Takođe, u javnosti su se pojavile informacije da bi uskoro sankcije protiv političkog vrha Republike Srpske trebalo da uvedu i Francuska i Švedska, a zatim i brojne druge države članice EU.
Podsjećamo, sankcije protiv Milorada Dodika na Zapadu prve su uvele SAD još u januaru 2017. godine. U tadašnjem obrazloženju navedeno je da Dodik “ometa Dejtonski mirovni sporazum i predstavlja značajnu prijetnju suverenitetu i teritorijalnom integritetu BiH”.
Pod američkim sankcijama od septembra 2018. nalazi se i visoki funkcioner SNSD Nikola Špirić, za koga je navedeno da “postoje kredibilne informacije da je umiješan u značajnu korupciju”.
Od jula 2023. na “crnoj listi” OFAC nalaze se i Željka Cvijanović, Radovan Višković, Nenad Stevandić i Miloš Bukejlović. Obrazloženje je bilo da su odgovorni za “podsticanje donošenja zakona o Narodnoj skupštini Republike Srpske kojima se odluke Ustavnog suda BiH proglašavaju neprimjenjivim u RS”, kao i za “opstrukciju Dejtonskog sporazuma”.
Na listi sankcionisanih proteklih godina, takođe, dospjeli su Igor i Gorica Dodik, djeca aktuelnog predsjednika Srpske, zatim lider SP Petar Đokić, Savo Cvijetinović, Savo Krunić, Branislav Okuka, Jelena Pajić Baštinac, Srebrenka Golić, Duško Perović, Alen Šeranić, Dragan Stanković. Navedeni se terete da su ili podrivali Dejtonski sporazum ili da su predstavljali “podršku koruptivnoj mreži” Milorada Dodika.
Na “crnoj listi” SAD našli su se i predsjednik Ustavnog suda Republike Srpske, Džerard Selman, ministar unutrašnjih poslova Republike Srpske, Siniša Karan, predsjednik Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske i bivši predsjednik Srpske, Rajko Kuzmanović. Na listu sankcionisanih stavljeni su takođe Danijel Dragičević, šef kabineta predsjednika Republike Srpske, Pavle Ćorović, za kojeg se navodi da je “povezan s kompanijom Global Liberty d.o.o. Laktaši”, koji je ujedno i zet Milorada Dodika, generalna direktorka RTRS Dijana Milanković, šef kabineta predsjednika NSRS Goran Filipović, Marko Gujančić, Dalibor Panić, Goran Raković, Radmila Bojanić, Siniša Dodik, Nemanja Reljin.
Komentarišući sankcije koje su Njemačka i Austrija uvele protiv Dodika, Stevandića i Viškovića, potpredsjednik PDP i šef kluba poslanika te stranke u Narodnoj skupštini RS, Igor Crnadak, istakao je da spoljnotrgovinska razmjena Republike Srpske sa Njemačkom prelazi milijardu maraka godišnje, a da mi u tu zemlju izvozimo oko 600 miliona.
– U Republici Srpskoj postoji više firmi koje zapošljavaju hiljade ljudi, a kompletnu proizvodnju izvoze u Njemačku. Poslije Srbije, Hrvatske i Italije, Njemačka je četvrti po veličini spoljnotrgovinski partner i jedan od najvećih investitora u Republici Srpskoj – naveo je Crnadak.
On se zapitao da li je trojka Dodik-Višković-Stevandić “shvatila poruku, da prestanu biti sebični” te da je, prema njegovim riječima, vrijeme da misle na svoj narod i njegovu budućnost, a ne na svoje lične interese.
Na koji način može funkcionisati Republika Srpska u situaciji kada su skoro sve najznačajnije zapadne zemlje uvele sankcije njenom političkom vrhu, a u najavi su i nove kazne od strane brojnih drugih evropskih zemalja, pitali smo za mišljenje stručnjaka za međunarodne odnose iz Beograda, Srećka Đukića.
On za Srpskainfo, između ostalog, predviđa da se na dosadašnjim sankcijama političkom rukovodstvu Srpske “sigurno neće završiti”.
– Poruke koje ovih dana možemo da čujemo i vidimo iz SAD, od državnog sekretara Marka Rubija pa do najistaknutijih republikanskih senatora, vrlo su rigorozne i jake i s time se ne treba šaliti. Mislim da će oni stvari u BiH istjerati do kraja. Na ovaj ili onaj način – predviđa Đukić.
Dodaje da je oduševljenje vlasti u Srpskoj zbog odluke Interpola da ne raspiše “crvenu” potjernicu za Miloradom Dodikom i Nenadom Stevandićem “preuranjeno i uzaludno”.
– Ova kriza mogla bi da potraje jer niko sa Zapada još ne želi da se stvari u BiH “prelamaju” preko koljena, ali da će ostati ovakvo stanje kakvo je sada, to nema šanse. Skoro sve zemlje članice EU će donijeti sankcije protiv Dodika bilateralno, jer bi Orban vjerovatno blokirao da se sankcije uvedu na nivou EU – ocjenjuje Đukić.
Na pitanje da li vidi izlaz za aktuelno rukovodstvo Srpske nakon otvorenog sukoba sa skoro svim najmoćnijim zapadnim državama, Đukić odgovara da je to izuzetno teško.
– Zaista ne vidim izlaz. Jedini izlaz je Srbija, ali ni ona nije u dobroj situaciji i kondiciji – što finansijski, što politički. To je samo prolongiranje od danas do sutra. Za Republiku Srpsku bilo bi najbolje da se ne ponavlja priča s Radovanom Karadžićem i Ratkom Mladićem. Najavljuje se da će državne granice BiH uskoro biti mnogo bolje čuvane i obilježavane. Stvari će biti dovedene do logičnog kraja bez izazivanja nepotrebne krize – smatra Đukić.
Politikolog Cvijetin Milivojević, s druge strane, ocjenjuje da uvođenje sankcija političkom rukovodstvu Republike Srpske od strane EU, u ovom trenutku, liči na “inaćenje” dijela evropskih zemalja koje, kako navodi, nisu zadovoljne načinom na koji nova američka administracija postupa prema EU.
– Ovo je neki način da “pokažu zube”. Oni to pokušavaju da pokažu i na primjeru Ukrajine, gdje se dio EU želi pokazati da su veći Ukrajinci od samih Ukrajinaca – tvrdi Milivojević.
On, takođe, postavlja pitanje da li je Republika Srpska zaslužila sankcije te da li će se Njemačkoj i Austriji uskoro pridružiti i ostale članice EU.
– Koji je to potez Republika Srpska povukla protiv međunarodnog prava i šta je ona učinila na raspirivanju ratnih tenzija u BiH i na Balkanu? Ako je odgovor na ova pitanja “ne”, a jeste, onda svaka normalna zemlja koja drži do svog digniteta i integriteta, a koja nije osvetoljubiva iz prozaičnih razloga, o tim sankcijama ne može ni razmišljati – smatra Milivojević.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu