De Luka je bivši federalni američki tužilac i dio je tima nove američke administracije.
On je, kako je prvobitno preneseno sa RTRS, medijima u Banjaluci juče saopštio da je započeta istraga u BiH o trošenju novca putem USAID organizacije, te da prve informacije govore o tome da je u protekle četiri godine potrošeno 402 miliona dolara, od čega za 250 miliona nije moguće utvrditi gdje su nestali.
Kako je ovaj dio izvještaja netačan, sajt Raskrinkavanje je tekst koji smo objavili pod naslovom “Član Trampovog tima u Banjaluci: Ko je Martin De Luka koji istražuje USAID i gdje je završilo 250 miliona dolara u BiH” ocijenio kao “manipulisanje činjenicama” i “prenošenje lažnih vijesti”.
Tvrdnje o “nestalih 250 miliona” USAID-ovih sredstava već su razotkrivene kao činjenično neutemeljene, a pregled snimka intervjua s De Lukom na engleskom jeziku ukazuje na to da su njegove izjave u članku RTRS-a predstavljene na vrlo manipulativan način, stoji u analizi Raskrinkavanja.
Zbog toga smo izmjenili tekst u odnosu na prvobitnu verziju jer su u verziji teksta koji je preuzet sa RTRS izostavljene činjenice koje je izgovorio, a to je da je dobio podatke od “bosanskih vlasti”. Takođe, nije tačno da je utvrđeno da je novac nestao.
Na web stranici ForeignAssistance, koja sadrži budžetske i finansijske podatke američke vlade o stranoj pomoći, mogu se pronaći podaci o sredstvima koja su od 1995. godine uložena u BiH. Kompletni podaci za Bosnu i Hercegovinu preuzeti s te web stranice, dostupni su na linku ovdje. Tačno je, prema ovim podacima, da je BiH od američke vlade od 2020. godine sveukupno dobila 402 miliona dolara. Međutim, samo dio tog novca došao je od USAID.
– Tačna je informacija da je 402.179.947 dolara usmjereno prema Bosni i Hercegovini. U tom iznosu, pored sredstava USAI, ubrojana su sredstva i drugih američkih institucija, tako da je od ovih 402 miliona dolara, 195 miliona došlo od Ministarstva poljoprivrede, Ministarstva odbrane, Ministarstva unutrašnje bezbjednosti, Ministarstva inostranih poslova te Ministarstva kopnene vojske (Department of the Army).
Kada se ovih 402 miliona rasporede na sve ove institucije, udio USAID iznosi 207,3 miliona dolara.
I na kraju, kada se iz zbirnog iznosa oduzmu administrativni troškovi (plate, doprinosi, režije, rente i slično), u BiH je tokom petogodišnjeg perioda, od 2020. do 2024. godine, od američke vlade stiglo oko 343,4 miliona dolara, od čega se na USAID odnosi 159,5 miliona dolara.
To je približno onoliko koliko je Srđan Amidžić rekao da je prijavljeno. Postoji razlika od oko 3,7 miliona KM, što mogu biti nerealizovani programi zbog zamrzavanja rada USAID i što definitivno nije 246 miliona dolara o kojima je ministar finansija Amidžić neinformisano govorio.
Dakle, USAID je u BiH od 2020. godine uložio tek oko 159,5 miliona dolara. Ostatak novca došao je od drugih američkih institucija.
Sasvim sigurno je da se u BiH proteklih nekoliko godina nije “izgubilo” 246 ili 250 miliona dolara USAID-ovog novca. To je nemoguće, s obzirom na to da nisu ni uložili toliko novca u BiH – stoji u analizi Istinomjera, još jednog fact-checking portala.
Kako navodi Raskrinkavanje, detalji njegove posjete ostaju nepoznati s obzirom na to da jedine informacije o njoj dolaze iz njegovih izjava za medije koje je dao u Banjaluci 26. februara.
Javnosti nije predočeno da li je De Luka boravio u Sarajevu, gdje je sjedište USAID za BiH.
On je boravio u Banjaluci u prostorijama Vlade RS koja već dugo vremena otvoreno govori protiv USAID iako se predsjednik RS Milorad Dodik prije dvije godine javno zahvaljivao toj istoj organizaciji na novcu i pomoći.
Ono što je interesantno jeste da Martin De Luka često savjetuje svoje klijente koji su pod američkim sankcijama, a napomenimo da je polovina rukovodstva RS pod američkim ili britanskim sankcijama.
– Redovno pomaže klijentima u snalaženju u međunarodnim režimima sankcija zagovarajući pred agencijama kao što su Kancelarija za kontrolu strane imovine Ministarstva finansija SAD, Stejt departmenta, Ministarstvo trgovine SAD, Kancelarija za implementaciju finansijskih sankcija Ujedinjenog Kraljevstva i Evropska unija – navedeno je u njegovoj biografiji.
Ranije u svojoj karijeri, Martin De Luka je služio kao tužilac u Ministarstvu pravde SAD kao specijalni pomoćnik američkog tužioca u Kancelariji državnog tužioca za južni okrug Njujorka i kao pomoćnik okružnog tužioca u Kancelariji okružnog tužioca Njujorka.
On je procesuirao slučajeve koji su uključivali korupciju, složene slučajeve prevara, pranje novca, utaju poreza, organizovani kriminal, finansiranje terorizma i međunarodnu trgovinu narkoticima.
Ovi slučajevi često su zahtijevali saradnju s FBI, Ministarstvom nacionalne bezbjednosti SAD, američkim obavještajnim agencijama i stranim partnerima za provođenje zakona, pružajući mu razumijevanje o tome kako upravljati krizama koje obuhvataju jurisdikcije i uključuju više sudionika.
Inače, De Luka je bio advokat Marku Fogelu koji je 11. februara ove godine pušten na slobodu.
Fogel je 2022. godine uhapšen i osuđen u Rusiji na 14 godina zatvora zbog navodnog krijumčarenja droge. Fogel je američki nastavnik kojeg su u avgustu 2021. uhapsili na moskovskom aerodromu Šeremetjevo s 17 grama kanabisa, koji je, prema vlastitim tvrdnjama, koristio u medicinske svrhe.
Ovo oslobađanje američki advokati De Luka i Endru Smit su nazvali “istorijskim momentom”.
– Oslobađanje Marka Fogela je istorijsko, odavno je zakasnilo i svjedoči o moći snažnog vodstva. Nakon godina birokratske neaktivnosti, uključujući dosljedna odbijanja da se Mark odredi kao nezakonito pritvoren, predsjednik Tramp je osigurao Markovo puštanje na slobodu za samo nekoliko sedmica, ne gubeći vrijeme u poduzimanju odlučnih mjera da se vrati kući.
Martin De Luka je i advokat Tramp Medija Grupe i video platforme Rumble koji se žalio na blokadu društvene mreže u Brazilu koju je u januaru ove godine odredio ministar Vrhovnog federalnog suda u Brazilu, piše Klix.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu