Za one s kraćim pamćenjem, tadašnji načelnici opština Drvar, Glamoč i Bosansko Grahovo početkom 2013. godine potpisali su sporazum o formiranju Saveza srpskih opština u FBiH, čija je prva sjednica 6. marta te godine održana u Bosanskom Grahovu.
Tada je, između ostalog, dogovoreno i da se sjednice novoformiranog saveza održavaju svakog mjeseca u nekoj od te tri opštine, a takođe je najavljeno da bi se Savezu srpskih opština u najskorije vrijeme trebalo da pridruži i opština Bosanski Petrovac.
Pompezno najavljivani Savez srpskih opština u Federaciji BiH ostao je samo još jedna u nizu lijepih ideja koje nikad nisu zaživjele u praksi. Poslije tog prvog sastanka iz 2013. godine nikad više nije održan nijedan – otkriva za Srpskainfo načelnik Grahova Duško Radun.
On dodaje da bi bilo sasvim prirodno i logično da tri opštine s većinskim srpskim stanovništvom u Livanjskom kantonu, kao i opština Bosanski Petrovac, koja se nalazi u Unsko-sanskom kantonu, imaju najbližu moguću saradnju i zajednički nastup kada je u pitanju borba za ostvarivanje prava srpskog naroda u FBiH. Međutim, kako ističe, to ni približno nije slučaj.
– Saradnja i zajednički nastup prema kantonalnim i federalnim vlastima opština Drvar, Glamoč i Grahovo uopšte ne postoji. To je velika sramota i još jedan dokaz da Srbi nemaju bilo kakvu dugoročnu strategiju i minimum političke sloge kad je u pitanju borba za neke više nacionalne interese – kaže Radun, koji je, inače, visoki funkcioner Srpske napredne stranke u Livanjskom kantonu.
Da je od Saveza srpskih opština u FBiH ostalo samo mrtvo slovo na papiru potvrđuje nam i SNSD-ov načelnik opštine Glamoč Nebojša Radivojša.
– Zašto je to tako ne znam, ali je činjenica da se sjednice saveza ne održavaju, niti postoji bilo kakva koordinacija između predstavnika vlasti u tri opštine s većinskim srpskim stanovništvom u Livanjskom kantonu – kaže Radivojša.
Isto to nam tvrdi i načelnik Drvara Goran Broćeta, koji kaže da je u ovom trenutku besmisleno i razmišljati o mogućnosti ranije najavljivanog zahtjeva za formiranje srpskog kantona u FBiH.
– Ideja o Savezu srpskih opština nikad nije realizovana, a priča o formiranju srpskog kantona tek je na dugom štapu. Za tako nešto je potrebno obezbijediti i saglasnost za promjene ustava, što je, ipak, još prilično daleko – ističe Broćeta.
Delegat iz Kluba srpskog naroda u Domu naroda Parlamenta FBiH Mile Marčeta smatra da najveća krivica za neuspostavljanje dogovorenog Saveza srpskih opština leži na čelnicima tih lokalnih zajednica.
– Lične sujete, politička prepucavanja i nedoraslost ozbiljnosti teme glavni su uzrok što Savez srpskih opština nije zaživio u praksi – tvrdi Marčeta.
Obespravljeni narod
Iako je poslije agresije tzv. Armije BiH, HVO i Hrvatske vojske na zapadnokrajiške opštine u ljeto i jesen 1995. skoro kompletno srpsko stanovništvo napustilo taj kraj, u poslijeratnim godina došlo je do povratka jednog dijela Srba, pa su tako Drvar, Glamoč, Grahovo i Bosanski Petrovac i dalje opštine s ubjedljivom srpskom većinom.
Uprkos tome, Srbi u opštinama Livanjskog kantona, u kojem vlast drži HDZ BiH, i dalje nemaju status konstitutivnog naroda.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu