Prema njegovim riječima, Evropska unija bi željela da je glavni faktor na Zapadnom Balkanu, ali se u posljednje tri decenije ispostavljalo da, kada bi god EU bilo prepušteno da vodi glavnu riječ, region klizio u krizu.
– Primjera nedosljednosti, neprincipijelnosti, dvostrukih aršina i zadovoljavanja formom, a ne suštinom, imamo puno i u djelovanju zvaničnog Brisela i u Bosni i Hercegovini – kaže Čarkadžić.
Usporen pristup
Dodaje da kao vodeća zemlja Alijanse, SAD treba da je lider procesa u regionu, ali uz najužu saradnju sa EU. Mišljenja je da odgovor na pitanje da li nas EU želi ili ne u ovom momentu vjerovatno ne znaju ni u samom Briselu. Međutim, kako nijedna država na Zapadnom Balkanu trenutno nije ni blizu članstva, Čarkadžić smatra da tim pitanjem vlade država Zapadnog Balkana i ne treba da se bave.
– Ono što bi trebalo da je njihova glavna preokupacija je da od svojih zemalja naprave društva vladavine prava, ljudskih i svih drugih sloboda, te ekonomskog prosperiteta. U tu svrhu ne postoji bolji alat od onog koji se pruža tim državama u procesu evropskih integracija, uključujući zakonske okvire i rješenja – kaže Čarkadžić.
Ukoliko su lideri balkanskih zemalja iskreni kada kažu da žele da usvoje evropske standarde, Čarkadžić ne vidi kako ih u tome sprečavaju bilo kakvi trenutni stavovi unutar EU po pitanju proširenja ili načina na koji bi se on trebao odvijati. On ističe da je proces pridruživanja članica Evropskoj uniji u posljednje vrijeme usporen. Odgovornost za to, smatra, treba da nose kako EU, tako i vlasti u pojedinim zemljama Zapadnog Balkana.
– Brisel je prvo pokušao redefinisati svoju strategiju pristupa proširenju uvođenjem principa reverzibiliteta, a na prijedlog Francuske, što definitivno ima svoje pozitivne strane. Međutim, kada je na momenat izgledalo da se u Briselu po tom pitanju stvari stabilizuju, uslijedio je novi šamar Sjevernoj Makedoniji i Albaniji, gdje se po ko zna koji put pokazalo da je spoljna politika EU njen daleko najslabiji stub, i gdje će EU morati promijeniti način funkcionisanja i odlučivanja ukoliko misli da bude iole ozbiljno shvaćena od bilo koga na spoljnopolitičkom i geopolitičkom planu – kategoričan je Čarkadžić.
Reforme
S druge strane, ove slabosti EU, napominje, često koriste vlasti u BiH, Srbiji i Crnoj Gori, pravdajući neprovođenje preko potrebnih reformi s tvrdnjama “mi bi ka Evropi, ali eto, ona nas neće”.
– U stvari, radi se o tome da većina takvih reformi ne ide u prilog dobrom dijelu političkih centara moći u ovim državama. Sve skupa, i Evropsku uniju i zemlje Zapadnog Balkana dovodi tu gdje trenutno jesu – jasan je Čarkadžić.
Profesor banjalučkog Fakulteta političkih nauka, Željko Budimir, kaže za Srpskainfo da Bosna i Hercegovina ima zvanični politiku koja je orijentisana prema Evropskoj uniji.
– Proces integracija ne zavisi samo od BiH, već i od Brisela i kako on vidi proširenje Evropske unije na prostor Zapadnog Balkana – kaže Budimir.
Neizvjesnost
Dodaje da je jasno da ne postoji jedinstven stav članica EU prema procesu proširenja na ovaj prostor.
– BiH u nekom doglednom periodu neće postati članica EU. Ona će biti u procesu integracije, ali kao punopravni član Evropske unije sigurno da se ne može računati, i to najkraće u nekom periodu od oko pet godina – kaže Budimir.
Dodaje da je evropska budućnost BiH vrlo neizvjesna.
– Orijentacija prema EU je sasvim logična, jer je Evropska unija naše najbliže susjedstvo, ali s druge strane to je i naš ekonomski i politički oreol kojem pripadamo – jasan je Budimir.
Smatra da Republika Srpska, koja se takođe nalazi u procesu integracija u EU kroz BiH, svoje interese treba da zaštiti, a ne da Evropskoj uniji pitanje evropske integracije bude poluga za uslovljavanje nekih unutrašnjih promjena u BiH.
Ekonomski patuljak
U više navrata je isticano da su kamen spoticanja na putu članstva u EU za sve države Zapadnog Balkana poglavlja korupcije, pravosuđa i bezbjednosti. Sa ekonomskog stanovišta, činjenica je da smo mi ekonomski i politički „patuljak“ i da nemamo apsolutno nikakav značaj za EU u smislu da li će oni ekonomski da se razvijaju prodajući svoje proizvode.
Ekonomista Zoran Pavlović za Srpskainfo kaže da je BiH sporazumom o pridruživanju Evropskoj uniji potpisala da će biti njihovo tržište.
– S činjenicom da ćemo smanjivati carine, do nivoa da carina uopšte nema. To što su oni htjeli da dobiju tržište, to su i dobili. Jedini problem koji imaju sa BiH je da mi kao građani nemamo para da kupujemo više njihove robe. Za proizvođače roba u EU mi smo beznačajan partner – ocjenjuje Pavlović.
Domaća proizvodnja
Dodaje da je situacija u kojoj smo prihvatili uslove postupka, pripreme, pristupanja EU dovela do toga da smo potpuno zanemarili domaću proizvodnju, zapošljavanje i ekonomski rast.
– Mi smo postali samo tržište koje je širom otvorilo vrata i reklo: „šta god hoćete vi nama prodajte“ – kaže Pavlović.
Navodi da razmjena sa EU pada iz godine u godinu, pogotovo zbog pandemije. Ističe da ni situacija prije pandemije nije bila naklonjena Bosni i Hercegovini i njenom ekonomskom razvoju.
– Mi smo Evropskoj uniji interesantni da primamo različite vrste finansijske pomoći, jer oni na svakom kreditu zarađuju, kome god da ga daju – kaže Pavlović.
Dodaje da nikoga nije briga za jednu „jadnu, siromašnu i nerazvijenu zemlju“ kakva je BiH.
– Mi smo ambijent koji treba iskoristiti da potroši i ono malo para što dobije od doznaka i što nešto građani zarade, po mogućnosti uzeti ono što je najbolje, ponešto sirovina i radne snage. Mi ćemo na kraju završiti tako što ćemo ugasiti svjetlo i kupiti autobusku kartu za Evropu – zaključio je Pavlović.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu