Savremena pravilna, a pogotovo dijetalna ishrana znatno bi bila osiromašena kada u njoj ne bi bilo voća. Nutritivna vrijednost voća uglavnom potiče od ugljenih hidrata, a kod jezgrastog voća, maslina, manga, papaje i avokada od sadržaja masti i proteina.
Biološko dijetetska vrijednost voća određena je prisustvom veće količine vitamina, mineralnih materija i oligoelemenata, enzima, organskih kiselina, prirodnih antioksidanasa i biološki aktivnih jedinjenja, biljnih vlakana, etarskih ulja, aromatičnih jedinjenja… Voće treba jesti odvojeno od ostale hrane, kada djeluje najbolje na organizam i ne izaziva digestivne probleme pola sata pred glavno jelo ili dva, tri sata nakon jela.
Hranljva vrijednost povrća se ogleda u velikom bogatstvu ugljenih hidrata, od kojih su najznačajniji skrob, glukoza i celuloza. Celuloza sačinjava više od 90 odsto suvog sastojka u povrću. Bogatstvo u celulozi se ogleda u stimulativnoj ulozi kod peristaltičkih pokreta organa za varenje. Mineralni sastojci nalaze se u povrću, u obliku soli organskih ili neorganskih kiselina, ili kao složeno organsko jedinjenje, najčešće sastavljeno u ćelijskom soku. Osnovni elementi ovih sastojaka su: kalcijum, natrijum, magnezijum, sumpor… Zbog biološke vrijednosti i uloge u organizmu, povrće treba jesti svaki dan.
DINJA
Teško je zamisliti slađi zalogaj u letnjem periodu pored onog koji daje dinja. Postoji i mnogo različitih sorti, a zajednička im je karakteristika da sadrže beta-karoten zbog kojeg imaju specifičnu boju, folnu kiselinu i vitamin C, a u malim količinama i vitamin E, i kompleks vitamina B. Ova namirnica je bogata mineralima neophodnim za normalno funkcionisanje organizma: kalcijum, magnezijum, kalijum, fosfor, natrijum, cink, gvožđe, bakar, sumpor. Energetska vrijednost dinje je 24 kcal/100 g, pa dinja ima primjenu i u dijetalnoj ishrani. Gotovo 95 odsto dinje čini voda, jedan odsto proteini, pet i po odsto šećeri, jedan procenat su biljna vlakna, a ima i nešto limunske kiseline i eteričnog ulja. Odlično utiče na zdravlje organizma i štiti od kardiovaskularnih bolesti i starenja. Podstiče normalan rad bubrega, a zbog visokog sadržaja beta-karotena djeluje kao antioksidans.
KAJSIJA
Kajsija je koštunjavo voće u grupi kojoj pripadaju i šljiva, breskva, trešnja i badem. U 100 grama ima 48 kalorija i sadrži najviše šećera, a malo masti i bjelančevina. Od vitamina tu su najznačajniji vitamini A i C, dok od minerala sadrži gvožđe. Sušene kajsije imaju veću energetsku vrijednost, u 100 grama ima 241 kalorija. Zbog velikog sadržaja vlakana, suve kajsije se mogu koristiti za olakšavanje probave i rješavanja problema zatvora. Laksativni efekat se može postići poslije pojedenih tri, četiri komada suve kajsije. Istraživanjima je utvrđeno da kajsije imaju najveći nivo karotenoida od sveg voća. Karotenoidi su antioksidansi koji snižavaju rizik od kardiovaskularnih problema, smanjuju nivo lošeg holesterola i štite od raka. U tradicionalnoj kineskoj medicini kajsije potpomažu rehidrataciju i imaju detoksikološku ulogu.
PARADAJZ
Postoji svega nekoliko namirnica koji daju pravi ukus ljetu, a najpoznatiji od njih je paradajz. U paradajzu ćete naći odličan izvor vitamina C i A. Ovi antioksidanti neutrališu slobodne radikale i tako sprječavaju bolesti poput arteroskleroze, dijabetesa, astme i raka debelog creva. Paradajz je i odličan izvor dijetetskih vlakana koji je zadužen za smanjenje nivoa holesterola i održanje nivoa šećera u krvi. Jedan do dva paradajza dnevno obezbjeđuje dvije trećine potreba za vitaminom C. Oblik paradajza podsjeća na srce. To nije slučajno jer paradajz ima blagotvorno dejstvo na ovaj organ i na cijeli kardiovaskularni sistem. Za to najviše zasluga ima kalijum, kojim je paradajz izrazito bogat, kao i vitamini B3 i B6 i folna kiselina. Paradajz je veoma dobar izvor vitamina K. On igra veoma važnu ulogu u očuvanju zdravlja kostiju. Pored rečenog, paradajz sadrži i molibden, mangan, hrom, gvožđe, fosfor, pantotensku kiselinu i vitamin E.
KRASTAVAC
Veliki procenat vode čini krastavac odličnim diuretikom, tako da uklanja nakupljene toksine, podstiče rad bubrega i žuči. Zbog dijetalnih vlakana, krastavac podstiče rad debelog crijeva i štiti organizam od kancerogenih materija. Kalijum koji krastavac sadrži podstiče fleksibilnost mišića i pomaže u normalizaciji krvnog pritiska. Krastavac nije samo obična namirnica. On se može nanijeti na kožu u slučaju natečenih očiju, opekotina ili iritacije kože. Kod osoba sa osjetljivim rukama, kora krastavca se može iskoristiti da blago umiri kožu.
LUBENICA
Ovo osvježavajuće povrće, koje se zbog visokog sadržaja šećera često poistovećujemo sa voćem, veoma je zdravo, posebno za rad bubrega. U prosjeku sadrži oko šest odsto šećera i 92 procenta vode. Sadrži vitamin C, A i kompleks B vitamina, kao i minerale kalcijum, magnezijum, kalijum, fosfor i gvožđe. Proučavanjem je utvrđeno prisustvo aminokiseline citrulina u lubenicama. Ona stimuliše širenje krvnih sudova, baš kao i neki lijekovi poput vijagre. Naravno, lubenica, prije svega, osvježava na ovim ljetnjim temperaturama, a da bi se postigao onaj drugi efekat, potrebno je pojesti i više od kilograma slatkog ploda. Crvenilo ploda je dobar indikator o količini biljnog pigmenta likopena koji je pored paradajza ovde obilnije prisutan. Lubenica je i sjajan izvor beta-karotena i ima blago diuretičko svojstvo. Redovno konzumiranje lubenica ima ulogu u snižavanju visokog krvnog pritiska.
JAGODA, KUPINA, MALINA
Jagoda sadrži vitamine B1, B2, zatim minerale kalijum, kalcijum, fosfor, magnezijum i gvožđe. Ima veliku količinu vitamina C. Zahvaljujući tome čiste krvne sudove od naslaga masnoće. Sprečavaju oksidaciju lošeg holesterola (LDL) u oblik koji štetno djeluje na krvne sudove. Istovremeno dovode do porasta dobrog holesterola ili HDL holesterola. Ublažavaju teskobe kod artritisa, jačaju kosti, povećavaju odbrambenu moć organizma, djeluju antibakterijski, imaju blag laksativni učinak. U plodovima kupine ima gvožđa, kalijuma, bakra, mangana, vitamina, C, B i provitamin A.
Plodovi imaju vitamine C, B1, B2, PP, kao i karotin. Od mineralnih elemenata treba spomenuti gvožđe, kalijum i bakar…
(Blic magazin)
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu