Ovo slavlje u zemlji dešava se u veoma napetoj geopolitičkoj pozadini, a u centru tih izbora je bitka Sjedinjenih Američkih Država i Kine za regionalni uticaj u Indo-Pacifiku.
Posljednjih osam godina, sada odlazeća predsjednica Cai Ing-ven udaljila je Tajvan iz orbite Pekinga bliže Sjedinjenim Američkim Državama, što je dodatno naljutilo Kinu. Mnogi se pitaju da li je današnji događaj otvorio vrata otvorenom ratnom sukobu koji bi zbog broja stanovnika Kine i veličine vojne mašinerije mogao da bude krvaviji od Ukrajine i Gaze zajedno.
Kako piše Njujork tajms, gotovo 70 odsto birača je izašlo na izbore i mnogi se nadaju da će Lai zaštititi suverenitet i jedinstveni identitet Tajvana.
Status Tajvana, jedne od najjačih demokratija u Aziji, jedno je od najosetljivijih pitanja između dvije supersile.
Kina tvrdi da je Tajvan njena teritorija i nije isključila upotrebu sile protiv ostrva, dok su Sjedinjene Američke Države najvažniji međunarodni podržavalac Tajvana. Većina od 23 miliona stanovnika Tajvana se zalaže za održavanje statusa kvo – niti za formalno proglašenje nezavisnosti niti za ulazak zemlje u sastav Kine.
Laijeva pobjeda produžava osmogodišnju vladavinu DPP-a, koja se smatra najmanje prijateljskom prema Pekingu. Odnosi između Tajvana i Kine dodatno su se pogoršali pod predsjedničkom palicom Cai Ing-ven, koja je za liderku zemlje prvi put izabrana 2016. godine.
Napeti odnosi
Tajvanska vlada optužila je Kinu da pokušava da se umiješa u izbore putem vojnog i ekonomskog pritiska. Sjedinjene Američke Države saopštile su da će poslati nezvaničnu delegaciju na Tajvan, što je, kako saopšteno iz Sjedinjenih Američkih Država, napor da se upravlja tenzijama i spreči nenamerni sukob, piše NBC njuz.
Kinesko ministarstvo spoljnih poslova oglasilo se povodom izbora na Tajvanu i saopštilo da bi SAD trebalo da se uzdrže od intervencije u bilo kom obliku.
– Bez obzira na rezultate izbora, to neće promijeniti fundamentalnu činjenicu da je Tajvan deo Kine -rekla je portparolka kineskog Ministarstva spoljnih poslova Mao Ning.
Politikolog i docent na Univerzitetu u Tajpeju, Lev Nahman, rekao je da je iz perspektive odnosa između moreuza, malo vjerovatno da ćemo vidjeti mnogo promjena u dinamici Kina-Tajvan, odnosno „odnosi će ostati hladni“.
Kina je prekinula direktan dijalog sa Tajvanom nakon što je Cai postala predsjednica i navela da je spremna za pregovore samo ako se obe strane slože da je Tajvan deo Kine, što je politika koju je ponovio visoki kineski zvaničnik Liu Đančao tokom nedavne posjete Americi.
Prognoze
Uoči glasanja, Lai je rekao da će „održati status kvo“, potvrđujući de fakto nezavisnost Tajvana, i držeći se Amerike. Međutim, rekao je da su vrata Tajvana „uvijek otvorena za pregvore sa Pekingom u skladu sa principima jednakosti i dostojanstva“.
– Sa Laijevim izborom verovatno ćemo vidjeti isti nivo prijetnji koje vidimo od NR Kine, ali prijetnje nisu isto što i sukob – ocjenjuje Nahman, napominjući da ni Kina ni Tajvan ne žele da uđu u rat, piše Nova.
SAD i Kina, dvije najveće svjetske ekonomije, povećale su interakciju od novembarskog sastanka u Kaliforniji između predsjednika Džozefa Bajdena i kineskog predsjednika Si Đinpinga, što je bio njihov prvi susret za godinu dana.
Prošle nedelje, u onome što izgleda djelimično kao pokušaj da se krhki dobici u njihovim odnosima zaštite od tenzija oko izbora na Tajvanu, SAD i Kina su nastavile davno zamrznute vojne pregovore u Vašingtonu, dok je američka sekretarka za trgovinu Đina Raimondo razgovarala sa svojim kineskim kolegom, Vang Ventaoom.
Državni sekretar Antoni Blinken takođe se prošlog petka sastao sa Đančaom, visokim kineskim zvaničnikom. Stejt department je saopštio da je Blinken ponovio važnost održavanja mira i stabilnosti u Tajvanskom moreuzu i da su obe strane „prepoznale važnost nastavka održavanja otvorenih kanala komunikacije“.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu