Ipak, sa njegovim ogromnim mogućnostima, dolazi i povećan rizik od različitih vrsta prevara. Takve internet prevare obuhvataju širok spektar aktivnosti, poput krađe ličnih podataka i identiteta, prevara u finansijskom sektoru i širenja lažnih informacija.
Policija konstantno apeluje na građane da prilikom komunikacije putem SMS poruka, aplikacija, društvenih mreža, mejlova i slično, dodatno obrate pažnju u slučaju ustupanja svojih ličnih podataka nepoznatim osobama ili subjektima.
“Buking” prevare
Policijska uprava Trebinje proteklih dana zaprimila je više prijava u kojima građani prijavljuju da su ih nepoznate osobe preko platforme “Buking” pokušale prevariti i ukrasti lične i bankovne podatke .
-Naime, prilikom plaćanja rezervisanog smeštaja lica su vlasnicima objekata slala lažnu stranicu “Western Union”-a u kojoj su traženi lični i finansijski podaci vlasnika objekta u kome se smeštaj rezerviše – saopšteno je prije nekoliko dana iz PU Trebinje.
Tim povodom, PU Trebinje apelovao je na sve koji koriste internet platforme “Buking” da obrate dodatnu pažnju na svaki neuobičajen zahtjev, a koji se odnosi na lične podatke ili podatke o broju žiralnog računa, broju kreditne kartice itd.
Prevare putem “Mesendžera” i “Vibera”
Prethodnih dana i Policijska uprava Prijedor apelovala je na građane da budu oprezni prilikom davanja ličnih podataka i podataka o bankovnim karticama putem društvenih mreža i internet aplikacija, te da se prije svakog transfera novca, posebno na zahtjev lica sa kojima su stupili u kontakt putem društvenih mreža, uvjere da se ne radi o pokušaju prevare.
Kako su naveli, u posljednje vrijeme na području PU Prijedor evidentni su slučajevi prevara putem “Mesendžer” i “Viber” aplikacije, gdje su građani dovedeni u zabludu da komuniciraju sa njima poznatim licima, kupovali “kliker” i “X-bonove” i slali ih navedenim osobama.
-Ove prevare se najčešće dešavaju na način da se oštećene osobe putem društvenih mreža (sa lažnih profila sa imenom i prezimenom njima bliskih lica) ili putem “Viber” aplikacije navedu da uplate novac na “kliker” ili “X-bon” ili da ustupe podatke njihovih bankovnih računa i kartica – saopšteno je iz PU Prijedor.
PU Prijedor apelovala je na građane da u tim situacijama prethodno ostvare komunikaciju sa licima koja traže ovakve usluge, a navodno se radi o njima poznatim licima, i uvere se da nije u pitanju pokušaj prevare.
Kako su naveli iz PU Prijedor, lični podaci i podaci bankovnih kartica mogu biti zloupotrebljeni i putem internet aplikacija za kupovinu i prodaju, te se savjetuje maksimalan oprez prilikom ustupanja tih podataka. Kako navode, sve slučajeve prevara građani mogu prijaviti nadležnoj policijskoj stanici.
BH pošta i lažni “Temu”
Podsjećamo, proteklih mjeseci zabilježeni su i slučajevi prevara u kojima se građanima putem SMS poruka tražilo dostavljanje ličnih podataka pod izgovorom isporuke paketa. Građani su dobijali poruke u kojima se tvrdilo da je pošiljka stigla u skladište, ali da zbog nepotpunih informacija nije mogla biti dostavljena. U poruci se nalazio link koji je vodio na lažne stranice, koje izgledaju kao službene stranice pošte ili kurirskih službi.
Nakon što žrtva ažurira podatke, otvaralo se polje za unos broja bankovne kartice, što su prevaranti koristili za krađu novca s računa žrtve.
– U SMS poruci se korisniku sugeriše da je paket stigao i da je potrebno ažurirati podatke kako bi preuzeo pošiljku. SMS poruka koristi vizual koji podseća na vizual BH Pošte. Poruke su napisane nespretnim i loše prevedenim jezikom, što je jedan od prvih znakova da je riječ o prevarantskom sadržaju. U poruci je sadržan link koji vodi na lažnu internet stranicu, gdje se od korisnika traži da unese lične podatke, kao što su: ime, adresa, detaljna adresa (broj stana), grad, država, poštanski kod, mejl i broj telefona, kao i podaci sa platne kartice – naveli su ranije u MUP RS.
Iz MUP RS su tada naglašavali da ova vrsta prevare ima za cilj krađu ličnih podataka, kao i podataka sa platnih kartica, koji se potom koriste za neovlašćene novčane transakcije ili druge vidove zloupotreba.
Pored toga MUP RS je prethodnih mjeseci upozoravao građane i na pojavu lažne aplikacije pod imenom “Temu” na zvaničnim prodavnicama aplikacija (App Store i Google Play). Prevaranti su koristili ovu aplikaciju kako bi prikupljali podatke o platnim karticama i drugim ličnim podacima korisnika.
Lažna aplikacija izgledala je identično kao originalna „Temu“ aplikacija, sa logotipom i sličnim korisničkim interfejsom. Ona je navodila korisnike na lažne sajtove, od korisnika tražila ažuriranje podataka, među kojima se tražili i podaci sa platne kartice (broj kartice, CVV kod). Uneti podaci su se zatim prenosili prevarantima i mogli su se zloupotrijebiti za neovlašćene transakcije i krađu identiteta.
Najčešće prevare
Srpskainfo ranije je pisala i o vrstama najčešćih prevara, a to su:
1. Fišing napadi – Ovo su prevare putem e-pošte, SMS poruka ili lažnih veb stranica koje izgledaju legitimno, ali služe za prikupljanje ličnih podataka i podataka sa bankovnih kartica. Građani često prijavljuju lažne poruke koje navodno dolaze od banaka, poštanskih službi ili drugih institucija, tražeći unos povjerljivih informacija.
2. Prevare sa lažnim onlajn prodavnicama – Građani prijavljuju slučajeve kada kupuju proizvode putem lažnih sajtova ili nepouzdanih prodavnica, gdje nakon uplate nikada ne dobiju proizvod, ili dobiju proizvod koji se ne podudara sa opisom.
3. Prevara sa nagradnim igrama i lažnim nagradama – Česti su slučajevi u kojima građani dobijaju poruke o navodnim dobicima u nagradnim igrama ili lutrijama i traže se njihovi bankovni podaci ili avansne uplate za “troškove obrade”.
4. Skiming podataka sa bankovnih kartica – U nekim slučajevima, prijavljuju se slučajevi kopiranja podataka sa bankovnih kartica putem uređaja postavljenih na bankomate ili POS terminale, što omogućava da se kartice zloupotrebe bez znanja vlasnika.
5. Lažni pozivi iz banke – Ova prevara uključuje lažne pozive u kojima se građanima predstavljaju kao bankarski službenici i traže informacije poput broja bankovne kartice ili sigurnosnog koda, navodno radi “provjere” ili “odobrenja transakcija”.
6. Socijalni inženjering na društvenim mrežama – Prevaranti preko društvenih mreža stupaju u kontakt sa građanima, grade povjerenje i na kraju traže novčanu pomoć ili informacije koje se kasnije mogu zloupotrijebiti.
7. Višestruke investicione prevare – Građani prijavljuju lažne investicione šeme, posebno u kriptovalute, akcije ili „brzo obogaćivanje“. Prevaranti obećavaju brzu zaradu, traže uplatu početnog kapitala, ali nakon uplate nestanu bez traga.
8. Prevare putem lažnih poruka o dostavi – S obzirom na porast onlajn kupovine, građani često dobijaju lažne poruke koje ih obaveštavaju da je njihova pošiljka stigla i da je potrebno da plate određene takse ili unesu svoje podatke. Kada to učine, prevaranti dobijaju pristup osetljivim podacima.
9. Prevara sa „romantičnim vezama“ – Ova prevara obuhvata slučajeve u kojima prevaranti, putem društvenih mreža ili aplikacija za upoznavanje, grade emocionalnu vezu s žrtvom i nakon nekoliko sedmica ili meseci traže novčanu pomoć, navodno zbog hitnih finansijskih problema. Ove prevare ističu potrebu za pažljivim upravljanjem ličnim podacima i zaštitom finansijskih informacija, kao i za podizanjem svijesti o načinima prepoznavanja potencijalnih internetskih prevara.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu