Tim povodom je gradonačelnik Igor Radojičić, zajedno sa predsjednicom RS Željkom Cvijanović, delegacijama Narodne skupštine i Vlade RS i generalniim konzulom Republike Srbije u Banjaluci, položio vijence na spomenik žrtvama Veleizdajničkog procesa na groblju Sveti Pantelija.
Radojičić je rekao da se na ovaj način, Banjaluka odužuje i podsjeća na jedan od važnih datuma u svojoj istoriji.
On je naveo da izmjenom Statuta Grada, Banjaluka po prvi put, od ove godine 21. novembar obilježava kao još jedan praznik grada.
Kako je rekao, ovaj dan je svakakako neradni dan zbog obilježavanje godišnjice od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, ali po prvi put službeno u gradu obilježava Dan prvog osobođenja Banjaluke nakon vijekova strane okupacije.
– Nakon turskog akta, austrijske carevine, 21. novembra 1918. godine Srpska vojska u pobjedonosnom pohodu i pobjedi u Prvom svjetskom ratu ulazi u Banjaluku. Taj datum domaće stanovništvo dočekuje kao prvo oslobođenje. Dugo vremena ovaj datum je bio potisnut i da nije bilo udruženja potomaka i poštovalaca tog perioda, ovaj datum se vjerovatno ne bi obilježavao. Bio je zaboravljen, iako je u tom vremenu 1918.godine i nakon toga, sve do Drugog svjetskog rata, bio smatran jednim od najvažnijih datuma u istoriji našeg grada. Od 21. novembra 1918.godine počinju koraci ujedinjenja i prisajedinjenja i stvaranje prve domaće države na ovim prostorima, nakon jako puno vremena – rekao je Radojičić.
On je najavio da će u znak sjećanja na ovaj značajan datum biti podignut spomenik na prostoru stare autobuske stanice, koja će novim idejnim rješenjem centralnog područja grada promijeniti svoju namjenu.
U ime Udruženja poštovalaca i potomaka srpskih boraca oslobodilačkih ratova od 1912. do 1918. godine Nebojša Kuštrinović izrazio je zadovoljstvo što se od ove godine počeo zvanično obilježavati važan datum za grad.
– Naši slavni preci došli su 21. novembra 1918.godine u Banjaluku i donijeli slobodu, na šta smo veoma ponosni. Preko 25.000 dobrovoljaca sa ovih prostora, među kojima i Krajišnika, otišlo je tada dobrovoljno u vojsku Srbije. Mi se ponosimo time i još sakupljamo određene podatake i sakupljamo njihova imena – zaključio je Kuštrinović.
Srpska vojska je za 45 dana u borbi prešla 500 kilometara i 1. novembra 1918. godine oslobodila Beograd. U novembru srpska vojska oslobodila je i najveći dio teritorije BiH, a 21. novembra – na Aranđelovdan ušla je u Banjaluku.
Banjalučki “Veleizdajnički proces” austrougarske vlasti vodile su od novembra 1915. godine do aprila 1916. godine protiv 156 Srba koji su bili intelektualna elita tog vremena.
Od ukupno 17 “veleizdajničkih procesa” koji su vođeni u BiH, ovo je bio najveći i uzburkao je evropsku javnost, a posebno je poznat po opsežnoj akciji borbe za pomilovanje 16 rodoljuba osuđenih na smrtnu kaznu. Španski kralj Alfonso XIII angažovao se za vrijeme Prvog svjetskog rata za pomilovanje srpskih rodoljuba koji su bili osuđeni na smrt.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu