Istovremeno, društvo ima skromne mogućnosti da odgovori na njihove potrebe i potrebe njihovih roditelja, posebno u smislu pružanja terapije. Na to ukazuje istraživanje koje je prije nekoliko godina među djecom uzrasta od 10 do 15 godina u Kantonu Sarajevo uradila geštalt psihoterapeut Mirela Badurina. Ona ističe da se može reći da društvo ne pokazuje dovoljno interesovanja za ovu populaciju.
Možemo uočiti i opšte nesigurno okruženje u svim segmentima u kojem djeca i adolescenti u BiH odrastaju – navodi Badurina.
Istraživanje je, između ostalog, pokazalo da djeca rane adolescentske dobi predstavljaju visokorizičnu grupu kada su u pitanju somatski, depresivni i anksiozni simptomi.
– Socijalni problemi više su prisutni kod djevojčica, a uočava se visok nivo destruktivne agresivnosti, te preddelinkventnog buntovnog ponašanja kod dječaka – navodi se u istraživanju.
Zaštitni faktor
Primjećeno je i da su takozvani internalizovani problemi kao što su anksioznost, zabrinutost, reakcije panike, povučenost i depresija dvostruko češći u ovom uzrastu nego eksternalizovani problemi koje najčešće vidimo kao destruktivna agresivna ponašanja, bježanje od kuće i iz škole, uništavanje imovine, antisocijalno ponašanje i slično. Po tome spadamo u grupu sa srednje razvijenim i nerazvijenim zemljama.
Badurina ističe i da atmosfera u porodici, te kvalitet porodičnih odnosa predstavlja najsnažniji zaštitni faktor, ali i faktor rizika za razvoj različitih oblika poremećaja mentalnog zdravlja kod djece i adolescenata.
– Vidljiva je povezanost percepcije roditeljskog odbacivanja sa problemima mentalnog zdravlja. Djeca rane adolescentske dobi koja se osjećaju odbačena i koja nisu u mogućnosti da zadovolje svoju egzistencijalnu potrebu za pripadanjem i ljubavlju u visokom su riziku i za suicid – navodi se u istraživanju.
Vršnjačko nasilje
Autorka ističe da su pokazatelji ovih problema u svijetu slični.
– Mi se tu ne razlikujemo puno od svijeta, osim što kao društvo treba da budemo odgovorni prema tome. Treba da se naoružamo da možemo da odgovorimo na najbolji mogući način potrebama djece. A tu imamo probleme, jer imamo nedovoljno i dječjih psihijatara, a do skoro nismo imali nijednog psihoterapeuta za djecu – kaže Badurina.
Stučnjaci za ovu oblast ističu i da se psihoterapija djece uveliko razlikuje od psihoterapije odraslih.
Nacionalni koordinator za mentalno zdravlje RS Biljana Lakić nedavno je objasnila i da mentalno zdravlje mladih najčešće narušava vršnjačko i nasilje putem društvenih mreža, kao i zavisnost od igrica.
– Mladi su ranjivi, jer je adolescencija turbolentan period kada dolazi do najviše unutrašnjih i spoljašnjih promjena. Pod rizikom su mladi izloženi zlostavljanju, jer je vršnjačko nasilje raspostranjeno u školama – istakla je ona, te dodala da preventivne strategije treba usmjeriti na to da se smanje faktori rizika, te ojača otpornost mladih.
Sve više problema
Oko polovine dugotrajnih mentalnih poremećaja počinje prije 14. godine života, što ukazuje na važnost ulaganja u identifikaciju, prevenciju, ali i tretman poremećaja kod djece i adolescenata, navode stručnjaci.
Istovremeno, problemi mentalnog zdravlja su sve češći, što potvrđuje i podatak da je prošle godine 299 ljudi u RS izvršilo samoubistvo. U zemljama EU na 100.000 stanovnika 13 osoba izvrši samoubistvo, u BiH je to 11, a u Hrvatskoj i Srbiji po 19 osoba.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu