On je takođe u nekoliko baltičkih zemalja, na svojim filmskim projekcijama posredstvom Interneta, svjedočio o srpskom, ali i jevrejskom, te stradanju ostalih naroda u ustaškim logorima Jasenovac i Donja Gradina, kao i drugim mjestima porobljene Evrope i svijeta tokom Drugog svetskog svetskog rata.
Osim projekcija filmova, Brdar je neposredno prije svjetske epidemije virusa korona litvanskim profesorima istorije u muzeju Sugihara u Kaunasu održao predavanje o razmjerama zla u Jasenovcu, o strašnim ustaškim zvjerstvima, koja su odnijela 700.000 žrtava, većinom Srba, potom Jevreja i Roma.
Profesori koji su vidjeli moje filmove posebno su bili impresionirani svjedočenjem Jevreja Carika Danona u filmu „A Bog je ćutao“. Nakon mog predavanja, kojim je zaokružena cjelina o koncentracionom logoru Jasenovac – Donja Gradina, profesori iz cijele Litvanije rekli su da prethodno nisu ništa znali o tom mjestu najvećeg zla i ljudske patnje u Drugom svjetskom ratu – kazao Brdar za Srpskainfo.
Ulazeći u svijet umjetnika, tumačeći njihove stavove o holokaustu i genocidu, kazao nam je Brdar u Gradiški, nakon nedavnog povratka iz Beograda, shvatio sam da niko ne može tako dobro artikulisati društvenu temu kao vrhunski umjetnik.
– Moj nedavni nastup, projekcija mojih filmova u Kinoteci u Palama je motivisan Bobom Dilanom. On je prije nekoliko godina u intervjuu za tiražni i ugledni svjetski časopis u Americi rekao da je američka sramota nastala na grbači crnih robova, da se Amerika teško toga odricala. Onda je rekao da crnac tako dobro osjeti ko je rasist, Jevrejin ko je nacista, a Srbin ko je Hrvat. To je mene porazilo svojom snagom, jer je ovaj nobelovac jednom rečenicom rekao više nego ja za 30 godina – smatra Brdar komentarišući reakcije iz svijeta na njegovu upornu borbu da filmom, riječju, pripovjetkom i pjesmom ispriča nepoznatu i nikada dovoljno i jasno ispričanu priču o Jasenovcu i Donjoj Gradini, ali i ulozi poznatih umjetnika iz svijeta u istoj misiji.
– Tu priču o Bobu Dilanu snažno i nepokolebljivo njegujem. Moja želja je da njega, kao i Petra Handkea, ugostimo u Republici Srpskoj i da njima odamo počast, da zahvalimo na njihovom razumijevanju i objašnjenju velikih i važnih tema po naš narod. To je primjer žive istorije. Mi smo obavezni da neprekidno pričamo o svom stradanju. U tom kontekstu, neposredno, ali takođe koristeći društvene mreže, te druga sredstva komunikacije tokom epidemije i izolacije, govorio sam o filmu „Krst od krvi“, kao i najnovijoj svojoj knjizi „Nepoznati i skriveni Jasenovac“. Njena promocija je planirana za maj, ali je odložena iz poznatih razloga – naglašava Simo Brdar, istoričar, pjesnik, pripovjedač i filmski režiser iz Kozarske Dubice.
On se bavi dokumentarnim filmom duže od tri decenije. Reditelj je i scenarista 26 filmova, za koje je dobio 20-ak nagrada na međunarodnim festivalima. Ovaj autor jedinstvenog umjetničkog izraza naglašava da filmovima nastoji sačuvati sjećanja na Gradinu i Jasenovac, šireći tako istinu svijetom, “jer bez te istine srpski narod teško može opstati”.
– Radim filmove o temi “mraka i muka”, o vremenu Drugog svjetskog rata, genocida i holokausta. To je moja zadaća, ali i lekcija koju držim svuda, na svakom mjestu gdje za to ima smisla i potrebe – pojašnjava Brdar, svojevrsni ambasador svoga naroda i kraja.
Brdarevi filmovi
Njegovi filmovi su “Sunce i žica”, “Krv i voda”, “A Bog je ćutao”, “Krst od krvi” “Jasenovac”, “Gradina”, “Marjanovići”, “Jovica i Zorica”, “Ritani”, “Poslušanje”, “Preko vode Save”, “Malo mi fali”, “I to je Jasenovac”, “Savo vodo”, “Gradina i Jasenovac gradovi mrtvih”,“Predgrađa mrtvih…”
Krst od krvi
Simo Brdar je predložio da se u Gradiški, odakle je u Drugom svjetskom ratu stradalo hiljade civila i djece u logorima, uradi mural po morivima njegovog filma „Krst od krvi“. To je jedinstveno i upečatljivo svjedočanstvo o stradalništvu Miloša i Marjana Banjca iz sela Klekovci, u logoru Saltdal u Norveškoj, gdje lokalno stanovništvo i sada iscrtava crveni krst na stijeni i čuva sjećanje na braću Banjac.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu