Istraživanje na polju kulturno-istorijskog nasljeđa na području opštine Kozarska Dubica, priča Slavica Drvenica pokazujući mnogo spisa, dokumenata, fotografija, spontano je započela 2012, poslije okončanja rukovodećih i radnih obaveza u privredi.
Istraživanjem sam unijela novu energiju i odlučnost u svoju svakodnevicu, ali takođe riješila mnoge arheološke enigme za kojim sam dugo i uporno tragala. Sada sam sasvim ubijeđena da ovo područje omeđeno Kozarom, Prosarom, Savom i Unom posjeduje veliko arheološko blago – opisuje Slavica suštinu i smisao svog interesovanja.
– Ovdje postoje mnogi lokaliteti koji potvrđuju da je duhovni život pravoslavnog naroda bio bogat i buran, opterećen stalnim ratovima, stradanjima, borbom za vlastiti identitet – podsjeća Slavica, naglasivši da je njeno istraživanje, poslije višegodišnjeg rada, traganja na terenu i u dokumentima, dobilo širu dimenziju.
Ona se uporno zalaže za sistematičniji istraživački rad u području arheologije. Iskreno se raduje svakom koraku, otkriću, saznanju, uspješno rastumačenom napisu na iskopanom kamenu ili staroj nadgrobnoj ploči. Slavica smatra da nalazišta treba adekvatno zaštititi, konzervirati, ali ne na duži period nego se založiti za što skoriju obnovu.
– Tokom samostalnog istraživanja došla sam do podataka da je u dubičkom kraju 10 velikih gradina koje pripadaju praistorijskom dobu. U tim gradinama su crkvine, zidine, praistorijska obredna mjesta – naglašava sagovornica Srpskainfo dajući primarno mjesto lokalitetu Suvaja.
– Jedan od lokaliteta kojeg svakako treba adekvatnije zaštiti je “Kamenik“ Suvaja, gdje se nalaze temelji antičkog naselja. Postoji zabilježba Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog nasljeđa BiH da je to to spomenik kulture od izuzetnog značaja. Međutim, lokalitet nije obilježen niti zaštićen, što je nedopustivo – upozorava ova zaljubljenica u istoriju i davnašnju prošlost svoga kraja.
Ona podsjeća da na području današnje Kozarske Dubice postoji 18 arheoloških lokaliteta koji su istraženi i publikovani u Arheoločkom leksikonu Bosne i Hercegovine, a pripadaju praistoriji, antičkom periodu i Srednjem vijeku.
– Ti lokaliteti, u većini slučajeva uzurpirani od strane lokalnog stanovništva, nisu obilježeni, nisu zaštićeni, i oni su meta krijumčara, stalnog otuđivanja arheoloških artefakata. Smatram da je neophodna zaštita kulturno-istorijskog nasljeđa i osnivanje muzejske ustanove na području opštine Kozarska Dubica – uvjerava naša sagovornica, koja je, posljednjih nekoliko godina veoma angažovana na istraživanju manastira Đurđevac u Knešpolju, zajedno sa stručnjacima Muzeja Kozare iz Prijedora i Zavičajnog muzeja Gradiška.
– Potreba za osnivanje dubičkog muzeja nametnula se tokom istraživanja manastira Đurđevac, važnog nalazišta koje našoj opštini, prevashodno u duhovnom i turističkom smislu, može biti od velike koristi. Nažalost, od ideje se nije daleko odmaklo – razočarana je zbog toga Slavica Drvenica, mada optimistično komentariše arheološku zadaću mlađih sugrađana.
– Kulturno-istorijsko nasljeđe čeka nove generacije, koje će, pretpostavljam, imati svijest o njegovom značaju, zaštiti, istraživanju, procjeni njegove istorijske vrijednosti. Zato je to predmet mog istraživačkog duha koji ne posustaje za istinom da se ovo područje predstavi na pravi način kroz istoriju – zaključuje Slavica Drvenica.
Manastir Đurđevac
Pretpostavlja se da je manastir Đurđevac, gdje su istraživanja počela prije 5 godina, sagrađen u 14. vijeku. Prvi put je srušen 1538. u turskoj najezdi, a kasnije je obnovljen, da bi konačni krah doživio krajem 18. vijeka, za vrijeme dubičkih ratova između Austrije i Turske. Manastirska crkva bila je duga 18 metara.
Na zidovima su čak očuvani tragovi maltera koji je u apsidi, naosu i vanjskom dijelu ulaza bio oslikan freskama. Nađena je i velika količina kamene plastike, lukova prozora, dijelova ukrasnih stubova, fragmenata kamenih simsova. Među oskudnijim nalazima keramike dominira provincijska srednjevjekovna keramika, koja se može smjestiti u vrijeme između 14. i 16. vijeka.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu