Nakon vanrednih parlamentarnih izbora koji su juče održani u Njemačkoj jasnije je nego ikad prije: zemlja se opet dijeli na istok i zapad.
Tako je sada mapa najmoćnije zemlje Evropske unije (EU) uglavnom crno-plava, što su boje konzervativaca CDU Fridriha Merca i ekstremnih desničara AfD, čija je jedna od liderki Alis Vajdel.
Najveći broj glasova osvojila je koalicija CDU/CSU koju je predvodio Merc, nešto manje od 30 odsto. Na drugom mjestu nalazi se ekstremno desničarska Alternativa za Njemačku (AfD), sa oko 20 odsto glasova.
Stranke koje su činile “semafor” koaliciju Olafa Šolca doživjele su debakl, zbog čega je lider Liberala (FDP) Kristijan Lindner najavio povlačenje iz politike.
Definitivni pobjednici izbora su CDU i AfD – stranke koje sada dominiraju političkom scenom u Njemačkoj. A upravo ta scena sada podsjeća na podijelu između bivše DDR, odnosno Istočne Njemačke i stare Savezne Republike Njemačke. Ovo je podjela koja je vladala u periodu Hladnog rata pa sve do pada Berlinskog zida.
Decades after the fall of the Berlin Wall, German party politics remains as divided as ever.
The average gross annual salary in euros was 58k in the West (US$60k) but only 45k in the East (US$47k).
Path dependency matters. And Post-materialism v materialism cleavages. pic.twitter.com/P8JBAvjXif
— Pippa Norris (@PippaN15) February 24, 2025
Mercova CDU desnog centra zalaže se za promjenu migrantske politike i želi da napravi zaokret u odnosu na vladavinu Olafa Šolca.
Od potencijalnog zaokreta u dugotrajnoj njemačkoj politici nuklearne energije i odnosa prema Kini, do planova da se ponovo pokrene njemačko-francuska osovina kako bi se ojačala trgovina EU, Merc bi mogao da uzdrma politički pejzaž Njemačke i, jednim potezom – čitavu Evropsku uniju.
Merc smatra i da Evropa mora da izdvaja više novca za sopstvenu odbranu, ali ga jedna stvar razlikuje od Šolca kada je riječ o pomoći Ukrajini: lider CDU smatra da Kijevu treba isporučiti rakete dugog dometa Taurus i da one mogu biti korišćene za napad na rusku teritoriju.
Ipak, ono što će biti vidljivo već na početku Mercovog mandata, ukoliko on uspije da formira vladajuću koaliciju, sigurno je promjena migrantske politike koju je sprovela Angela Merkel – žena koja je svojevremeno izbacila Merca iz vrha stranke.
Mračni planovi za migrante u Njemačkoj
Nakon što je u njemački parlament prošlog mjeseca stigao restriktivan prijedlog o migraciji i azilu, pojavili su se brojni strahovi o drastičnim promjenama u politici Berlina nakon izbora. Ovo je bio prijedlog i dalje opozicione Hrišćansko-demokratske unije (CDU) koju predvodi Merc.
Prema pisanju pojedinih medija, on želi i da uvede vanredno stanje zbog priliva migranata, a restriktivan prijedlog proguran glasovima AfD-a.
Ekstremno desničarska AfD sada je druga najmoćnija partija u Njemačkoj, što je najveći uspjeh od Drugog svjetskog rata.
AfD, čija je kandidatkinja za kancelarku bila Alis Vajdel, zalaže se za drastičnu promjenu Njemačke kakvu poznajemo. Njeni glavni ciljevi i stavovi uključuju:
Strogu kontrolu imigracije: AfD se snažno protivi politici masovne imigracije i azila, zalažući se za strože granične kontrole, deportacije i davanje prednosti evropskim migrantima
EU skepticizam: Partija je kritična prema Evropskoj uniji i povremeno je pozivala Njemačku da napusti evrozonu ili čak i samu EU. Oni podržavaju labaviji evropski model saradnje sa više nacionalnog suvereniteta
Protivljenje klimatskim politikama: AfD odbacuje njemačku tranziciju zelene energije i klimatske politike, tvrdeći da one štete ekonomiji i da su zasnovane na “klimatskoj histeriji”
Zalaganje za “tradicionalne vrijednosti”: Partija promoviše konzervativne društvene vrijednosti, protivi se rodnoj ideologiji i kritikuje LGBTQ+ politiku u obrazovanju i javnom životu
Povećanje ovlašćenja policije: AfD poziva na jaču policiju, strože kazne za zločine i oštriji stav protiv onoga što oni vide kao “islamizaciju” društva
Ekonomski protekcionizam: Dok podržava slobodna tržišta, partija se takođe zalaže protiv globalizacije kada ugrožava njemačka radna mjesta, favorizujući politike koje štite domaću industriju
Ko je Alis Vajdel, jedna od liderki AfD-a
Vajdelova je jedna od samo devet žena u poslaničkoj grupi AfD u Bundestagu. Ostatak grupe čini 69 muškaraca.
Kad se 2013. učlanila u tek osnovanu AfD, to je tada bila evroskeptična i nacionalno-liberalna stranka. To se, po mišljenju Vajdel, nije promijenilo sve do danas.
– Nastojimo da reformišemo Evropsku uniju – rekla je ona u avgustu za Velt, dodajući da, ukoliko propadne reforma EU, onda svakoj zemlji treba dati mogućnost da referendumom odluči o ostanku u bloku.
Vajdel bi zbog svog privatnog života možda i sama mogla da se suoči sa predrasudama unutar sopstvene stranke. Naime, njena životna partnerka je žena porijeklom sa Šri Lanke, sa kojom ima dvoje usvojene djece, piše Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu