Upravo ta činjenica smatra se jednom od najveće manjkavosti našeg pravosudnog sistema.
Komparativnu analizu ove vrste uradio je Istraživački sektor u okviru Zajedničkog sekretarijata Parlamentarne skupštine BiH.
Sistem naizgled najsličniji BiH ima Italija; i on u svom sastavu ima i sudije i tužioce. Italija ima Visoko pravosudno vijeće, koje je nadležno za imenovanje, raspoređivanje i premještanje svih sudija i tužilaca krivičnih i građanskih sudova, ocjenjivanje njihovog rada i vođenje disciplinskih postupaka protiv njih.
Vijeće ima 27 članova, većinom sudija, i tri člana po funkciji. Predsjednik Republike Italije ujedno je i predsjednik Vijeća, a tu su još i prvi predsjednik Kasacijskog suda, glavni tužilac tog istog suda, 16 članova između sebe biraju sudije i tužioci, a osam članova imenuje državni Parlament iz redova univerzitetskih profesora i advokata sa 15 godina prakse. Članovi imaju četvorogodišnji mandat, koji ne mogu odmah da obnove.
U Portugalu postoje dva sudska vijeća, jedno za imenovanje sudija upravnih i poreznih sudova, a drugo za sve ostale sudije u državi.
Brigu o nezavisnosti sudova i sudija u Poljskoj brine Državno sudsko vijeće, a o tužiocima Državno tužilačko vijeće. Članovi sudskog vijeća su predsjednik Vrhovnog suda, ministar nadležan za pravosuđe, predsjednik Vrhovnog upravnog suda, jedna osoba koju imenuje predsjednik Republike, 15 sudija, četiri člana koje bira donji dom parlamenta i dva koja bira gornji dom.
U Litvaniji sistem samoorganizacije sudova čine Generalna konferencija – sastanak sudija, Sudsko vijeće, Sud časti za sudije i Konferencija. Prema litvanskom Ustavu, nije propisano osnivanje tužilačkog savjeta.
U Sloveniji je regulacija pravosuđa razdvojena na Sudsko vijeće i Državno tužilačko vijeće. Za razliku od Sudskog vijeća, koje predstavlja najvažniji organ u postupku imenovanja i razrješenja svih sudija u Sloveniji (osim Vrhovnog suda), Državno tužilačko vijeće ima važnu ulogu u imenovanju državnih tužilaca, ali zajedno s generalnim državnim tužiocem, ministarstvom pravde i Vladom.
Susjedna Hrvatska takođe ima dvije institucije – Državno sudbeno vijeće i Državno odvjetničko vijeće. U oba se imenuju po dva saborska poslanika, po dva univerzitetska profesora pravnih nauka i po sedam članova iz relevantnih organa. Slično je i u Crnoj Gori, koja ima Sudski savjet i Tužilački savjet. Takođe, Srbija ima Visoki savjet sudstva i Državno vijeće tužilaca.
Sjeverna Makedonija ima Sudski savjet od 15 članova, kojima mandat traje šest godina, i Savjet javnih tužilaca, sastavljen od 11 članova, koji su na funkcijama četiri godine.
U BiH postoji Visoki sudski i tužilački savjet, koji ima 15 članova: sudija Suda BiH (koga biraju sudije tog suda), jedan tužilac Tužilaštva BiH, sudija Vrhovnog suda FBiH, tužilac Federalnog tužilaštva FBiH, sudija Vrhovnog suda RS, tužilac Republičkog tužilaštva RS, jedan sudija kantonalnog ili opštinskog suda u FBiH, za koga glasanje organizuje predsjednik Vrhovnog suda FBiH.
Takođe, član VSTS je i jedan tužilac kantonalnog tužilaštva u FBiH, za koga glasanje organizuje glavni tužilac Federalnog tužilaštva, zatim jedan sudija osnovnih ili okružnih sudova u RS, tužilac iz okružnih tužilaštava u RS, jedan sudija ili tužilac koga bira Pravosudna komisija Brčko Distrikta, po jedan advokat ispred advokatskih komora entiteta, jedan član koga bira PS BiH i jedan koga bira Savjet ministara BiH.
Istovremeno, u nekim evropskim državama ustav i zakon uopšte ne propisuju postojanje sudskog ni tužilačkog savjeta, poput Austrije, Njemačke, Češke, Finske, Luksemburga, Švajcarske…
Prema Ustavu Austrije, sudije u toj državi imenuje predsjednik Austrije, na prijedlog Vlade. Ali, prije toga, Vlada traži prijedlog imenovanja od kadrovskih i spoljnih senata. Kadrovski senati postoje pri svakom sudu u Austriji, a pri Vrhovnom sudu i svakom višem regionalnom sudu postoje tzv. spoljni senati koje takođe čine sudije.
U Njemačkoj sudije na državnom nivou biraju državni ministar i Izborna komisija za sudije, a imenuje ih predsjednik Njemačke. Izborna komisija za sudije sastoji se od 16 pokrajinskih ministara pravde i 16 članova koje bira Bundestag.
Možda će upravo neka od ovih rješanja da budu preslikana u BiH tokom neke nove reforme pravosuđa, o kojoj se sve više priča. A u njoj je, između ostalog, cilj razdvojiti sudije, tužioce i advokate iz VSTS BiH i riješiti status međunarodnih sudija u Ustavnom sudu BiH.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu