Prema podacima s kraja prošle godine, crnogorski BDP vrijedi 5,4 milijarde dolara ili 8,7 hiljada dolara po stanovniku.
Ekonomski rast, prethodnih nekoliko godina, bio je podstaknut radovima na izgradnji velikih infrastrukturnih projekata, naročito na izgradnji auto-puta, lokalnoj infrastrukturi i dobrim turističkim sezonama. U prošloj godini rast je usporio zbog visokog javnog duga, kako je to objasnio MMF.
U Evropskoj komisiji su otvoreno poručili da su troškovi gradnje auto-puta i zaduživanje Crne Gore počeli da uzimaju danak još u 2015. , što je i uzrokovalo drastičan rast državnog deficita i duga, piše Blic.
Na kraju 2006. godine, u kojoj je Crna Gora izglasala nezavisnost, javni dug iznosio 701 milion evra, a trinaest godina kasnije Crna Gora duguje 3,3 milijarde evra, dok BDP iznosi 70,8 odsto BDP. Javni dug je uvećan skoro pet puta, a BDP dva i po puta. U prevodu javni dug je rastao duplo brže od BD.
Tako je u prošloj godini, Crna Gora imala najmanji ekonomski rast od šest država Zapadnog Balkana, i to su pokazale odvojene projekcije MMF, Svjetske banke i Evropske komisije.
Usluge čine više od 60 odsto BDP
Crnogorska ekonomija se u velikoj mjeri oslanja na turizam i energetiku. Privreda se temelji na malim i srednjim preduzećima, koja stvaraju više od polovine BDP. Sektor usluga učestvuje sa više od 60 odsto u BDP. Sektor poljoprivrede u ukupnoj ekonomiji učestvuje sa 7,4 odsto, i zapošljava uglavnom lokalnu radnu snagu.
Crna Gora u proteklih 13 godina ostala bez vlasništva u Kombinatu aluminijuma, Rudniku boksita, Železari…
Crna Gora ima razvijeni jug i manje razvijen sever. Nezaposlenost je oko 16 odsto i posebno je izražena u manje razvijenim opštinama u severnom regionu. Veliki broj nerezidenata iz zemalja regiona i pojedinih članica EU angažovan je na stalnim i sezonskim poslovima, uglavnom u turizmu i građevinarstvu.
Stanje privrede u 2006. i 2019. godini
Od 2006. godine rasle su i penzije i plate, ali i PDV, cijene namirnica, struje i drugih roba koje utiču na životni standard.
Monstat nema podatke o spoljnotrgovinskoj razmeni za 2006. godinu, dok je prema podacima iz 2010. godine, razmjena iznosila 1,984 milijarde, dok je deficit u robnoj razmeni iznosio 1,324 milijarde. Izvoz je bio 330 miliona. U 2018. godini razmjena je iznosila 2,9 milijardi, dok je deficit bio dvije milijarde.
List “Dan je izračunao i da je broj javnih funkcionera za 13 godina sa 1.700 porastao na pet i po hiljada.
Investicije
Prema podacima za 2019. godinu, broj preduzeća sa stranim vlasnicima uvećao se za 48 odsto u odnosu na 2018. Prošle godine, bilo ih je 29 odsto iz Turske, nešto manje od 17 procenata iz Rusije, 5,7 iz Ukrajine, 5,3 iz Italije…
Najviše stranih investicija je u Podgorici i Budvi.
Interesantan je način na koji je Crna Gora privlačila investicije – otvaranje firme uz početni kapital od jednog evra, jednostavne procedure, po devet odsto poreza na dobit i dohodak fizičkih lica, činjenica da se domaći i strani investitori tretiraju skoro pa jednako.
Međutim, strane investitore u CG gotovo i da ne interesuje industrija. Čak četvrtina preduzeća sa stranim vlasnicima bavi se trgovinom, petina je u stručnim, naučnim i tehničkim delatnostima, da bi tek na treće mjesto došle firme iz oblasti građevine.
Investitori ističu da je velika motivacija i postojanje evra kao valute – “velika je prednost raditi i unovčavati svoj posao u snažnoj valuti”, kako je to rekao jedan turski biznismen.
Crna Gora je 2011. postala članica Svetske trgovinske organizacije. Ugovori o slobodnoj trgovini, koje je Crna Gora potpisala sa Evropskom unijom, EFTA, CEFTA, Ruskom Federacijom, Turskom i Ukrajinom, crnogorskim kompanijama omogućavaju pristup tržištu od više od 800 miliona stanovnika.
Ogroman uticaj pandemije virusa korona
Crna Gora se nalazi u grupi zemalja čija privreda izrazito zavisi od turizma, grane koja je najteže pogođena pandemijom virusa korona. Stoga je jasno koliku će to štetu nanijeti ovoj zemlji.
Iz crnogorske Vlade je u junu saopšteno da će zemlja morati da se zaduži oko 500 miliona evra, umjesto planiranih 100. Vlada očekuje pad BDP od 6,8 odsto, rast javnog duga do iznosa od 3,79 milijardi evra ili 82,5 odsto BDP-a.
I to je optimistično – jer nove ažurirane procjene MMF govore da će Crna Gora ove godine imati pad BDP od devet odsto.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu