Kultura

Dodijeljena Nobelova nagrada za književnost: Norveški pisac Jun Fose je dobitnik ovog prestižnog priznanja

Dobitnik Nobelove nagrade za književnost za 2023. godinu je norveški pisac Jun Fose.

Dodijeljena Nobelova nagrada za književnost: Norveški pisac Jun Fose je dobitnik ovog prestižnog priznanja
FOTO: HAKON MOSVOLD LARSEN/EPA

Odluku je donijela Švedska akademija, grupa od 18 ljudi koju čine švedski pisci, lingvisti, književnici, istoričari i istaknuti pravnik.

Glavni favoriti za Nobelovu nagradu za književnost ove godine su bili kineska spisateljica Can Sjue, a na kladionicama su se našli i australijski pisac Džerald Marnejn, Mađar Laslo Krasnohorkai, rumunski književnik Mirčea Kartaresku i kenijski autor Ngugi va Tiongo.

Fose je rođen u Haugesundu 1959. godine. Sa sedam godina doživio je ozbiljnu nesreću koja je ostavila dubok trag na njegovo kasnije pisanje i stvaralaštvo. Studirao je komparativnu književnost na Univerzitetu u Bergenu.

Prvi roman Crveno, crno (Raudt, svart) objavio je 1983. godine, ali on za svoj literarni debi smatra kratku priču On (Han) objavljenu u studentskom listu 1981. Roman koji mu je donio popularnost i etablirao ga kao uspješnog pisca je Naustet, izdat 1989. godine.

Prvi dramski tekst za predstavu I nikada nećemo biti rastavljeni (Og aldri skal vi skiljast) odigran je 1994. godine.

Pročitajte još

Primarni razlog za nominaciju za Nobelovu nagradu su njegovi dramski tekstovi, koji su među najigranijim u Evropi i širom svijeta, u više od 700 pozorišta. Posebno je zanimljivo da je veoma popularan u Iranu, gdje su njegova prozna i dramska djela prevedena na persijski.

Neke od najvažnijih drama su mu: Ime, Dijete, Majka i dijete, Sin, Čovjek s gitarom, Ljetni dan, Jesenji san, Posjetioci, Zima, Popodne, Djevojka na sofi, Smrt pasa, San, Sjenke, Ja sam vjetar...

Dobitnik je brojnih priznanja i odlikovanja u Norveškoj i u inostranstvu.

Prošlogodišnja laureatkinja bila je francuska spisateljica Ani Erno, a kako je tada obrazloženo, nagrada je pripala njoj zbog hrabrosti i oštrine kojom otkriva korijene, otuđenja i kolektivna ograničenja ličnog sjećanja.

Nedjelja objavljivanja dobitnika Nobelove nagrade počela je u ponedjeljak, 2. oktobra, a prvi proglašeni laureati su Katalin Kariko i Druu Vajsmanu. Njima je pripala nagrada iz oblasti fiziologije ili medicine.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu