Istina, takvih sredina je sve manje. Nakon što su u ruke SNSD na proteklim izborima pali neki od bastiona SDS Doboj i Pale, a nedavno prije izbora i Bijeljina na čelu s Mićom Mićićem, opozicija s republičkog nivoa kroz načelnike vlada još samo nekim „enklavama“ poput Ugljevika, Lopara, Sokoca, Teslića, s tim što je u Tesliću SNSD uspio da se domogne skupštinske većine, ali ne i da opozove načelnika. U Prijedoru je specifična situacija, jer SNSD pokušava da preotme vlast od svog koalicionog partnera DNS.
Možda sa izuzetkom Teslića, gdje su lokalna dešavanja u posljednje vreme često zanimala cijelu Srpsku, u ostalim sredinama SNSD je poprilično tih u pokušajima da se domogne vlasti. Budući da su u kontinuitetu na vlasti na republičkom nivou već 14 godina, a u pojedinim lokalnim zajednicama i duže od toga, gotovo u potpunosti je zaboravljeno kaka izgleda kada je SNSD opozicija.
Da li su bezidejni, podijeljeni, slabi i „izdajnici“, kako oni na republičkom nivou vole da kažu za opozicionare iz SDS i PDP? S druge strane, da li su opštinske vlasti prema njima bahate, kao što na nivou RS opozicija kaže za vladajuće? Kada smo kontaktirali i jednu i drugu stranu u ovim sredinama, čuli smo gotovo iste optužbe kao na nivou Republike, samo što su im pozicije ovaj put zamijenjene.
Lopare
– Opoziciju karakteriše bezidejnost, negativna kampanja. Samo pričaju negativne stvari, služe se nekakvim neprovjerenim informacijama i laganjem. Oni očekuju da će partijska država Republika Srpska njih po tom osnovu instalirati. Pošto je sve SNSD, očekuju da im i vlast u opštini sama “kane”. Ne rade dovoljno na terenu i nemaju ugled u narodu. Imaju ljepšu sliku o sebi nego što je ona realna na terenu – kaže za Srpskainfo načelnik Lopara Rado Savić iz SDS.
Dodaje da SNSD nikada nije pobijedio u Loparama, kako na lokalnim, tako i na opštim izborima, „zato što su njihovi protagonisti najslabije političke figure u sredini“.
Predsjednik OO SNSD Lopare Savo Cvjetinović odgovara da je neviđena zloupotreba vlasti glavni način opstanka SDS na pozicijama. Kako kaže, na to treba dodati veliki broj ljudi koji rade u administraciji i preduzećima u vlasništvu opštine, te korisnike socijalne pomoći, koji zavise od vlasti i ne smiju da urade ništa protiv nje. Ipak, Cvjetinović tvrdi da ovaj put SNSD ima veliku šansu da pobijedi u Loparama, jer je dogovoreno da idu zajedno s DNS, koji je proteklih godina bio u koaliciji sa SDS.
– Zloupotreba položaja vlasti SDS i PDP na terenu je tako drastično izražena da takvog primjera nema nigdje. Naprimjer, u mom selu je opština licitirala dva dunuma zemljišta, prijavio sam se, ponudio 11.000 KM, ali je neko ponudio 15.000 i tako je završeno. Tender je ipak poništen i taj plac je prodat za 2.000 KM onom ko je nudio 15.000 KM. Malo je teško povjerovati da nisam pobijedio jer nisam njihova politička opcija. Zimi se putevi ne čiste prema zaseocima koji glasaju za SNSD. U podjeli poljoprivrednog zemljišta na korištenje građanima isključivo se rokovode time ko je njihov aktivista. Načelnik je zamalo izgubio izbore 2012, pa je odmah sedam ljudi dobilo otlaz u opštini zato što nisu glasali za Savića. U Loparama se vlada na strahu, manipulaciji. Rado Savić je drugi čovjek u SDS. Njegov poraz u Loparama značio bi opšti poraz SDS i on ne bira sredstva da odbrani poziciju i koliko-toliko zadrži SDS u životu – kaže Cvjetinović za Srpskainfo.
Ugljevik
U susjednom Ugljeviku situacija je nešto mirnija. “Vječiti” načelnik opštine Vasilije Perić (SDS) kaže da SNSD u toj lokalnoj zajednici ima samo četiri odbornika, ali da treba imati u vidu da je najjače preduzeće, RiTE „Ugljevik“, pod kontrolom Vlade Srpske.
– Ako govorimo o funkcionisanju lokalne administracije, SNSD periodično kritikuje rad opštinske vlasti, ali je ta kritika u ovom mandatu bila nešto manjeg intenziteta nego ranije. Da li je to rezultat našeg boljeg rada ili nečeg drugog, to je za analizu. Ali, moj cilj je da imamo korektnu i dobru saradnju prije svega sa našim najvećim preduzećem, a s druge strane da poštujemo opoziciju i njihove prijedloge. Pokušavamo da nađemo zajedničke tačke, da u nekim situacijama uvažimo prijedloge opozicije kao dobre za građane – kaže Perić.
Međutim, predsjednik OO SNSD Ugljevik Milutin Tasovac tvrdi da su nešto slabije kritike, koje pominje načelnik Perić, slučajnost i da je to do trenutnog sastava odbornika u Skupštini opštine. Za dugogodišnju vlast SDS, kaže, postoji nekoliko razloga.
– Ugljevik je sredina u kojoj prevladava desna opcija, tu su jaki i radikali, tu je spomenik četničkom vojvodi, ljudi su naklonjeni takvoj politici. Pojavom SNSD to se mijenja, ali treba vremana. Drugo, SNSD je u Ugljeviku uglavnom nastupao sam, bez koalicionih partnera. U vrijeme kada smo bili najjači, to je bilo zbog narcisoidnosti, a u posljednje vreme naši koalicioni partneri sa nivoa RS u Ugljeviku su u koaliciji s vladajućom strukturom. Sami baš ne možemo. Jedini način je da kompletna naša koalicija sa nivoa RS konačno bude na lokalu na strani kandidata SNSD. Ništa još nije potpisano, ali mislim da tu ovaj put neće biti problema. Treće, ovdje oko pet odsto biračkog tijela čini bošnjački dio stanovništva, koji je inače protiv SNSD, a naklonjen lokalnoj vlasti. Tako da je u startu ta prednost vrlo teško dostižna, ali nećemo se predati – kaže Tasovac za Srpskainfo.
Slučaj Teslić: Načelnik jedno, Skupština drugo
Opština Teslić je specifična po tome što je SNSD u koaliciji s drugim partijama uspio da preuzme skupštinsku većinu, izglasa referendum o opozivu načelnika Milana Miličevića (SDS), ali je narod ubjedljivo stao na njegovu stranu. Miličević u šali kaže da je sada on opozicija SNSD-u jer dvije i po godine nema podršku SO.
– Prije toga su se ponašali uobičajeno, kritikovali su, argumetovano ili ne, tražili propiste u radu. Sada oni donose sve ključne dokumete, poput budžeta, a načelnik opštine je tu da te odluke provodi ukoliko su u skladu sa zakonom. Za one koje mislim da nisu šaljem na tumačenje Ministarstvu uprave i lokalne samouprave RS. Ako oni potvrde da je sve zakonitio, to se provodi. Ako nije, onda to ide u pravcu utuživanja i sudskih sporova – kaže Miličević za Srpskainfo.
Predsjednik OO SNSD Teslić Dragan Bogdanić nije bio dostupan za razgovor.
Topić: Napadaju samo utvrđenja
Politička analitičarka Tanja Topić primjećuje razliku u ponašanju SNSD u Tesliću u odnosu na ostale lokalne zajednice u kojima opozicija ima načelnike.
– Uz ogradu da malo poznajem lokalne prilike, moj utisak je da je SNSD u Ugljeviku i u Loparama manje vidljiv kao opozicija. U Tesliću je priča druga. SNSD u Tesliću djeluje agresivno prema vlastima, vidjeli smo i nastojanje da se smijeni izabrani načelnik – kaže Topićeva.
Naglašava da je razlika i u tome što krila SNSD u Tesliću daje vladajuća garnitura na entitetskom nivou.
– Time se pokazuje koliko je SNSD stalo da osvoji veća utvrđenja u kojima nisu na vlasti. Neka druga utvrđenja su kapitulirala, a ostao je Teslić, pa je tu žestoka borba u kojoj se ne biraju sredstva – ocjenjuje Topićeva.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu