Prva komunikacija takve vrste nije dobro prošla, a nakon burnog telefonskog razgovora sa Trampom, danska premijerka Mete Frederiksen brzo je otputovala na evropsku turneju kako bi zadobila podršku Berlina, Brisela i Pariza u vezi namjera SAD da preuzmu kontrolu nad Grenlandom.
Drugi lideri strahuju da bi im Tramp mogao uvesti kaznene tarife, navodi Politiko.
Evropski političari stali su u red kako bi došli do novog predsjednika SAD i objasnili mu zašto baš oni treba da mu objasne politiku EU.
Đorđa Meloni na čelu kolone, tu je i Viktor Orban
Spisak pozvanih na inauguraciju sugeriše, međutim, da je Trampov tabor bliskiji sa nekim političarima ekstremne desnice nego sa mejnstrim nacionalnim liderima.
U prvim redovima našla se svakako desničarska italijanska premijerka Đorđa Meloni koja je postala jedini lider iz EU pozvan na inauguraciju Trampa, a već prije toga se susrela srdačno sa njim na otvaranju obnovljene pariske katedrale Notr Dam u decembru.
Tu je zatim i privatni susret ranije ovog mjeseca u Trampovoj rezidenciji Mar a Lago, kada je on nazvao Melonijevu fantastičnom ženom i pomogao oko oslobađanja italijanske novinarke zatočene u Iranu.
Kako navodi Politiko, ostaje da se vidi koliko su njene veze sa Trampom stvarno duboke, a negativan poen moglo bi biti to što je održavala bliske odnose i sa administracijom bivšeg predsjednika Džozefa Bajdena.
Još jedan minus je i izdvajanje sredstava za italijansku odbranu koje je ispod dva odsto BDP, a dodatno će se smanjiti ove godine, što je znatno manje od pet odsto koliko Tramp želi da evropske zemlje troše na sektor odbrane.
Drugi kandidat za omiljenog evropskog lidera kod predsjednika SAD je mađarski premijer Viktor Orban koji je 2024. dva puta bio pozvan u Mar a Lago, a i ranijih godina upućivao je obilne pohvale Trampu.
Lider SAD je uzvratio čestim pominjanjem Orbana u svojim govorima, nazvavši ga čak “velikim čovjekom”.
Proruska i prokineska politika mađarskog zvaničnika mogli bi, međutim, znatno umanjiti njegovu popularnost kod Trampa, ocijenjuje Politiko.
Osim toga, Orban je javno odbacio zahtjev da zemlje EU troše pet odsto BDP na odbranu.
Za ulogu posrednika između Evrope i SAD ponudio se i bivši poljski premijer Mateuš Moravjecki, koji je u decembru za Politiko rekao da je on, zajedno sa Melonijevom, idealna osoba za to.
Ova izjava donijela mu je poziv na inauguraciju Trampa, a Moravjecki je objavio fotografiju na kojoj se nalazi u društvu sa predsjednikom i potpredsjednikom Džej Di Vensom, uz komentar da sve brže duvaju vjetrovi promijene u pravcu Poljske.
Tu je i poljski predsjednik Andžej Duda koji je među evropskim liderima koje Tramp najbolje poznaje pošto se sa njim sreo više puta u prvom mandatu.
Tramp računa na Rutea
Poljski premijer Donald Tusk je malo vjerovatni kandidat za bliskost sa Trampom zbog ideoloških razlika, dok šef diplomatije Radoslav Sikorski ima bolje šanse i jedan je od prvih evropskih ministara spoljnih poslova koji su razgovarali sa Markom Rubijom nakon što je potvrđen za državnog sekretara SAD.
Kako piše Politiko, pomaže i to što je Poljska na putu da ispuni Trampov zahtjev da evropske zemlje treba da troše pet odsto BDP na odbranu.
Jedan od desničara bliskih Trampu je i lider britanske partije Reformista, Najdžel Faraž koji je proslavio pobjedu predsjednika u vili Mar a Lago u izbornoj noći, a priključio se i njegovoj inauguraciji.
Kako Politiko ističe, njihove politike su veoma slične, ali Faražu ne ide u prilog to što nije šef države ili vlade, a potiče iz Velike Britanije koja sve manje privlači Trampovu pažnju.
Još jedan pripadnik krajnje desnice koji ima blizak odnos sa Trampom je i Francuz Erik Zemur koji je 2022. objavio da političke savjete dobija upravo od čovjeka koji će kasnije postati 47. predsjednik SAD.
Zvaničnik koji bi mogao biti među kandidatima da postane jedan od savjetodavaca Trampa je i generalni sekretar NATO Mark Rute koji je bio 14 godina holandski premijer.
Upravo on je čovjek na koga se Tramp oslanja kako bi privolio Evropljane da izdvoje veća sredstava za odbranu.
Holanđanin je prihvatio tu ulogu sa oduševljenjem, a Evropljanima je poručio da je Donald u pravu u svojim zahtjevima, upozorivši ih da bi Rusija mogla da im pokuca na vrata ako ga ne poslušaju.
Rute je takođe među nekolicinom evropskih zvaničnika pozvanih u Mar a Lago.
Kada je riječ o francuskom predsjedniku Emanuelu Makronu, njegov odnos prema Trampu je po principu “toplo-hladno”, pa je najprije požurio da mu čestita na izbornoj pobjedi, ali je takođe upozorio da Evropa treba da počne da pokazuje mišiće kako bi zaslužila respekt novog predsjednika SAD.
Makron nije dobio poziv na inauguraciju, ali insajderi sugerišu da je Trampova odluka da prisustvuje otvaranju obnovljene katedrale Notr Dam znak da francuski lider ima uticaja kod nove američke administracije.
Makron na tankom ledu
Tramp voli da ističe da je uvukao Makrona u rastući trgovinski rat, a pošto će američki lider u drugom mandatu još više pažnje pridavati lojalnosti, malo je vjerovatno da francuski predsjednik ima pravi recept za uspjeh kod njega, ocijenjuje Politiko.
Kandidat za bliskost sa Trampom je i lider njemačkih konzervativaca Fridrih Merc koji je na putu da postane vođa najmoćnije evropske ekonomije, što bi ga učinilo najprirodnijim sagovornikom predsjednika SAD.
Sam Merc je prošle nedjelje izjavio da Njemačka mora preuzeti vodeću ulogu u pregovorima sa Trampom.
Među onima koji se nadaju bližem odnosu sa Trampom su: predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, visoka predstavnica EU za spoljnu politiku Kaja Kalas i šef Evropskog savjeta Antonio Košta.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu