Ovaj napad označava značajnu eskalaciju ukrajinske vazduhoplovne kampanje kojoj je na meti ruski garnizon na ostrvu u zapadnom dijelu Crnog mora, svega 130 kilometra udaljenom od strateške, najveće ukrajinske luke Odese.
Ratni zamah se pomjerio na istok i jug, nakon što je potapanje krstarice “Moskva” obilježilo prekretnicu, a komandanti Crnomorske flote su povukli svoje tri preživjele regate dalje od ukrajinske obale, što je bila “pozivnica” da ukrajinski dronovi započnu svoj napad na Zmijsko ostrvo. Za 10 dana dronovi su uništili “ZU-23” i “strijelu”, te potopili čak četiri “raptora”. Kad su Rusi poslali pojačanje – “raptor” koji je pratio desantnu letjelicu i vukao rezervni lanser SAM – dronovi su raznijeli letjelicu i uništili lanser, a drugim napadom drona “TB-2” uništen je helikopter “Mi-8” dok je iskrcavao ruske trupe.
Naoružani dronovi Kijeva već najmanje nedjelju dana pokušavaju da suzbiju rusku odbranu na i oko Zmijskog ostrva, navodi Forbs. Satelitski kontrolisani dronovi sa svojim projektilima teškim šest kilograma oborili su najmanje tri protivvazdušna sistema na ostrvu veličine 17 hektara, te potopili dva ruska patrolna broda i desantnu letjelicu duž obale. Uništavanje protivvazdušne odbrane i brodova koji pokušavaju da ojačaju ostrvce sa jednim molom, platformom za helikopter i desetak objekata otvorilo je put za napad supersoničnih aviona Su-27 oko subote.
“Upečatljiv napad”
Kako piše Forbs, ukrajinski dron TB-2 bio je u blizini posmatrajući svojom kamerom kako “suhoji”, najbrži presretači ukrajinskih snaga, jure nisko iznad ostrva bacajući navođene bombe. Koje god ruske snage da su ostale na ostrvu nakon što su dronovi obavili svoj napad, tek “Su-27” su bili vidno oštećeni, navodi list.
Ovaj napad je upečatljiv, ne samo zato što su ukrajinske snage angažovale skoro desetinu svojih preostalih Su-27 da ga izvedu. Brzinsko bombardovanje takođe je naglasilo tekući kolaps ruske mornarice i snaga podrške u zapadnom dijelu Crnog mora. Prije tri nedjelje ukrajinske snage potopile su blizu Zmijskog ostrva krstaricu “Moskva”, lišivši time Crnomorsku flotu njenog najvećeg broda i najmoćnijeg sredstva protivvazdušne odbrane.
U međuvremenu, rusko Ministarstvo odbrane je saopštilo da su oborili u ponedjeljak jurišni ukrajinski avion Su-25, dron “barjaktar” kod Zmijskog ostrva, te još dvije bespilotne letjelice u zoni “specijalne vojne operacije” u Ukrajini.
– Ruski PVO sistemi u oblasti Zmijskog ostrva uništili su jednu bespilotnu letjelicu “bajraktar TB2”. Pored toga, uništene su dvije ukrajinske bespilotne letjelice iznad naselja Mandrikino u Donjeckoj Narodnoj Republici i Peremožnje, u Luganskoj Narodnoj Republici – rekao je portparol ruskog Ministarstva odbrane Igor Konašenkov.
Borba za Zmijsko ostrvo
I ruska i ukrajinska strana potvrdile su da se vode borbe na Zmijskom ostrvu i oko njega. I jedni i drugi tvrde da postižu uspjehe u borbama. Sergej Bračuk, portparol vojne administracije regije Odesa, rekao je u nedjelju da su ukrajinske snage pogodile ruski helikopter, dok je ukrajinska vojska objavila i video koji, kako tvrde, prikazuju eksploziju helikoptera u trenutku dok su se iz njega iskrcavali vojnici.
Bratčuk je objavio i da su ukrajinske snage uništile jedan manji ruski desantni brod kapaciteta od 80 do 100 ljudi, kao i dva brza patrolna čamca klase “raptor”.
– Tradicionalna parada ruske crnomorske flote 9. maja ove godine održaće se u blizini Zmijskog ostrva – na dnu mora – napisano je u subotu na službenom Tviter profilu ukrajinskog ministarstva odbrane.
Rusko Ministarstvo obrane u ponedjeljak je dalo sasvim drugačiju verziju događaja, prema kojoj su te noći iznad ostrva srušena još dva ukrajinska bombardera tipa Su-24 i borbeni helikopter tipa Mi-24. Rusi takođe tvrde da su u blizini Odese srušli dron “bajraktar”, a Ukrajinci da su presreli dva krstareća projektila lansirana sa ruskog aviona.
Prethodno su se u petak na društvenim mrežama pojavile tvrdnje da kod Zmijskog ostrva gori još ruski ratni brod, “Admiral Makarov”. I ukrajinski poslanik Aleksij Gončarenko objavio je na svom Telegram kanalu da je “Admiral Makarov” pogođen raketom “neptun”, da je “teško oštećen”, ali da je nastavio da pluta. Nakon dramatičnog potapanja “Moskve”, ruska Crnomorska flota ostala je na samo tri glavna površinska borbena aduta, a najbolji i najvažniji od njih je (bila) raketna fregata “Admiral Makarov”.
“Moskva” je bila istočno od Zmijskog ostrva kad su snimljeni njeni “posljednji sati”, kako je prenio portal Navalnjuz.
Dok Rusija tvrdi da je na “Moskvi” izbio požar i da je krstarica potonula prilikom vuče, a ukrajinska strana da je potopljen sa dva projektila “neptun”, događaj će svakako ući u istoriju. Smatra se da će ovo biti važan ne samo pojedinačni događaj već i ključni trenutak u ratu između Ukrajine i Rusije.
Malo ostrvo poznato po velikom prkosu
Zmijsko ostrvo široj je javnosti poznato od početka ruske invazije, kad su ukrajinski vojnici prkosno reagovali na prijetnju sada potopljene “Moskve”. Prema audio snimku koju su tada objavili Ukrajinci, ruski oficir s broda Moskva naredio je ukrajinskim braniteljima da polože oružje, a ukrajinski vojnik je odgovorio: “J*** se, ruski ratni brode”. Prvo se vjerovalo da su svi ukrajinski branitelji ubijeni, ali se kasnije se ispostavilo da su živi, ali da su morali da se predaju – jer im je nestalo municije.
U ranijem sporu Ukrajine sa Rumunijom oko teritorijalnih voda, presuđeno je da je Zmijsko ostrvo hrid kojem pripada akvatorij u krugu od 12 nautičkih milja i da ne utiče ni na kakav drugi način na morsku granicu između dvije zemlje.
Zmijsko ostrvo nalazi se na 48 kilometara od južnog vrha ukrajinskog kopna na sjeverozapadu Crnog mora. Od Krima je udaljeno 300 kilometara zapadno. Ostrvo u obliku slova X izgrađeno je od krečnjaka, zauzima površinu od oko 20 hektara, a najviša tačka mu je 41 metar iznad mora.
Iako je sićušno, Zmijsko ostrvo je veoma važno. Koja god država da ga posjeduje ima pravo na mnoge resurse u zapadnom Crnom moru, navodi Forbs. Na ostrvu se nalazila stanica za istraživanje mora, a njegove pomorske granice zauzimaju područje koje se smatra od strateške važnosti za resurse uključujući naftu.
Tink-tank “Atlantsko vijeće” ga je u izvještaju od prošle godine nazvalo “ključnim za pomorske teritorijalne pretenzije Ukrajine” u Crnom moru.
Ukrajinska prednost na moru
Dok se na istoku Ukrajine vode ogorčene kopnene bitke, a ruske snage sporo napreduju zapadno od grada Izjuma dok se ukrajinske kreću dalje na sjever oko Harkova, deset nedjelja od početka invazije ruska vojska tek treba da pokrene održivu ofanzivu, ukazuje Forbs.
Rusi na istoku ne gube aktivno rat, ali na moru je očigledno da Ukrajinci imaju prednost, iako mala ukrajinska mornarica, koja je potopila svoju glavnu fregatu u Odesi da spriječi njeno zauzimanje, više nema nijedan veliki ratni brod. Umjesto toga, mornarica zajedno sa vazduhoplovnim snagama vodi rat sa kopna i iz vazduha – i pobjeđuje, piše Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu