nikakvog drugog načina da se taj vitalni interes Srba u tadašnjoj BiH zaštiti, nego formiranjem Skupštine srpskog naroda.
“Formiranje Skupštine srpskog naroda u BiH bila je potreba i odgovornost da se zaštiti pravo na ravnopravnost i konstitutivnost srpskog naroda, između ostalog i pravo na vlastitu državu, u tom trenutku na SFR Jugoslaviju koja je, na našim prostorima, jedina bila suverena i međunarodno priznata država”, rekao je Čubrilović.
On je naglasio da su Srbi insistirali na tome da imaju pravo na ostanak u zajedničkoj državi, dok su druga dva naroda u BiH, Hrvati i tadašnji muslimani, koji su danas Bošnjaci, demonstrirali svoje pravo da izađu iz te države.
– To su bile međusobno suprotstavljene i nepomirljive opcije i bez obzira na brojne ustupke srpske strane, sukob je bio neminovan. On je trajao duže od tri i po godine i odnio je puno žrtava: više od stotinu hiljada poginulih na svim zaraćenim stranama, više hiljada ranjenih i nekoliko stotina hiljada izbjeglih i interno raseljenih lica, uz ogromno materijalno razaranje, uništavanje imovine i drugih resursa – istakao je Čubrilović.
On je naveo da se kao i većina drugih ratova, i građanski rat u BiH, koji je trajao od 1992. do 1995. godine, završio mirovnim sporazumom koji je ugovoren u Dejtonu, 21. novembra 1995, a definitivno potpisan u Parizu decembra istegodine.
“U skladu sa Dejtonskim mirovnim sporazumom, koji se sastoji od 11 aneksa, među kojima je i Ustav, državna zajednica BiH se sastoji od dva ranopravna entiteta: Republike Srpske i Federacije BiH. Prema Ustavu, BiH ima svega deset nadležnosti, a sve ostale su na nivou entitetskih vlasti, a u Federaciji BiH i kantonalnih zato što se taj entitet sastoji od deset kantona”, pojasnio je Čubrilović.
Prema njegovim riječima, srpski narod je, preko svojih političkih predstavnika u Dejtonu prihvatio takvu pravno-političku konfiguraciju BiH.
– Republika Srpska, po dejtonskom Ustavu, ima sasvim dovoljno ovlašćenja i mnogi teoretičari njen ustavno-pravni kapacitet imenuju kao ‘država u državi’. Međutim, taj nivo nadležnosti Republike Srpske, u proteklih četvrt vijeka, stalno je umanjivan. Radili su to uglavnom predstavnici međunarodnih institucija i organizacija smještenih u BiH, a posebno Kancelarija visokog predstavnika, uz lobiranje političkog Sarajeva – istakao je Čubrilović.
Uprkos neprestanoj borbi za dokazivanje i odbranu prava na vlastiti identitet i državnost, rekao je Čubrilović, Republika Srpska, pa tako i njena Narodna skupština, uspjela je da uspostavlja i održava regionalnu i međunarodnu saradnju.
– Naš parlament je potpisao veći broj sporazuma, memoranduma, protokola i sličnih akata o saradnji sa nekoliko državnih, pokrajinskih i regionalnih parlamenata. Tu je na prvom mjestu saradnja sa Republikom Srbijom i njenom Narodnom skupštinom, što nam je omogućio Sporazum o specijalnim paralelnim vezama.
Sa Skupštinom AP Vojvodine potpisan je Protokol o namjerama dva parlamenta, 2011. godine, kojim je ozvaničena dotadašnja i otvorena perspektiva novoj saradnji. Saradnja je posebno intenzivirana nakon dolaska delegacije vaše Skupštine na čelu sa predsjednikom, gospodinom /Ištvanom/ Pastorom u Banjaluku 2019. godine i uspostavljanjem parlamentarne grupe prijateljstva – podsjetio je Čubrilović.
Nakon toga, dodao je Čubrilović, kontinuirano se održavaju sastanci i dogovori radnih tijela, stručne službe i odvija se konstruktivna saradnja.
– Posebno je unaprijeđena saradnja i ostvareni su vidljivi rezultati u oblastima obrazovanja, naročito visokog, master i doktorskih studija, te u oblasti kulture, ne samo kroz osnivanje ogranka Matice srpske kod nas, nego i kroz gostovanja narodnih pozorišta i drugih institucija kulture… Ostvarena je dobra saradnja i u oblasti nauke, zdravstva, sporta… te, saradnja u oblastima lokalne samoupave, evropskih integracija i regionalne saradnje…
On je konstatovao da je saradnja između Narodne skupštine Republike Srpske i Skupštine AP Vojvodine odlična i korisna i dodao da saradnja izvan parlamenata, u drugim sferama može i treba da bude još bolja i potpunija.
– Da na tome radimo, svi smo pozvani i obavezni – poručio je Čubrilović i pozvao sve poslanike Skupštine AP Vojvodine, kao i druge dobronamjerne političke aktere, da dođu u posjetu Narodnoj skupštini Republike Srpske, da se i lično uvjere da je ona ne samo višestranačka, što je bila od prvog dana, pa čak i u vrijeme rata, nego i multietnička.
Naš parlament se ne može konstituisati ukoliko nije izabrana određena kvota poslanika iz druga dva konstitutivna naroda, Bošnjaka i Hrvata, a s radom ne može početi ni Vijeće naroda ukoliko u njemu nema potrebnog broja pripadnika ostalih, tj. nacionalnih manjina iz Republike Srpske. Mi smo spremni da budemo dobri domaćini i rado ćemo vas ugostiti”, istakao je Čubrilović.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu