Lider SNS, Aleksandar Vučić, odnio je ubjedljivu pobjedu na izborima u Srbiji, a prema preliminarnim rezultatima, u budući parlament Srbije ući će samo stranke koje su u prethodnom mandatu bile na vlasti.
Van parlamenta, kao i bez mnogih lokalnih zajednica, ostala je opozicija koja je izašla na izbore, ali i onaj dio opozicije koji je ove izbore bojkotovao. Dok stručnjaci analiziraju pobjedu Vučića i poraz i nejedinstvo opozicije, pitanje koje se nameće ovih dana jeste može li se desiti da i BiH, odnosno Republika Srpska, na predstojećim lokalnim izborima doživi scenario sličan onom iz Srbije.
Vlast u Srpskoj dvotrećinsku većinu u parlamentu već ima, na prošlim izborima je osvojila većinu opština i gradova, u međuvremanu dobila Doboj i Bijeljinu, već sprema svoje kandidate za nova načelnička i gradonačelnička mjesta, dok je opozicija izgubila NDP, mnoge kadrove SDS, kao i gradove u kojima su dugo bili na vlasti.
Šarović: Izlazimo na izbore
Predsjednik najveće opozicione partije u Republike Srpske, Mirko Šarović kaže da će opozicija u RS izaći na izbore, te da ne razmišljaju o bojkotu zbog čega se ove dvije stvari ne mogu dovoditi u paralelu.
– Opozicija u Srbiji pokušala je da postigne dogovor da svi bojkotuju izbore i u tome nisu uspjeli zbog nejedinstva. Prošli su kako su prošli. Opozicija u Srpskoj će izaći na izbore i ne razmišljamo o bojkotu, bez obzira koliko god bili nezadovoljni izbornim uslovima. A sam izborni rezultat, bez obzira kakav je Izborni zakon, i sam ambijent koji jeste nedemokratski, zavisiće u velikoj mjeri od nas samih i naše sposobnosti da ponudimo ono što Republici Srpskoj zaista treba i što je najbolje za naš opstanak i napredak – rekao je lider SDS za Srpskainfo.
Vukanović: Očistiti svoje redove
Poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske iz Kluba SDS, Nebojša Vukanović, kaže da opozicija u RS može mnogo da nauči upravo na primjeru Srbije, ali i Crne Gore.
– Rezultati izbora u Srbiji su očekivani, jer je većina opozicije bojkotovala izbore, a siguran sam da bi Milorad Dodik sve rado kopirao i da sanja da i u NSRS nema opozicije i disonantnih tonova. Opozicija u Srpskoj mora da izvuče pouke i shvati da jedino jedinstvena i složna može napraviti rezultat – rekao je Vukanović za Srpskainfo.
Naglašava da je važno da opozicija pročisti svoje redove i u prvi plan stavi one koji ne kalkulišu.
– Mora biti više energije i aktivizma, koristiti internet za kampanju, biti više na terenu i stalnom kontaktu s građanima, umjesto čekati da se nakaradni sistem sam od sebe uruši. U Crnoj Gori nema preletača, opozicija je jedinstvena, u DF su se pomirile različite politike i uzeli su jedinstveno vlast u većini opština, a nedostajao je samo jedan poslanik da sruše Mila i formiraju Vladu bez DPS – kaže Vukanović.
S obzirom da je prošle godine bilo riječi da će opozicija u BiH bojkotovati izbore ako ne dođe do promjene Izbornog zakona, Vukanović tvrdi da vlast to i priželjkuje.
– Režim priželjkuje da se opozicija odluči za bojkot, jer bi onda vladalo jednoumlje, licemjerna međunarodna zajednica i stranci koji podržavaju osovinu SNSD-HDZ-SDA. Prihvatili bi i dali legitimitet vlastodršcima i parlamentima bez opozicije, kao što je to bio slučaj s Edijom Ramom u Albaniji – smatra on, dodavši da se opozicija, iako nema ni minimum uslova za odvijanje fer i demokratskih izbora, ne smije povlačiti.
Ni PDP nije za bojkot
Za bojkot nisu ni u PDP. Generalni sekretar ove partije, Milko Grmuša, kaže da je bojkot krajnje političko sredstvo, koje se koristi kada ništa drugo nije ostalo na raspolaganju.
– Bojkot ne može biti cilj samom sebi, uvijek se mora znati šta ide nakon bojkota. Zbog toga smatram da opozicione stranke u Srpskoj moraju da se posvete jačanju svoje infrastrukture, organizaciji posmatrača i izbornog dana, te brušenju političke poruke i programa, odnosno neprestanoj komunikaciji s narodom – rekao je Grmuša.
On smatra da se u Srpskoj ne može nikako desiti scenario iz Srbije, jer ovdje, kako kaže, nema Aleksandra Vučića.
– U Republici Srpskoj, koliko god da većina stranaka hrli ka vlasti, neće se desiti scenario iz Srbije, jer ovdje ne postoji Vučić, dok postoje organizovane opozicione partije, za razliku od Srbije u kojoj postoji nekoliko kultova ličnosti i ostaci nekada ozbiljnih stranaka DS, DSS i SRS – ocjenjuje Grmuša.
Dodaje da u našem političkom ambijentu nisu potrebne jedinstvene partije, nego upravo suprotno – raznolike, sa mnoštvom unutrašnjih ideja i institucionalizovanim sučeljavanjem mišljenja, a ne ljudi.
– To znači ne da je poželjno, nego je maltene i obavezno da političari iznose različite ideje i bore se na demokratski način, u skladu sa statutima svojih partija za njihovu realizaciju. Potom, kad određeni prijedlog dobije podršku većine, i oni koji nisu bili za taj prijedlog moraju da poštuju donesenu odluku, pa i ako se s njom ne slažu. To je definicija demokratije – smatra Grmuša.
“Ujedinjenje je šansa”
S druge strane, stručnjaci smatraju da opozicija u Srpskoj šanse na izborima ima samo ako bude ujedinjena, jer nijedna opoziciona partija sama ne može izaći kao pobjednik iz borbe s najvećom partijom u Srpskoj.
– Tri ključne stvari opozicija u Srpskoj mora primjeniti, ukoliko ne želi doživjeti isti scenario kao opozicija u Srbiji. Na prvom mjestu je ublažavanje retorike i prebacivanje fokusa sa problema na rješenja. Na drugom mjestu je prepoznavanje potreba birača i ponuda jasnog izbornog programa, bez populizma i bez ispraznih floskula. Na trećem mjestu je rad na terenu s ljudima. Ove tri stvari primjenili su Milan Stamatović u Čajetini, Dobrica Stojković u Ražnju i Predrag Milanović u Svilajncu, te uprkos glasačkoj mašineriji SNS-a pobijedili u svojim opštinama – smatra politikolog Stefan Ličina.
Navodi da je jedinstvo opozicije i koaliciono djelovanje preko potrebno u trenutnoj političkoj situaciji, jer nijedna opoziciona partija sama ne može izaći kao pobjednik iz borbe sa SNSD.
– Trebalo bi imati na umu da SNSD u svakoj lokalnoj zajednici u trku ulazi sa koalicijom u kojoj je 4-5 stranaka. Međutim, zajedničkim djelovanjem, jasnom strategijom i izlaskom sa zajedničkim kandidatom u svakoj opštini, opozicija sigurno može popraviti rezultat iz 2016. godine – procjenjuje on.
Dodaje da iako za bojkotom postoji potreba i kod nas, iz istih razloga kao i u Srbiji, on nije opcija.
– Bojkot ni u Srbiji ove godine nije bio opcija, jer ga nisu podržale sve opozicione partije. S jedne strane, dobar dio građana neće imati ko da predstavlja u lokalnim parlamentima, a s druge, opozicija je sebi suzila prostor za djelovanje, jer joj je preostala samo vanparlamentarna borba – zaključuje Ličina.
Priprema za opšte izbore
Politikolog Darko Kuzmanović smatra da je prednost opozicije u Republici Srpskoj to što na svojoj političkoj sceni ima nekoliko istinskih opozicionara koji imaju i želju i kvalitet. Međutim, tvrdi da su lokalni izbori ključ u rukama opozicije i postavlja se samo pitanje kako će, i da li će, biti iskorišten.
– Ukoliko opozicija u RS na izbore izađe istinski ujedinjena i ostvari uspjeh, za šta trenutno posjeduje značajne kapacitete, u tom slučaju se može nadati uspjehu i na opštim izborima za dvije godine – smatra on, dodavši da će, ukoliko svaka partija bude vukla na svoju stranu, izborni rezultati biti katastrofalni.
Smatra da bi vladajući pobjedom na lokalu obezbijedili i pobedu na opštim izborima 2022. čime bi opozicija, baš kao i u Srbiji, bila potpuno razvaljena i prestala da postoji.
Mijatović: I nivo BiH može doživjeti isto
Pobjedu Aleksandra Vučića na izborima u Srbiji komentarisao je i potpredsjendik SDP, Vojin Mijatović, novonastalu situaciju u Srbiji uporedio s državnim nivoom, te u nekoliko teza objasnio zašto je Vučić odnio ubjedljivu pobedu.
– Zato što se opozicijom zove svaka budala i to samo zato što nije u skupštinskoj većini, a ne zato što se ideološki razlikuje od vlasti ili nudi nešto drugačije, te zato što su i oni koji se zovu opozicijom toliko sujetni da ne mogu između sebe da se dogovore da zajedno nastupe, a smatraju da mogu državu da vode – tvrdi Mijatović.
On je naglasio da je opozicionim liderima bitnija poslanička plata i lična promocija nego promjena stanja u zemlji, te da građanima treba ponuditi ono što možeš, a ne samo pričati kako vlast ne valja, jer građani to znaju, ali nemaju alternativu.
– Idu u BiH izbori u novembru. Sve se ovo može isto dogoditi ukoliko se ne trgnemo – zaključio je Mitrović.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu