Kišovito proljeće donijelo je olakšanje u nekoliko španskih regiona koje je mučila suša, oporavivši isušenu zemlju, uvelo drveće i žbunje, a vratila se i zelena boja koja nije dugo viđena.
Takođe je širom zemlje nivo vode u rezervoarima podignut znatno iznad prosjeka.
Sa druge strane, suša se proširila na centralne i sjeverne dijelove Evrope, koji nisu navikli na nestašicu vode.
Ali zašto su se obrasci padavina na kontinentu preokrenuli?
Odgovor je pokušao da pruži meteorolog Havijer Martin Vide, sa katedre za fizičku geografiju na Univerzitetu u Barseloni.
Vlažni sjever, sušni jug
Generalno, sjeverna Evropa bilježi više padavina, i što je još važnije, više kišnih dana nego južna Evropa.
Ako pogledamo Atlantsku obalu, na primjer, Irska je kišovitija od zapadne Andaluzije ili Algarvea. Ipak, i to su generalizacije jer čak i južna Španija ima vrlo kišovite predjele, kao što je Sijera de Grasalema u Kadizu.
Objašnjenje za skromne padavine i duge periode suše u mediteranskoj Evropi, u poređenju sa vlažnim i zelenim pejzažima sjeverne Evrope, leži u opštim atmosferskim strujanjima, objašnjava meteorolog.
U srednjim i višim geografskim širinama Evrope, atmosferska cirkulacija karakteriše se pretežno zapadnim, atlantskim i stoga vlažnim vjetrovima. Ovo je često povezano sa zonama niskog pritiska koje donose tople i hladne frontove.
Ovi vremenski sistemi se obično kreću od jugozapada ka sjeveroistoku, a njihovi frontovi donose česte, umjerene padavine.
Južno od ovih preovlađujućih zapadnih vjetrova ulazimo u mediteranske predele, gdje je atmosfera obično pod uticajem višeg pritiska.
Na visinama od 5.500 metara i više, formira se sjeverna granica suptropskog visokog pojasa, velikog pojasa suptropsko-tropskih anticiklona koji okružuje planetu.
Osovina ovog anticiklonskog pojasa nalazi se blizu 30. stepena geografske širine na obje hemisfere.
On utiče na klimu najvećih svjetskih pustinja, poput Sahare i Arapske pustinje na sjevernoj hemisferi, kao i Velike australijske pustinje na južnoj.
Azorski anticiklon jedan je od dijelova pomenutog pojasa. On djeluje kao bedem za atlantske oluje, što znači da one obično ne dosežu do većeg dijela Pirinejskog poluostrva tako često kao što stižu do sjevernijih zemalja. To uzrokuje vrlo stabilno i vedro vrijeme bez kiše (osim možda slabe izmaglice na sjevernoj obali Kantabrije).
Šta se dogodilo ovog proljeća?
Ponekad se normalni obrasci potpuno obrnu. To obično znači da se pojavljuje zona niskog pritiska u jugozapadnoj Evropi, prema Zalivu Kadiz, i anticiklona na sjeveru ili u centru kontinenta – na Britanskim ostrvima, u Skandinaviji i centralnoj Evropi.
Taj anticiklon, koji se nalazi sjevernije od Španije i Portugala, naziva se blokirajući anticiklon, jer sprečava normalnu cirkulaciju zapadnih vjetrova. To dovodi do jakih, pa čak i obilnih padavina u jugozapadnoj Evropi i suvih perioda u sjevernijim regionima.
Upravo se ova situacija dogodila u proljeće 2025. godine, sa vrlo obilnim padavinama u mnogim dijelovima Španije i sušom u sjevernoj Evropi.
Jedno pitanje koje će se mnogi sigurno zapitati jeste da li je ova promjena posljedica klimatskih promjena?
– Odgovor je, makar u principu, ne – smatra Vide.
Zapravo, slično je bilo tokom proljeća i proteklih godina, poput 2013. i 2018.
Istina je da je proljeće 2025. bilo izuzetno kišovito u velikom dijelu Španije, naročito u martu, kada je pala dva i po puta veća količina kiše od uobičajene. Četvrtina meteoroloških stanica AEMET-a, španske Državne meteorološke agencije, zabilježila je najkišovitiji mart od 1961. godine.
Stanica za mjerenje u Retiru, u centru Madrida, zabilježila je 235,4 mm padavina u martu, dvostruko više u odnosu na godišnji prosjek, piše Mondo.
Takođe nije slučajno što su, upravo zbog svoje sjeverne pozicije na Iberijskom poluostrvu, neki regioni između Galicije i Baskije bili izuzetak i primili količinu padavina ispod prosjeka.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu