Istraživači sa Univerziteta Vaseda su osmislili novu skalu samoprocjene i istakli koncepte anksioznosti, vezanosti i izbjegavanja prema vještačkoj inteligenciji, a njihova studija je objavljena u časopisu Current Psychology.
Očekuje se da će njihov rad poslužiti kao smjernica za dalje istraživanje odnosa između čovjeka i vještačke inteligencije i uključivanje etičkih razmatranja u razvoj AI u budućnosti, prenosi Science daily.
U inovativnom radu, koji obuhvata dvije pilot studije i jednu formalnu studiju, grupa istraživača sa Univerziteta Vaseda u Japanu, uključujući istraživačkog saradnika Fan Janga i profesora Acušija Ošioa sa Fakulteta za književnost, umjetnost i nauku, koristila je teoriju vezanosti kako bi ispitala odnose između čovjeka i vještačke inteligencije. Vještačka inteligencija je sveprisutna u ovoj eri, a kao rezultat toga, interakcije između čovjeka i vještačke inteligencije postaju sve češće i složenije, i očekuje se da će se ovaj trend uskoro ubrzati. Stoga su naučnici uložili izuzetne napore da bolje razumiju odnose između čovjeka i vještačke inteligencije u smislu povjerenja i druženja. Međutim, ove interakcije između čovjeka i mašine moguće je razumjeti i u smislu funkcionisanja međuljudskih odnosa. Jang navodi da je kao istraživač u oblasti vezanosti i socijalne psihologije, dugo zainteresovan za to kako ljudi formiraju emocionalne veze. Jang je naglasio da posljednjih godina, generativna vještačka inteligencija, poput ChatGPT-a, postaje sve jača i mudrija, nudeći ne samo informativnu podršku već i osjećaj sigurnosti.
– Ove karakteristike podsjećaju na ono što teorija vezanosti opisuje kao osnovu za formiranje sigurnih odnosa. Kako ljudi počinju da interaguju sa vještačkom inteligencijom ne samo zbog rešavanja problema ili učenja, već i zbog emocionalne podrške i druženja, njihova emocionalna veza ili iskustvo bezbjednosti sa vještačkom inteligencijom zahtijevaju pažnju-naveo je Jang. Istakao je da je to istraživanje pokušaj da se ispita ta mogućnost. Primjetno je da je tim razvio novu skalu samoprocjene pod nazivom Skala iskustava u odnosima između ljudi i vještačke inteligencije kako bi izmjerio tendencije vezane za vještačku inteligenciju.
U svom istraživanju, otkrili su da neke osobe traže emocionalnu podršku i smjernice od vještačke inteligencije, slično načinu na koji interaguju sa ljudima. Skoro 75 odsto učesnika se obratilo vještačkoj inteligenciji za savjet, dok je oko 39 odsto doživljavalo vještačku inteligenciju kao stalno, pouzdano prisustvo i sigurnost.
Ova studija je razlikovala dvije dimenzije ljudske vezanosti za vještačku inteligenciju: anksioznost i izbjegavanje. Kako je istaknuto, osoba sa visokom anksioznošću od vještačke inteligencije traži emocionalno uvjeravanje i gaji strah od dobijanja neadekvatnih odgovora od vještačke inteligencije. Nasuprot tome, visoko izbjegavanje vještačke inteligencije karakteriše nelagodnost zbog bliskosti i posledična sklonost ka emocionalnoj distanci od vještačke inteligencije. Međutim, ovi nalazi ne znače da ljudi trenutno formiraju istinske emocionalne vezanosti za AI. Umjesto toga, studija pokazuje da se psihološki okviri koji se koriste za ljudske odnose mogu primijeniti i na interakcije između ljudi i vještačke inteligencije.
Sadašnji rezultati mogu uticati na etički dizajn vještačke inteligencije kao pratilaca i alata za podršku mentalnom zdravlju. Na primjer, četbotovi sa vještačkom inteligencijom koji se koriste u intervencijama za usamljenost ili terapijskim aplikacijama mogli bi se prilagoditi emocionalnim potrebama različitih korisnika, pružajući empatičnije odgovore za korisnike sa visokom anksioznošću ili održavajući poštovanje na distanci za korisnike sa tendencijama izbjegavanja.
Rezultati takođe ukazuju na potrebu za transparentnošću u sistemima vještačke inteligencije koji simuliraju emocionalne odnose, kao što su romantične aplikacije sa vještačkom inteligencijom ili roboti negovatelji, kako bi se spriječila emocionalna prekomjerna zavisnost ili manipulacija.
Štaviše, skalu iskustava u odnosima između ljudi i vještačke inteligencije bi mogli da koriste programeri ili psiholozi da procjene kako se ljudi emocionalno odnose prema vještačkoj inteligenciji i da shodno tome prilagode strategije u razvoju AI. Jang ističe da pošto se vještačka inteligencija sve više integriše u svakodnevni život, ljudi mogu početi da traže ne samo informacije već i emocionalnu podršku od sistema AI.
– Naše istraživanje ističe psihološku dinamiku koja stoji iza ovih interakcija i nudi alate za procjenu emocionalnih tendencija prema vještačkoj inteligenciji. Na kraju, ono promoviše bolje razumijevanje kako se ljudi povezuju sa tehnologijom na društvenom nivou, pomažući u vođenju dizajnerskih praksi koje daju prioritet psihološkom blagostanju – zaključuje Jang.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu