Tako su obilježene 82 godine od bitke u kojoj je Prva proleterska brigada imala najveće gubitke mjesec dana nakon osnivanja u Rudom.Predsjednik SUBNOR-a opštine Han Pijesak Ljubo Delić podsjetio je okupljene na događaj kada se Peti bataljon Prve proleterske brigade smjestio u Pjenovac, zajedno sa vodom iz Birčanskog partizanskog odreda i jednim brojem boraca iz Romanijskog partizanskog odreda, dok je trajala Druga neprijateljska ofanziva.
Delić je naglasio da su jake njemačke snage od nekoliko pukova, divizija i sedam domobranskih satnija pokušavale zatvoriti obruč oko partizanskih jedinica i uništiti ih na potezu od Vareša preko Olova, Han Pijeska do Sarajeva.
Protiv fašizma, za slobodu
U toku tog partizanskog izvlačenja iz okruženja brojne smučarske jedinice iz pravca Malog Polja i Vrabačke izvršile su udar na partizane i za kratko vrijeme ubile 59 proletera.
Preostali dio partizanskih jedinica u jednoj koloni je krenuo prema Olovu, a drugoj bataljon prema Grabljivim njivama kod Vogošće, gdje se spojio sa ostatkom Prve proleterske brigade.
Pomoćnik ministra za resor boračko-invalidske zaštitu Republike Srpske Nebojša Vidaković rekao je Srni da je danas polaganjem vijenaca odata počast pripadnicima Prve proleterske udarne brigade stradalim u Pjenovcu i da u svakom slučaju treba čuvati sjećanja na takve događaje koji su bili brana fašizmu i prethodili stvaranju slobode na ovim prostorima.
Načelnik opštine Han Pijesak Slobodan Đurić, pozdravljajući okupljene, izrazio je zadovoljstvo što su danas na mjestu stradanja proletera prisutni ljudi iz svih krajeva bivše Jugoslavije, te dodao da se nada da će naredne godine biti još više ljudi.
–Ovi ljudi nisu zaboravljeni, a nastradali su za svoje ideale, koje nema niko pravo da ispravlja, ali treba da dođemo na ovo mjesto koje treba da služi za okupljanje, za podsjećanje na ono što su preživjeli narodi BiH kada su bili svi zajedno i da je to jedini pravi put da idemo svi zajedno naprijed – rekao je Đurić.
“Sjećam se tople kuće”
Albin Pibernik (93) iz Slovenije, koji je kao jedanaestogodišnji dječak sa majkom Julkom preživio stradanje proletera u januaru 1942. posjetio je danas Pjenovac i vratio sjećanje na dane u kojima su se ljudi, bježeći od nadmoćnijeg i brojnijeg neprijatelja, za život borili u uslovima jako niskih temperatura i snježnih smetova.
On je rekao za Srnu da je to bilo strašno vrijeme i da je bolje da novije generacije ne čuju o tim strahotama, koje su partizani doživljavali u tom udaljenom šumovitom predjelu.
-Tri-četiri puta sam već bio u ovom mjestu i poželio sam da budem i danas. Sjećam se da sam sa majkom bio smješten u veoma toploj kući, da smo nas dvoje malo zakasnili, a da smo desetak minuta prije krenuli iz kuće vjerovatno nas ne bi bilo – prisjetio se Pibernik.
On je rekao da ga je danas iznenadilo lijepo vrijeme i puno ljudi okupljenih kod Spomen-obilježja poginulim proleterima, koji poštuju tadašnju revoluciju i Narodnooslobodilački rat naroda bivše Jugoslavije.
Čiča Šumadijski i Čiča Romanijski
Olga Stoiljković Trifunović iz Sekcije Prve proleterske narodnooslobodilačke udarne brigade iz Beograda, rekla je da predstavnici ovog udruženja dolaze u Pjenovac svake godine i da je to dio njegovanja tradicije Narodnooslobodilačkog rata 9142-1945. godine, jer smatraju da je to njihova obaveza.
Ona je podsjetila da su među proleterima koji su stradali u ovom mjestu bila i tri narodna heroja Milan Ilić Čiča Šumadijski, Milanče Pavlović Šilja i Slaviša Vajner Čiča Romanijski.
Predsjednik Udruženje antifašističkih boraca NOR-a/Olovo Nail Topić došao je u Pjenovac sa devet članova ovog udruženja čiji predstavnici dolaze već nekoliko godina da odaju poštu stradalim proleterima u Pjenovcu.
Član Antifašista Centar Sarajevo Sejo Lisak došao je sa 20 prijatelja u Pjenovac, gdje su, prema njegovim riječima, u januaru 1942. Nijemci iznenadili partizane daleko brojnijim jedinicama
-Svi skupa odajemo počast tim ljudima – istakao je Lisak.
Vijence na Spomen obilježje u Pjenovcu položili su delegacija Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite i SUBNOR-a Republike Srpske, delegacija Sekcije Prve proleterske brigade iz Beograda, delegacija SUBNOR-a i opštine Han Pijesak, predstavnik Ambasade Rusije u BiH.
Vijence su položili i delegacija bratske opštine Aranđelovac, delegacije SUBNOR-a Pale, SABNOR-a Kantona Sarajevo i opštine Centar Sarajevo, Udruženja antifašističkih boraca NOR-a Olovo i delegacija Saveza antifašista Ilijaš.
Antifašistički memorijal “Pjenovac 2024” organizovao je Opštinski odbor SUBNOR-a uz pomoć opštine Han Pijesak.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu