Iako se najviše govori o sukobu Hamasa i Izraela, sada je u centar pažnje isplivala još jedna oružana palestinska frakcija Palestinski islamski džihad, a evo šta sve znamo o njoj.
Počeci
Palestinski islamski džihad (PIJ), saveznik Hamasa, nasilno se protivi postojanju Izraela.
Osnivači grupe, Fati Šakaki i Abd al-Aziz Avda, bili su studenti u Egiptu i članovi Egipatskog muslimanskog bratstva, sunitskog islamističkog društvenog pokreta koji je osnovao Hasan al-Bana 1928. Negdje krajem 1970-ih njih dvojica su smatrali da Bratstvo nije bilo u potpunosti posvećeno palestinskom pitanju.
Uzimajući inspiraciju iz iranske revolucije koju je predvodio ajatolah Ruholah Homeini, Šakaki i Avda su stvorili ogranak grupe sa jedinim ciljem militantnog uništenja izraelske države.
Egipatska vlada je 1981. Protjerala je PIJ, koji se odvojio od Muslimanske braće, u Gazu nakon ubistva predsjednika Anvara Sadata 1981. godine.
Al Kuds brigade
Naoružano krilo PIJ su Brigade Al Kuds (poznate i kao “Saraja“), takođe formirane 1981. godine, koje su aktivne na Zapadnoj obali i Pojasu Gaze, a glavna uporišta na Zapadnoj obali su im gradovi Hebron i Jenin.
Njegove operacije su uključivale samoubilačke bombaške napade, napade na izraelske civile, kao i ispaljivanje raketa na Izrael.
PIJ su proglašene terorističkom organizacijom od strane Sjedinjenih Država, Evropske unije, Ujedinjenog Kraljevstva, Japana, Kanade, Australije, Novog Zelanda i Izraela.
Operacije u Gazi
PIJ funkcioniše kao decentralizovana, podijeljena organizacija koja obično daje prioritet napadima na Izrael, izbjegavajući istaknute društvene, socijalne i političke uloge koje igraju druge islamske ekstremističke grupe u regionu kao što su Hamas, Fatah, ili čak grupa sa sjedištem u Libanu koju podržava Iran – Hezbolah.
Smatra se da je njihov prvi uspješan napad bio u Gazi, ubistvo kapetana izraelske vojne policije u avgustu 1987. godine, nekoliko mjeseci prije prve palestinske intifade odnosno ustanka.
Iste godine su protjerani u Liban gdje je Islamski džihad izgradio čvrst odnos sa Hezbolahom i čak je prošao obuku o naoružanju od strane Iranske revolucionarne garde. Dvije godine kasnije, Šakaki je osnovao službeni štab grupe u Damasku u Siriji, gdje oni rade do danas.
Odnosi sa Hamasom
Za razliku od Hamasa, Islamski džihad ne vrši nikakvu društvenu službu u Gazi, niti namjerava da se bori za političku funkciju ili namjerava da otvori diplomatske kanale sa Izraelom.
Jedina stvar koja je zajednička između ove dvije grupe je činjenica da se obje protive Izraelu. Hamas i Islamski džihad su često koordinirali militantne operacije u palestinskoj enklavi.
Međutim, bilo je trenutaka kada je Hamas, ironično, upozorio Islamski džihad da ne napada Izrael. Islamski džihad, u većini slučajeva, djeluje nezavisno.
Prije svega fokusiran na vojne sukobe, bilo je trenutaka kada je Islamski džihad zauzeo čelno mjesto dok je Hamas ostao po strani tokom sukoba sa Izraelom.
Odnosi sa Iranom
Sfera uticaja Iranske revolucije u njenoj prvoj deceniji bila je ograničena na šitske grupe u Iraku, Libanu i Zalivskim Emiratima. Nije uspjela da napreduje u zemljama sa većinskim sunitskim stanovništvom, niti su njene fundamentalističke ideje privukle islamske militantne grupe.
Dok su Šakaki i Avda crpili inspiraciju iz Iranske revolucije, Iran nije obraćao pažnju na to. Ajatolah Homenei i iranski lideri ostali su uporni u propagiranju šiitskih vrijednosti ne fokusirajući se na nacije u kojima dominiraju suniti.
Međutim, došlo je do promjene. Kasnih 80-ih, nakon završetka iransko-iračkog rata, Iran je odlučio da svoj fundamentalizam izveze u zemlje poput Egipta, Tunisa, Sudana i, što je još važnije, Palestine – što se poklopilo sa Prvom intifadom. A nakon što je Izrael izbacio Islamski džihad u Liban, grupa je došla pod direktan uticaj Irana.
Prema američkom Stejt departmentu, Iran je taj koji finansira budžet Islamskog džihada, baš kao što to čini za Hamas i Hezbolah. SAD takođe okrivljuju režim Bašara al Asada u Siriji za pružanje sigurnog utočišta grupi u Damasku.
Da li stoje iza napada na bolnicu?
Napad na bolnicu u Gazi se dogodio oko 19.30 po lokalnom vremenu. Bolnica je bila puna ljudi ranjenih u prethodnim izraelskim napadima, a tu su se sklonili i civili smatrajući da će tu biti sigurniji nego u svojim kućama.
Izraelska vojska je rekla da inicijalna istraga ukazuje da je eksploziju uzrokovalo neuspjelo Hamasovo lansiranje rakete, prije nego što je saopštila da je to posljedica raketnog baraža Islamskog džihada, koji je negirao izraelske optužbe.
Kako piše “Gardijan” djeluje da su razmjere eksplozije van sposobnosti obe palestinske militantne grupe u Gazi.
IDF je objavio i snimke drona koje prikazuju situaciju prije i nakon što je navodno neuspjela raketa Islamskog džihada pogodila parkiralište bolnice u Gazi.
– Možete da vidite odlaznu raketnu vatru. Raketa je presretnuta u vazduhu i raspada se u šrapnele. Nakon toga se vide dvije eksplozije: jedna manja, i velika na bolnici – stoji u opisu jednog snimka objavljenog na društvenim mrežama.
Napadi koje je izvršio Islamski džihad
Modus operandi Islamskog džihada uključuje samoubilačke napade na izraelske civile i vojno osoblje.
1987: Ubistvo komandanta izraelske vojne policije u Gazi
1994: Napad automobilom bombom u kojem je devetoro poginulo i 50 povrijeđeno u autobusu
1995: Samoubilački bombaški napad u Netanji u Izraelu u kojem je poginulo 18 vojnika i jedan civil.
1996: Bombaški napad samoubica na tržni centar u Tel Avivu u kojem je ubijeno 13 i povrijeđeno 75.
2003: Bombaški napad samoubica na restoran u Haifi ubio je 22 i ranio 60 osoba, prenosi Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu