Ruska artiljerija je tehnološki inventivna još od ranog 18. vijeka, kada je ruski feldmaršal Petar Ivanovič Šuvalov razvio nekoliko eksperimentalnih oblika topova. Tokom ratova 18. vijeka, ruska artiljerija je bila znatno bolja od artiljerije sila poput Pruske. Rusija je već bila zainteresovana za gomilanje velikog oružja, a carska ruska armija je zadržala fokus na tehnološkoj izvrsnosti tokom prve polovine 19. vijeka. Iako ruska artiljerija nije modernizovana onoliko koliko je trebalo tokom druge polovine tog vijeka, ostala je kreativna. Na primjer, ruska armija je navodno bila prva koja je koristila indirektnu vatru u borbi tokom rusko-japanskog rata 1904.
Ruski osjećaj za oružje ima nematerijalnu dimenziju. Prema legendi, nakon katastrofalnog gubitka u Narvi 1700. od strane švedske imperije, Petar Veliki je naredio svakoj crkvi u zemlji da preda neka od svojih zvona za izradu novih topova kako bi zamijenili artiljeriju koju su izgubili u ratu. Od tada se ruski topovi smatraju svetim, a ruska artiljerija dobija poseban status. Zbog toga su, prema priči, posade ruskih topova iz 18. vijeka branile svoje trupe do smrti.
Ruska posvećenost artiljeriji nadživjela je careve. Sovjetska Crvena armija je bila izgrađena oko artiljerije i koristila ju je efikasno tokom Drugog svjetskog rata. Tada je cilj bio da se olakšaju stvari za pješadiju razbijanjem neprijateljske odbrane teškom artiljerijskom baražom — sa razumljivo malo obzira na njemačke civilne žrtve.
Kao dio objašnjenja za šokantno loš učinak ruske vojske u Ukrajini, vojni istoričar Antoni Bivor tvrdi da se ruski predsjednik Vladimir Putin drži iskrivljene ideje o sovjetskoj pobjedi u Drugom svjetskom ratu. Bivor ukazuje na upotrebu teških topova i raketa kao dokaz dominacije narativa o Drugom svjetskom ratu u ruskom razmišljanju i tvrdi da oni ponavljaju obrasce ranijih borbi. On tvrdi da, kada je ruska vojska granatirala Alep 2016. i Grozni 1999. godine, ove akcije su pokazale “koliko je malo njihova doktrina urbanih sukoba, za razliku od zapadnih oružanih snaga, evoluirala od Drugog svjetskog rata”.
Ali “nesuptilno” ne znači nužno “arhaično“. A “arhaično” ne znači nužno i “vojno neispravno”, ako funkcioniše na terenu, piše “Forin polisi”. Između 2000. i 2016. Rusija je koristila artiljeriju kao centar svog taktičkog i operativnog pristupa u čečenskim ratovima, ratu u Siriji i ranijim ratovima u Ukrajini. Tokom ovih sukoba, ruski vojni teoretičari su razvijali i usavršavali svoje ideje, ali su to činili više u pravcu artiljerije nego armije u zapadnom stilu.
Кao što pokazuje trenutni rat u Ukrajini, vojska koja nije u stanju ili ne želi da ulaže u svoju ljudsku snagu mora to da nadoknadi nečim drugim. To je bio jedan od razloga zašto su se carske armije iz 18. i 19. vijeka fokusirale na vatrenu moć. Današnja ruska vojska donijela je sličnu odluku, piše Blic.
Čak i prije nego što se napravi bilo kakav izbor, ova upotreba masovne teške artiljerije nosi opasnost od civilnih žrtava. Rusija koristi masovnu vatru pored precizne municije zato što je konvencionalni metak jeftin i ne može se zaglaviti, ali i zato što njihovi teoretičari artiljerije vjeruju da masovna vatra nosi matematičku vjerovatnoću ubijanja sa kojom se može statistički predvidjeti taktički uspjeh – a da se nikada ne vidi cilj.
Tokom drugog ruskog rata u Čečeniji, među ruskim rukovodstvom se pojavio konsenzus da su masovna razaranja i smrtni slučajevi civila prihvatljivi ako se očuvaju ruske trupe. Vatrena moć je bila podsticana ne samo da bi se ograničile ruske žrtve, već i kao demonstracija sile. Nedavni rat u Siriji je pojačao ovaj trend.
Razaranje koje je ostajalo poslije artiljerije bilo je brutalno. Prisjećajući se šetnje Groznim u februaru 2000. godine, Bi-Bi-Sijev reporter Endrju Harding opisao je grad kao “potpuno sravnjen, blok po blok, nemilosrdno, efikasno, namjerno”.
Ipak, strukturalna slabost i očigledna loša obuka mogu da pokvare svaku prednost koju bi artiljerija trebalo da pruži. Prije nego što je počeo ovaj rat, posmatrači su već očekivali da će sukob između Ukrajine i Rusije uključivati mnogo artiljerije. Ali sada su očigledne ozbiljne slabosti u načinu na koji ruska vojska koristi svoju vatrenu moć. Njeni artiljerijski udari su bili loše usmjereni, nedovoljno agilni i spori.
Naravno, nakon zapanjujuće lošeg učinka na početku ovog rata, ruska vojska je učila i usavršavala se. Njen stari naglasak na artiljeriji ponovo počinje da se pokazuje, a rat se sada pretvorio u seriju artiljerijskih duela, u kojima će uspjeh zavisiti od preciznosti i snage velikih topova svake strane. Ruska vojska ne samo da ima više velikih topova od ukrajinske, već je takođe ostvarila teritorijalni napredak fokusirajući nadmoćnu artiljerijsku snagu u malim oblastima.
Ukrajina i Rusija se oslanjaju na iste vojne tradicije. Ukrajinska artiljerija je takođe dobra, a njihov sistem upravljanja vatrom je odličan. Кao što je jedan posmatrač napisao u februaru, prije invazije: “Da bi bile uspješne, ukrajinske oružane snage će morati da nanesu značajne artiljerijske gubitke ruskim snagama u njihovoj dubini i da smanje njihovu sposobnost da se bore u vrsti rata koju ruske snage preferiraju” – i one su to uradile.
Rusija troši oko 50.000 metaka dnevno. Iako Ukrajina ne može da parira ovome, na kraju će se rusko veliko oružje istrošiti. Ruska infrastruktura i proizvodnja su u užasnom stanju. Sankcije znače da fabrike ne mogu da dobiju potreban materijal, a s obzirom na vjerovatnu slabost ruske proizvodnje, svaki artiljerijski komad ili veliki top koji se istroši ili uništi je za Ruse nezamjenjiv.
Ukrajina takođe troši municiju velikom brzinom. Ona dobija zamjene od svojih saveznika, a ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski zatražio je pomoć u vidu dalekosežnog oružja. Dakle, sadašnju fazu rata može da odluči to koja će strana prva da iscrpi zalihe artiljerije.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu