Analitičari smatraju da je na rasprostranjenost mafijaških poslova u regionu bitno uticalo naslijeđe iz doba SFRJ i ratovi devedesetih.
Nije dobra stara Juga bila samo država radničke klase i socijalne sigurnosti, nego i država čuvene službe bezbjednosti, zvane UDBA, koja je za “obračun sa narodnim neprijateljima”, ali i za neke druge poslove, obilato koristila “usluge” kriminalaca, upozoravaju analitičari.
Na to upozorava i Vlatko Cvrtila, univerzitetski profesor iz Zagreba i jedan od vodećih hrvatskih eksperata u oblasti bezbednosti.
On ističe da mnoge danas aktuelne grupe organizovanog kriminala vuku korjene još iz doba SFRJ.
– Bezbjednosne strukture Titove Jugoslavije koristile su kriminace za obračune sa političkim neistmišljenjicima i protivnicima režima, pogotovo u „akcijama“ u zapadnoj Evropi – kaže Cvrtila za Srpskainfo.
Sa ovom ocjenom je saglasan i Dušan Janjić, direktor Foruma za etničke odnose iz Beograda.
– Veze bezbjednosnih struktura i kriminalnih grupa nastavljene su i tokom rata i sankcija, kada su se klasični kriminalci bavili, na primjer, švercom nafte za Vojsku. Te veze su u Srbiji prisutne i danas, pogotovo u poslovima pranja novca u Srbiji – kaže Janjić za Srpskainfo.
I penzionisani general Blagoje Grahovac, klumnista iz Podgorice, priznaje da je to tačno, ali smatra da je u bivšoj Jugoslaviji postojala jedna bitna razlika, u odnosu na sadašnju situaciju.
– U SFRJ je država držala pod kontrolom i službe i mafiju. A danas država ništa ne drži pod kontrolom. Danas mafija konroliše i državu i političare i službe bezbjednosti – kaže Grahovac za Srpskainfo.
Rat je, kako ističu naši sagovornici, dodatno doprinijeo razvoju mafijaških poslova na eks ju prostorima, ali dok su se običan narod međusobno ubijao, kriminalci su sarađivali.
Svaki rat i destrukcija stvara idealno tlo za razvoj organizovanog kriminala, ističe Vlatko Cvrtila i dodaje da su jugoslovenski ratovi devedesetih najbolji dokaz za to.
– Narodi bivše Jugoslavije su tokom ratova razvili veliku mržnju, sa kojom se i danas borimo. Ali takva mržnja nikad nije postojala među kriminalnim grupama. Među njima je uvijek vladalo bratstvo i jedinstvo. To je veliki izazov za države, koje nemaju takav stepen saradnje – kaže Cvrtila.
Indeks organizovanog kriminala, koji je nedavno objavila Globalna inicijativa, organizacija sa sjedištem u Švicarskoj, jasno pokazuje pred kakvim se izazovima nalaze države nastale raspadom bivše Jugoslavije.
U Srbiji, koja je druga na evropskoj crnoj listi, te u Crnoj Gori i BiH, koje zauzimaju četvrto, odnosno peto mjesto, najprisutniji su “poslovi” trgovine drogom, krijumčarenja ljudi i trgovine ljudima radi prisilnog rada i prostitucije, te pranja novca.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu