Ekonomista Milenko Stanić kaže da je potražnja visoka u nekoliko većih gradova Republike Srpske, kao i Bosne i Hercegovine.
– U Republici Srpskoj to su Banjaluka, Bijeljina, Istočno Sarajevo i Trebinje. Već desetak godina imamo konstantan rast cijena i one su dostigle zaista visoke nivoe. U Banjaluci je cijena kvadrata već od 5.000 do 7.000, u Bijeljini do 5.000 KM. Prosječna cijena u BiH je krajem prošle godine je prešla 3.000 KM – rekao je on.
Istakao je da cijena ne bi mogla da raste da nema onih koji će je platiti u cijenu, kao i da je dijaspora značajan faktor tražnje jer naši ljudi u inostranstvu imaju štednje, a novac u trenutnim uslovima značajno gubi vrijednost.
– Takođe treba imati u vidu činjenicu da na velikim prostorima BiH imamo unutrašnju migraciju stanovništva. Preko 50% prostora BiH napušta stanovništvo.
Prema njegovim riječima prazni se Hercegovina, osim Trebinja, kao i istočni dio RS, a sve to je rezultat nepostojanja regionalne politike koja bi zaustavila te unutrašnje migracije.
Demograf Aleksandar Čavić smatra da je potreban strateški okvir kako bi demografske mjere mogle imati efekta.
– Mi trenutno nemamo ni strategiju demografskog razvoja, odnosno demografsku strategiju, jer nemamo ni jedan zaokružen sistem koji bi regulisao jednu složenu oblast, kakva je oblast migracija. Upravo zbog toga nama se sve praktično stihijski odigrava, spoljne i unutrašnje migracije i imamo ozbiljne probleme – rekao je Čavić.
Istakao je zbog toga imamo drastičan gubitak stanovnika zbog negativnog migracionog salda u pogledu spoljnih migracija, dok s druge strane imamo unutrašnje migracije koje stvaraju privid da imamo odgovarajuće sredine u kojima se dešavaju neki povoljni demografski trendovi.
– A to je fatamorgana. Dakle, vi ste vidjeli prema rezultatima koje je objavio Republički zavod za statistiku, samo dvije opštine imaju pozitivan prirodni priraštaj. To su Kotor Varoš i Osmaci – rekao je on.
Pitao je ako imamo pozitivan saldo unutrašnjih migracija, na primjer u Trebinju, Bijeljini i Banjaluci, a te sve 3 lokalne zajednice imaju negativan prirodni priraštaj, o čemu mi onda trebamo da govorimo?
– Dakle, one nisu donijele nikakav benefit, a zapravo su samo služile da jačaju ekonomsku snagu u određenih povlašćenih lica koja se bavi kolektivnom stambenom izgradnjom. Nemamo nijedan demografski benefit od toga, imamo samo stihijsko prebacivanje stanovništva iz jednog mjesta u drugo koji ni na koji način ne služi razvoju Republike – rekao je Čavić.
Naglasio je da je rukovodio timom za izradu Strategije demografskog razvoja grada Banjaluka i prema projekcijama kretanja brojnost stanovništva Banjaluke će opadati u narednih 10-15 godina.
– Svega još 2-3 godine možemo očekivati da će ovaj pozitivan migracioni saldo u pogledu unutrašnjih migracija moći da prevazilazi negativan prirodni priraštaj i negativan migracioni saldo u pogledu spoljnih migracija. Nakon toga, ukoliko ne dođe do realizacije te Strategije i ukoliko ne dođe do usvajanja strategije na republičkom nivou i njene realizacije, Banjaluka kao najveći centar će deklinirati u populacionom smislu. I onda možete misliti šta je sa ovim drugim opštinama i gradovima u Republike Srpske – istakao je on.
Dodao je da se zavaravamo i u demografiji i u brojnim drugim stvarima da će jedna stvar koja bi se trebala uraditi i potpuno preporoditi određenu oblast.
– Mi tragamo uvijek za nekim čarobnim štapićem ili nekim čarobnim rješenjem gdje ćemo mi neku mjeru donijeti i odjednom sve negativno što smo radili u decenijama na svim poljima praktično anulirati. To se neće desiti – rekao je Čavić i dodao da je strateški pristup prilagođen našoj konkretnoj situaciji i dugoročno provođenje mjera jedino rješenje.
Demograf Stevo Pašalić istakao je da su stanovi skupi svugdje, daleko preko realnih cijena.
Naglasio je da proces urbanizacije traje i trajaće, te da postoje zemlje sa preko 90% urbanog stanovništva.
– Mi nismo, mi smo negdje pola, pola, otprilike. Ali odlazaka sa sela je bio i biće. U kojim intenzitetom zavisi od određenog momenta. Ali iluzija je da mi sad dajemo neke mjere, stimulanse da se ljudi vraćaju na selo. To mogu biti samo pojedinačni slučajevi – rekao je Pašalić.
Sela imaju sve stariju populaciju, neka od njih izumiru, a neravnomjeran razmještaj, naseljeniji jedni od drugih prostora imaju i ekonomske i svake druge posljedice odnosno neravnomjeran unutrašnji razvoj u RS i BiH.
– Imate prostora gdje imate prirodne resurse, ali nema ljudi. Jedan primjer je Kalinovik, prilično velika opština sa resursima, koji je prazan. Prosječna starost stanovnika Kalinovika je sada 55 godina. Ima 1.500 ljudi, bar na papiru, ali je sigurno manje. A to je ujedno rasadnik kadrova, akademski obrazovanih ljudi koji se rasuli po regionu i svijetu – rekao je Pašalić.
Dodao je da su zabrinjavajući svi ovi trendovi, demografski i ekonomski, koji su vezani sa stanovništvo i naseljenost, prazne prostore, ali da se ne vidi da se nešto strateški preduzima.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu