Cijene energenata, osnovnih životnih namirnica i troškovi otplate hipoteka su naglo skočili, što je bio šok za mnoge Australijance. Iako je i dalje procenat dobrostojećih veliki, mnogi ipak “boluju” u ovoj “srećnoj zemlji’, kako kaže Liljana Vitorović, urednica naslovne strane biznis rubrike u čuvenom magazinu Australian.
– Obični Australijanci boluju u “srećnoj zemlji”, neki više nego drugi, a za to ima mnogo razloga – rekla je ona na početku razgovora.
Ljiljana Vitorović je karijeru je započela u Sidneju, a nakon toga radila je i u Londonu. Pridružila se magazinu Australian 2018. kao medijski pisac, pokrivajući korporativne i industrijske vijesti. Novinar je od 1999. godine, pokrivajući širok spektar tema, uključujući spajanja i akvizicije, IPO, trendove u industriji i liderstvu.
Ljiljana je govorila o ekonomskoj situaciji u Australiji trenutno, odnosno kako se svjetska energetska kriza odrazila na troškove u ovoj zemlji.
– Mnogi Australijanci žongliraju sa rastućim troškovima, uprkos tome što imaju najniži nivo nezaposlenosti u posljednjih 50 godina, na nacionalnoj stopi od 3,6 odsto – kaže Vitorovićeva.
Dodaje da su se tokom posljednjih 18 mjeseci, građani ove zemlje suočavali sa većim troškovima energije i hipoteka, plus rastućom inflacijom i da, takođe, plaćaju mnogo više za svoje namirnice na blagajni u supermarketu nego što je to bilo ranije.
Krajem prošle godine godišnja stopa inflacije je dostigla rekordnih 8,7 odsto, što je bila najviša zabilježena inflacija u posljednjih 47 godina. Prema Zavodu za statistiku Australije (ABS), inflacija je pala u drugom kvartalu 2023. i trenutno iznosi šest odsto, ali to je i dalje visoka vrijednost za ovu zemlju.
Toga se dotakla i sagovornica, naglašavajući da je to “teško pogodilo obične Australijance, ali do sada nije nanijelo preveliku ekonomsku štetu nacionalnoj ekonomiji čija je vrijednost 1,7 biliona dolara, što je čini većom od Španije i skoro jednakom Rusiji”.
Cijene energenata u Australiji
– Kao i svuda u svijetu, cijene energenata su skočile nakon početka rata u Ukrajini u februaru 2022, ali u Australiji još i zbog – velikog “zelenog” pritiska da se udalji od uglja i gasa – kaže Vitorovićeva, pa dodaje:
– Cijena benzina je značajno porasla u Australiji od početka rata u Ukrajini početkom 2022. Trenutno je prosječna cijena najjeftinijeg benzina 2,81 dolara po litru, što je “strmo” za lokalno stanovništvo, ali nije tako visoko kao za one koji žive u Evropi – rekla je ona.
Namirnice u Australiji
– Putovanje u supermarket je postalo skupa afera – šaljivo kaže Ljiljana – jer je, na primjer, osnovna cijena vekne hljeba oko 2,96 dolara, a dva litra mlijeka se prodaju po cijeni od 2,09 dolara.
Prema ABS, hrana je u Australiji u drugom kvartalu godišnje poskupela za 7,5 odsto, dok su na kvartalnom nivou cijene porasle za 0,8 odsto u odnosu na period od januara do marta.
Prosječne plate u Australiji
Radnici sa minimalnom platom, koja je nedavno porasla na 15,62 dolara (1.591 dinar) po satu, najviše osjećaju ekonomski bol, kaže sagovornica, a evo i zašto je to tako:
– Za nekoga ko radi 36 sati, to je jednako 562,48 američkih dolara nedjeljno ili 28.249 američkih dolara za godinu. Možda mnogima zvuči dobro, ali to mora da pokrije pozamašne otplate hipoteke, struju, benzin, javni prevoz i račune za hranu – objašnjava Ljiljana.
Ipak, kaže da je većina prosječnih Australijanaca uspjela da apsorbuje rastuće troškove, zahvaljujući uštedi koju su ostvarili tokom pandemije kovid-19.
– Međutim, neki ljudi su mnogo pogođeni, pa se mnogi se za pomoć obraćaju dobrotvornim organizacijama i bankama hrane – istakla je ona.
Cijene nekretnina u Australiji: Kvadrat i do 11.000 evra
Razlika u iznosu kirije i ovdje zavisi od lokacije, što je univerzalno pravilo, pa se razlikuje u najvećim gradovima, a Sidnej se naročito izdvaja po visini kirija.
– Stanovanje je lako najveći trošak života u Sidneju, sa prosječnom mjesečnom zakupninom namještenog stana od 85 kvadratnih metara u normalnoj oblasti oko 1.384 dolara (i.252 evra), prema Finderu. Poređenja radi, stanovanje u Melburnu je 23 odsto jeftinije nego u Sidneju – objašnjava sagovornica, piše Blic.
Cijena kvadratnog metra za kupovinu stana u centru Sidneja iznosi 12.409 dolara (11.227 evra), a na periferiji i van grada je oko 6.864 dolara (6.210 evra), dodala je.
Ljiljana je navela i da je otplata hipoteka takođe skočila, zbog dvanaestog povećanja stope Rezervne banke Australije od maja 2022, pa je cijena otplate stambenog kredita od velike banke je oko 7,3 odsto.
Bogati uživaju “punim kapacitetom”
Vraćajući se na to da u biti ekonomija ovog kontinenta nije pogođena, već samo obični ljudi, Vitorovićeva je za kraj objasnila da ipak ima mnogo onih koji žive na visokoj nozi i pored visokih troškova.
– S druge strane, oko milion Australijanaca bogatih gotovinom otputovalo je u inostranstvo tokom nedavnih školskih raspusta, a dvije vodeće avio-kompanije u zemlji, “Kantas” i “Virgin”, rade skoro punim kapacitetom – kaže Ljiljana.
To najbolje objašnjava i potvrđuje zanimljivost sa koncertom poznate svjetske zvijezde Tejlor Svift.
– Mnogi su izdvojili stotine i stotine dolara za karte za koncert američke pop pjevačice Tejlor Svift. Majka u Adelaidi potrošila je 3,371 američkih dolara (3.050 evra) za ulaznice za koncert i hotelski smještaj za nju i dvije kćerke da bi prisustvovale koncertu Sviftove u Sidneju sljedeće godine.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu