Špijunski brod, koji je zvanično klasifikovan kao okeanografski istraživački brod, ima zadatak prikupljanja obavještajnih podataka i poznato je da se kreće u blizini strateških morskih infrastrukturnih objekata, što izaziva zabrinutost zbog mogućeg nadzora, pa čak i sabotaže.
“Jantar” je primjećen u vodama pod kontrolom Irske, istočno od Dablina i jugozapadno od Ostrva Man u četvrtak. Pored njega primjećen je i ruski ratni brod Admiral Glovko, koji su prošlog vikenda kroz Engleski kanal pratili različiti saveznici, uključujući mornarice Norveške, Amerike, Francuske i Velike Britanije.
Zabrinutost zbog ključne infrastrukture i reakcija vojske
“Jantar” je viđen u blizini kritičnih energetskih i internet kablova između Irske, Velike Britanije i Francuske. Ovi kablovi nose vitalni globalni internet saobraćaj i energiju, uključujući podatke za velike tehnološke kompanije poput Gugla i Majkrosofta, čija su sedišta za EU smještena u Irskoj.
Sve je veća zabrinutost da bi Rusija mogla da pokuša da prikupi obavještajne podatke ili testira ranjivosti ove infrastrukture, koja je ključna za evropske i globalne ekonomije.
Irski brod “Džejms Džojs” ispratio je “Jantar” iz irskih voda u petak u ranim jutarnjim časovima, ali je Irski vazduhoplovni korpus i dalje pratio kretanje broda dok je on išao prema jugu. Britanska vojska je takođe pomno pratila druge ruske brodove u svojim istočnim obalskim vodama i u četvrtak su bili obavezani da podignu lovce kako bi presreli ruski izviđački avion koji je letio blizu britanskog vazdušnog prostora.
Zabrinutost zbog nadzora
Izvještaji navode da je “Jantar” koristio dronove za praćenje irskih voda, što dodatno podstiče sumnje da je obavljao nadzor nad ključnom infrastrukturom. Ovo se uklapa u širi obrazac zabrinutosti u Evropi zbog bezbjednosti podvodnih cjevovoda i kablova, naročito nakon prethodnih incidenata poput sabotaže baltičkog gasovoda.
Misija “Jantara” je vjerovatno više usmjerena na prikupljanje obavještajnih podataka i strateško signaliziranje nego na sabotažu, prema analitičarima. Sposobnost broda da koristi dubokomorske podmornice i njegova blizina ključnim infrastrukturnim objektima sugeriše da se vjerovatno bavi izviđanjem, što je dio šire ruske strategije testiranja odbrambenih sistema Zapadne Evrope.
Međunarodna koordinacija
Irske i britanske odbrambene snage su sarađivale kako bi pratile brod, u okviru značajnog multinacionalnog operativnog plana koji je uključivao nadzor od strane francuske i britanske mornarice.
Transponder “jantara” bio je kratko uključen, čineći njegovu poziciju javnom, ali je kasnije isključen kada je brod ušao u irske vode, što je povećalo sumnje u njegove namere.
Edvard Burk, profesor istorije rata sa Univerziteta u Dablinu, nazvao je situaciju “alarmom” za Irsku, naglašavajući potrebu da zemlja ojača svoje pomorske i bezbjednosne kapacitete i produbi odbrambene partnerstva u Evropi, naročito s obzirom na sve veće ruske vojne aktivnosti blizu evropskih obala, prenosi Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu