Sagovornici Srpskainfo iz nekoliko stranaka u Srpskoj tvrde da odavno postoji nezadovoljstvo dijela članstva u pojedinim strankama unutar vladajuće koalicije prvenstveno u DNS, Ujedinjenoj Srpskoj i Socijalističkoj partiji RS, koje smatra da ih njihovi partneri iz SNSD ne tretiraju na način kako zaslužuju.
Nezadovoljstvo se u prvom redu ogleda u činjenici da su mnogobrojni funkcioneri tih partija u institucijama, ustanovama i javnim preduzećima i dalje u statusu v.d iako su od opštih izbora prošle dvije godine.
Preletači
Naši sagovornici iz pomenutih stranaka tvrde da su u DNS i SP RS nezadovoljni i sa učešćem u vlasti, jer smatraju da im pripada daleko više, pošto su dio vladajuće koalicije preko decenije.
Nezadovoljstvo ne kriju ni kada je u pitanju rad Narodne skupštine Republike Srpske, gdje se u proteklom periodu dešavalo da neko od poslanika iz ovih stranaka predloži neki zakon ili da neki prijedlog koji vladajuća većina odnosno njihovi patneri odbace. Slično se tako ranije desilo s dva nacrta zakona koje je predložio poslanik Ujedinjene Srpske Milan Petković, a koja nisu dobila podršku čak ni kod koalicionih partnera.
Ali, nije samo nezadovoljno članstvo u tim strankama, već i u SNSD, jer smatraju da su i oni zakinuti zbog prepuštanja fotelja koalicionim partnerima. Posebno su kivni na činjenicu da mnogi „preletači“, koji pređu iz opozicije u vladajuću koaliciju, imaju bolji tretman nego neka osoba koja je godinama vjerni član SNSD.
Lokalne zajednice
To nezadovoljstvo se posebno ogleda u lokalnim zajednicama, gdje članstvo često nije sretno zbog dogovora lidera na republičkom nivou, koji unaprijed rasporede načelničke i gradonačelničke funkcije, te tako opštinske odbore dovedu pred svršen čin.
Ovo je priznao i sam lider SNSD Milorad Dodik, koji je podsjetio da su prije četiri godine na lokalnim izborima podijelili 63 opštine na SNSD, DNS i Socijalističku partiju. Zbog toga su, kaže on, imali mnogo problema u svojim lokalnim organizacijama, pa su sad odlučili da se lokalne organizacije na ovim izborima same dogovore oko zajedničkog učešća u mnogim opštinama.
Ako izuzmemo DNS, koji je u protekle dvije godine u nekoliko navrata otvoreno izražavao nezadovoljstvo, najavljivao mogući izlazak iz koalicije i javno govorio o tome šta ih muči, ostale stranke za sada mudro ćute.
Koliko su uopšte iskrena partnerstva unutar vladajuće koalicije i da li bi jedni drugima okrenuli leđa i pod kojim uslovima? Drugim riječima, da li ih veže išta osim interesa?
Interesi
Univerzitetski profesor i predsjednik Instituta za društvena istraživanja iz Bijeljine Drago Vuković kaže da je danas teško održavati i njegovati kvalitetne koalicione odnose, jer je borba za vlast iznad tih principa.
– Za demokratiju je najbolje nadmetanje i razvijanje dijaloga, koji bi doveo do kvalitetnog i dolaska i odlaska s vlasti. No, mi smo daleko od toga. Nemamo jaku i ujedinjenu opoziciju. Ona je razbijena, bez nuđenja kvalitetnih rješenja koja bi opredjeljivala birače da je ozbiljnije podrže – ističe Vuković.
S druge strane, kako ističe on, kada je riječ o poziciji, nju ujedinjuju ili razjedinjuju interesi, što je sasvim razumljivo. Vuković kaže kako mu se čini da je praksa slabljenja uticaja pojedinih partija koje učestvuju u vlasti već oprobani recept od strane najmoćnije partije kao lidera pozicije.
– Dokle će to biti produktivno, vidjećemo – ističe Vuković.
Zaborav
On je ponovio raniji stav da u Srpskoj nema principijelnih, istinskih i dosljednih koalicija. Sve su one, kako ističe Vuković, podložne promjenama isključivo iz interesa i zbog vlasti.
– Čini mi se da su se građani privikli na takvo stanje, iako reakcije na društvenim mrežama mogu pokazivati i neko neslaganje s takvim politikama. Ali, sve se to brzo zaboravlja. Rezultati izbora su nešto što ostaje kao činjenica uprkos svemu što se na njima dešava – poručuje Vuković.
Dodaje da na našim prostorima uglavnom funkcionišu interesne koalicije, uostalom – kao i politike.
I drugi analitičari već odavno ukazuju na to da se političke snage u Republici Srpskoj i BiH ne grupišu oko ideologija, ideja i vrijednosti, nego da se koalicije dogovaraju uglavnom na temelju matematike, odnosno podjela funkcija i fotelja.
Antić: Nema prijateljstva, samo interesi
Politički analitičar Velizar Antić ističe da se, uprkos tome što se u prethodnom periodu činilo da između vladajućih stranaka postoji povjerenje i prijateljstvo, u protekle dvije godine pokazalo da ono, ipak, ne postoji. To je, kaže Antić, posebno došlo do izražaja nakon izbora 2018. godine.
– Njih povezuje čisti interes u materijalnom značenju te riječi – ističe Antić.
Podsjeća na period kada se DNS bukvalno raspao preko noći, čemu je, po njegovom mišljenju, kumovao upravo SNSD.
– Ista sudbina je zadesila i Socijalističku partiju. Na osnovu toga možemo zaključiti da bi i Ujedinjena Srpska prošla isto ukoliko bi njena snaga došla na 6-7 odsto biračkog tijela – smatra Antić.
Dodaje da je u koalicionim odnosima očito mnogo bolje za SNSD ukoliko ima podršku većeg broja manjih stranaka, jer se na taj način smanjuje njihov ucjenjivački potencijal. S druge strane, na taj način ta stranka svoju snagu kao najjače partije dodatno uvećava.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu