Posljedice su vidljive na mnogim mjestima u ovom dijelu Republike Srpske, bez obzira na pozamašnu pomoć koju su dobile lokalne zajednice. Dio obnove je urađen, ali to ni približno nije u skladu sa očekivanjima.
Mihajlo Bajalica iz Slabinje kod Kozarske Dubice kaže da je šteta na stambenim i drugim objektima u njegovom domaćinstvu desetak hiljada maraka.
– Nisam zadovoljan načinom, organizacijom i dinamikom obnove. Novčani iznos koji je meni, kao i mnogim mojim komšijama, doznačila Opština Kozarska Dubica su skromni. Na primjer, nakon procjene i pribavljanja dokumentacije doznačeno mi je 430 KM, što sam odbio – požalio nam se Bajalica.
On, te još nekoliko drugih sagovornika Srpskainfo u dubičkom kraju, među kojima Dragan Karan iz Slabinje, sumnjaju u objektivnost prilikom podjele novca za sanaciju štete od zemljotresa.
– Šteta je procijenjena na 6.500 KM, a dobio sam šest puta manje. Niti ja, kao ni mnogi drugi, koji su imali veliku štetu od zemljotresa, nisu imali naročitu korist od Opštine, RS, BiH, niti bilo koga drugog. To su simbolične sume. Zato se svako u sebe pouzdao i popravio, sve šta je mogao – kazao nam je Karan.
Procjena
Njegove zamjerke se takođe odnose na, kako je rekao, prevelike razlike u procjeni između kategorija oštećenja.
– Razlike u oštećenjima između pete i šeste kategorije nisu toliko velike kao razlike u vrednovanju. Za petu su procjene oko 1.000 KM, a za šestu od 10.000 KM pa na više. To kod naroda izaziva sumnju i nezadovoljstvo – smatraju naši sagovornici u selu Slabinja.
Podsjećamo, Srbija je Kozarskoj Dubici donirala 7,5 miliona KM. Od tog iznosa 700.000 KM podijeljeno je stanovništvu u vidu jednokratne pomoći, a 1,3 miliona utrošeno je za sanaciju štete od zemljotresa. Ostatak novca upotrebljen je za konsolidaciju opštinskog budžeta i za kapitalne projekte.
U ovoj potkozarskoj opštini materijalnu štetu na objektima, uzrokovanu zemljotresom, prijavilo je oko 500 građana. Osim privatnih, u toku je sanacija više društvenih objekata, među kojima su zgrade Narodne biblioteke i RTV Kozarska Dubica.
Opština Kostajnica je u dvije tranše ukupno dobila nešto manje od osam miliona KM. Najznačajniji donator je Vlada Srbije sa 950.000 KM u prvoj te još 6.000.000 KM u drugoj tranši. Vlada Republike Srpske je uplatila 300.000 KM, opštine, gradovi i drugi donatori 293.000 KM, a švajcarski Karitas 160.000 KM. Vlada Vojvodine donirala je građevinski materijal vrijedan 200.000 KM. Sa građanima su sklopljena 382 ugovora o sanaciji štete od zemljotresa. Po tom osnovu ukupno je isplaćeno 1.082.000 KM.
– Uvidjeli smo da značajan broj građana nije zadovoljavao tražene uslove, nisu posjedovali dokaze o vlasništvu, riješene imovinsko-pravne odnose, prijavili nepotpune adrese i prebivališta… Zbog toga smo bili prinuđeni pojednostaviti uslove za donacije, čime smo omogućili još 140 prijava. Sada opštinska komisija ponovo radi na terenu i utvrđuje uslove za pomoć prilikom popravke oštećenih objekata – naglasili su u lokalnoj upravi u Kostajnici.
Izgradnja kuća
Osim novčane pomoći, podijeljeno je 50 građevinskih paketa, a u saradnji sa švajcarskim “Karitasom” u toku je izgradnja sedam kuća označenih šestom kategorijom, koja se odnosi na totalnu štetu. Ukupna vrijednost je 400.000 KM.
Aleksandar Pašić, portparol Opštine Kostajnica, kazao je za Srpskainfo da je, na osnovu elaborata, šteta od zemljotresa 10 miliona KM.
– Zbog promena uslova na tržištu, cijena građevinskog materijala i drugih troškova, za popravku oštećenih objekata potrebno je pet miliona KM više od procjene na osnovu elaborata – pojasnio nam je Pašić.
Dio novca kojeg je Republika Srbija donirala opštini Kostajnica, iskorišten je, kao i u Dubici, za sanaciju posljedica zemljotresa.
– Opština je bila u teškoj finansijskoj situaciji, dugovi su prevazilazili jednogodišnji budžet od tri miliona KM. Tada je, na prvom sastanku rukovodstva četiri opštine najteže pogođene zemljotresom, dogovoreno da prioritet bude podmirenje svih dugova, tako da lokalne zajednice u novim okolnostima mogu funkcionisati u punom kapacitetu – pojasnio nam je Pašić.
Sumnjičavi građani
Ferhat Korajac, mještanin Kostajnice, smatra da su zemljotres i Vlada Srbije spasili lokalne vlasti u pograničnim opštinama.
– Srbija je dala novac da podmire dugove i gubitke, sa tri miliona plus toliko za obnovu. Što se tiče izgradnje porušenih ili oštećenih kuća, nešto je urađeno, ali veoma sporo, valjda zbog manjka dokumentacije. Za petu i šestu kategoriju obnavljaju kuće, ali sudbina je valjda tako odredila da mnogi kojima su kuće obnovljene ubrzo pomru – kaže Korajac.
Hasan Harbaš podsjeća da je njegova kuća za rušenje jer, poslije zemljotresa, nije uslovna za stanovanja. Njegov zahtjev je odobren i sada čeka rješenje. U Kostajnici, u kontejnerskom naselju živi Radenka Trivundža, porijeklom iz okoline Petrinje.
Poslije izbjeglištva sa Banije, gdje je njena imovina uništena, nekoliko godina živjela je u kolektivnom centru u Vršcu. Vratila se sa porodicom u Kostajnicu, gdje su kupili kuću, ali je i nju porušio zemljotres. U toku je izgradnja kuće solidarnosti za Radenku i njenu porodicu, u koju će, nada se, useliti prije zime.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu