Ova kratka informacija, saopštena nakon sjednice Savjeta ministara BiH, u javnosti je prošla poprilično nezapaženo, iako se radi o slučaju „Deportacija“ koji godinama trese pravosudne i političke krugove u susjednoj nam državi, gdje su kao svjedoci saslušavani bivši i aktuelni zvaničnici poput Mila Đukanovića, Momira Bulatovića ili Svetozara Marovića.
O čemu se zapravo radi? Državljani BiH su podnijeli žalbe Evropskom sudu za ljudska prava protiv Crne Gore zbog nepostojanja efikasne istrage o hapšenju članova njihovih porodica, uglavnom muslimanskih izbjeglica u maju 1992. na teritoriji te države, nakon čega su deportovani u BiH, u Republiku Srpsku, gdje su u ratu nestali ili su ubijeni. Tada je, na zahtjev MUP RS, deportovano i tridesetak srpskih izbjeglica, u cilju mobilizacije.
U ovom slučaju, BiH nije označena kao tužena strana. Agentkinja BiH pred Evropskim sudom za ljudska prava Belma Skalonjić objašnjava za Srpskainfo da uključivanje u ovaj slučaj znači da BiH staje na stranu svojih državljana koji su u Strazburu pokrenuli postupak protiv Crne Gore. To je, naime, mogućnost koji ima država članica Savjeta Evrope u slučaju da njeni državljani vode postupak protiv druge članice.
Staćemo na stranu njih devet koji su se obratili Sudu, u smislu da se slučaj preispita. Uložićemo svoje materijalne i ljudske kapacitete kako bismo utvrdili da li postoji povreda ljudskih prava – kaže Skalonjićeva.
Ističe da je već razgovarala s agentom Crne Gore i saznala da je za svih 35 porodica oštećenih isplaćena novčana nadokanu za nematerijalnu štetu.
– Ali, porodice žrtava smatraju da krivični, procesni aspekt nije zadovoljen. Oni i dalje ne znaju šta se tačno desilo, počinioci nisu kažnjeni. To je stvar domaćeg, crnogorskog pravosuđa u čiji rad se BiH ne miješa. Ali, na međunarodnom planu mi ćemo zaštiti naše državljane uvidom u postupak, da osporimo ili podržimo ono što im je od koristi – dodaje Skalonjićeva.
Prema podacima organizacije Akcije za ljudska prava iz Podgorice, od decembra 2004. godine 196 članova porodica vodili su 42 parnična postupka za naknadu štete protiv Crne Gore.
Nakon četvorogodišnjeg negiranja činjeničnog i pravnog osnova, u decembru 2008. Vlada Crne Gore je donijela odluku o sudskom poravnanju i isplatila oštećenima ukupnu odštetu od 4,13 miliona evra.
Pravosuđe u Crnoj Gori se vodilo tezom da rat u BiH nije bio međunarodnog nego lokalnog karaktera i da niko u Crnoj Gori nije mogao da počini ratni zločin protiv civilnog stanovništva BiH.
Suđenje
Državno tužilaštvo Crne Gore je pokrenulo istragu u oktobru 2005. protiv službenika crnogorskog MUP na temelju koje je pokrenut krivični postupak za krivično djelo ratnog zločina protiv civilnog stanovništva.
Taj postupak okončan je oslobađajućom presudom Višeg suda u Podgorici 2012, koja je godinu kasnije potvrđena presudom Apelacinog suda.
Protiv te presude porodice stradalih su podnijele ustavnu žalbu Ustavnom sudu Crne Gore, a vrhovni državni tužilac je podnio i vanredni pravni lijek – zahtjev za zaštitu zakonitosti.
Nezadovoljni ishodom tih postupaka aplikanti dalju pravnu zaštitu traže u postupku pred Evropskim sudom.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu