2020. godine je godina korone i to je uticalo da se te i naredne godine skrati životni vijek kaže za Blic Ljiljana Sekulić, rukovodilac Grupe za demografsku analizu i projekcije Republičkog zavoda za statistiku.
Prema njenim riječima, da bi se život produžio neophodan je čitav niz faktora. Najvažniji su: način života, način ishrane, fizička aktivnost, kvalitet vazduha, kvalitet vode. Primjera radi, dodaje ona, u Vojvodini je niži životni vijek nego drugdj u Srbiji, a razlog za to je ishrana.
Kontinuirani pad mortaliteta
Informacije o mortalitetu, koje se prate od 1952. godine, otkrivaju kontinuirani pad smrtnosti u Srbiji poslije Drugog svjetskog rata, sve do 2020. godine.
– Očekivano trajanje života za ukupno stanovništvo u 2019. godini dostiglo je maksimum od 75,7 godina, sa razlikom između polova: 73,1 godinu za muškarce i 78,3 godine za žene – kaže Sekulić. Pad je zabilježen u 2020. i 2021. godini.
– Ipak, 2022. godina pokazuje oporavak, sa vrijednostima od 75,6 godina za ukupno stanovništvo, 73 godine za muškarce i 78,1 godina za žene – kaže ona.
Gdje se u Srbiji najduže živi, a gdje najkraće
Istraživanja ukazuju da su u Srbiji najduži životni vijek imali muškarci i žene u: Sevojnu, Kniću, Bajinoj Bašti. Najkraći životni vijek imaju građani u opštinama: Novi Kneževac, Sečanj, Negotin, Bač, Malo Crniće, Kovin.
Najkraće se živi u Vojvodini
Sekulić objašnjava da Vojvodina ima najniže vrijednosti za očekivano trajanje života, dok je Beograd izdvojen sa životnim vijekom za oko 2 godine dužim od vojvođanskih vrijednosti.
– Faktori koji su uticali na kraći životni vijek u Vojvodini uključuju ekološke aspekte, nezdrav način ishrane i fizičku neaktivnost. U Srbiji, u poređenju sa EU, životni vijek je prosječno kraći za 4 godine, a faktori poput načina života, ekonomskog statusa, pristupa zdravstvenim ustanovama i visokih faktora rizika igraju ključnu ulogu – kaže Sekulić.
U pojednim zemljama svijeta živi se duže neko kod nas. U Japanu muškarci, u prosjeku, žive 81,5, a žee 87,6 godina. U Švajvarskoj životno vijek u 85,8 za žene i 81,8 za muškarce. Osamdesete godine života najćešće dočekaju u Koreji, Australiji, Španiji, Norveškoj, Švedskoj, Italiji…
Žene žive duže od muškaraca
Posmatrano po polu, očekivani životni vijek muškaraca je trenutno 73,1 godinu, što je za 14 godina duže nego prije sedam decenija, jer je 1952. godine to bilo 58,8 godina. Ženama je životni vijek produžen za 17 godina u odnosu na polovinu prošlog vijeka i sada je 78,3 godine, a 1952. godine bio je 61,1 godinu.
– Žene su uvijek živjele duže od muškaraca, a pad smrtnosti odojčadi doprinijeo je produžetku života u Srbiji. Ipak, obrazloženje za kraći životni vijek muškaraca uključuje veću stopu smrtnosti kod muškaraca u svim starosnim grupama, nebrigu o zdravlju i loše navike – kaže Sekulić.
Kako produžiti životni vijek
Uprkos padu u posjednjim godinama, produžetak životnog vijeka u Srbiji moguć je uz odgovarajuću zdravstvenu i socijalnu zaštitu starih. Važno je naglasiti da kvalitet života u starosti zavisi od godina provedenih u zdravlju, a dug život treba biti sinonim za dug i zdrav život.
Sekulić objašnjava da u Evropskoj uniji muškarci stari 65 godina očekuju da će živjeti još 18,5 godina, a u Srbiji još 14,2 godine. Žene u Evropskoj uniji koje su stare 65 godina očekuju da će živjeti još 22 godina, a u Srbiji još 16,8 godina.
– Uz odgovarajuću zdravstvenu i socijalnu zaštitu starih, postoji prostor za rast broja preostalih godina života. Važno je napomenuti da kvalitet života u starosti mnogo zavisi od godina provedenih u zdravlju. Dug život je najveća privilegija, ako znači dug život u zdravlju – kaže Sekulić.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu