Pertusis ili veliki kašalj predstavlja veoma zaraznu bolest, od koje najčešće obolijevaju mala djeca. Bolest uzrokuje bakterija (Bordetella pertussis), koja se nakon ulaska u respiratorni sistem domaćina razmnožava i stvara toksine, zbog čega nastaje oštećenje respiratorne sluznice. Prenosi se kapljičnim putem.
Za primarnu prevenciju postoje efikasne kombinovane vakcine, petovalentna i četverovalentna, koje sadrže komponentu protiv pertusisa (DTaP-IPV-HiB i DTaP-IPV) i koje se djeci daju u okviru obaveznog kalendara imunizacije u Srpskoj.
Svakom licu koje nije vakcinisano, ili je nepotpuno vakcinisano prema kalendaru imunizacije, u skladu sa uzrastom treba nadoknaditi vakcinu.
Vakcina, koja sadrži komponentu protiv velikog kašlja prima se u nekoliko doza. Primarna vakcinacija ide u tri doze od navršenih dva do šest mjeseci života. Prva revakcinacija je sa dvije godine života, a druga pred polazak u školu. Najčešća komplikacija velikog kašlja je zapaljenje pluća i da je to najčešći uzrok smrti kod oboljele odojčadi.
Mogu da se jave i neurološke komplikacije kao rezultat smanjenog dotoka kiseonika u mozak kao što su konvulzije i encefalopatija. Ostale blaže komplikacije su zapaljenje srednjeg uha, anoreksija, dehidratacija, a može doći i do krvarenja iz nosa, pojave kile i pneumotoraksa.
Tri stadijuma velikog kašlja
Bolest protiče u tri stadijuma. Prvo se javljaju znaci slični prehladi – kijanje, curenje iz nosa, blago povišena tjelesna temperatura. To traje jednu do dvije nedelje. U drugom stadijumu dolazi do značajnog pogoršanja tegoba, kašalj postaje intenzivniji i učestaliji, naročito tokom noći. Drugi stadijum traje jednu do šest nedjelja. U trećoj fazi, koja traje nedjeljama i mjesecima nakon početka bolesti, postepeno dolazi do povlačenja tegoba i potpunog oporavka novorođenčeta.
– U najvećem riziku za ozbiljne komplikacije i smrtni ishod su bebe koje su nevakcinisane ili nepotpuno vakcinisana. Prema rezultatima dostupnih studija, 12-26 odraslih osoba sa produženim kašljem serološki je pozitivno na pertusis i stoga oni predstavljaju značajne rezervoare za dalji prenos infekcije.
Iako postoji vakcina, veliki kašalj je i danas vodeći uzrok smrti među zaraznim bolestima protiv kojih se sprovodi imunizacija. Stečeni imunitet nakon preležane bolesti nije trajan (traje od 5-10 godina). Imunitet stečen vakcinacijom, takođe, ne traje dugo, piše Euronews Srbija.