Sloj leda na Grenlandu može biti debeo kilometar, a ljeti je uobičajeno da se dio površine otopi i stvori jezero. Ta jezera mogu poslije pronaći pukotinu u ledu, proširiti je pod pritiskom i stvoriti veliki otvor koji se spušta do dna ledene kape kilometar niže.
Taj poznati fenomen teško je direktno promatrati, ali su glaciolozi “Scott Polar Research Institute” u sastavu univerziteta u Kembridžu, imali sreće kad su u julu 2018. došli na ledenjak Stor na zapadu Grenlanda.
Nekoliko dana nakon dolaska, dvije trećine jezera ili gotovo pet miliona litara, u pet sati su nestale s površine i propale u tlo. Na snimcima iz vazduha koje je prije i poslije načinio omanji dron vidi se velika tamno plava elipsa koja se sužava u manji svetlo plavi krug manje dubine.
Bespilotna letilica nam pomaže da načinimo visokokvalitetne snimke na područjima koja nisu sigurna za naučnike – rekao je Tom Čadli, doktorand i pilot drona.
Ledenjak Stor se pomakne 600 metara u godinu dana. Naučnici su vidjeli da naglo pražnjenje jezera na neko vrijeme povećava brzinu pomicanja ledenjaka s dva na oko pet metara dnevno. Voda koja prolazi ispod leda, naime, “podmazuje” ledenjak.
https://www.youtube.com/watch?v=SMD1RZ_9Szk&feature=emb_title
Još više iznenađuje što je voda na nekoliko sati podigla veliki sloj leda za 55 cm, kažu naučnici.
– Led debeo kilometar podignut za pola metra, možete zamisliti koliki je pritisak za to potreban – rekao je Čadli, prenosi “Jutarnji list”.
Svrha istraživanja objavljenog u ponedeljak u časopisu PNAS jest opširnije opisati nastanak tih velikih pukotina koje poslije postaju “autoputevi” po kojima voda s površine teče u bazu kape, što može ubrzati pomicanje ledenjaka.
– Količina vode koja se prazni iz jezera može se povećavati na novim lokacijama za koje dosad nismo znali – upozorio je Tom Čadli.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu