Tokom svoje prve posjete regionu kao glavni američki diplomata, Marko Rubio će promovisati plan predsjednika SAD Donalda Trampa, koji je naišao na široku osudu, a kojim bi SAD preuzele kontrolu nad Gazom i preselile više od 2 miliona stanovnika što stručnjaci ocijenjuju kao etničko čišćenje.
Plan predviđa da se teritorija na obali, nakon više od 15 meseci izraelskog bombardovanja, preoblikuje u „Rivijeru Bliskog istoka“.
Izraelski premijer Benjamin Netanjahu podržao je ovu ideju tokom svoje nedavne posjete Bijeloj kući, ali su je strani lideri uglavnom odbacili, piše Blic.
Nastavljaju da guraju plan o raseljenju Palestinaca iz Gaze
Rubio je sletio na aerodrom Ben Gurion kod Tel Aviva nekoliko sati nakon što je Hamas oslobodio trojicu izraelskih talaca u Gazi u zamjenu za 369 palestinskih zatvorenika – što je šesta razmijena sprovedena u okviru krhkog prekida vatre.
Očekuje se da će pregovori o drugoj fazi primirja, koji bi trebalo da donesu trajniji kraj rata, započeti sledeće sedmice u Dohi. Vašington je saopštio da je otvoren za alternativne prijedloge arapskih vlada, ali insistira na tome da je „Trampov plan jedini plan“ u ovom trenutku.
Rubio će takođe posjetiti Saudijsku Arabiju i Ujedinjene Arapske Emirate, gdje se očekuju teški razgovori u Rijadu, koji je ključni igrač u Trampovoj regionalnoj strategiji.
„Izrael sada mora odlučiti šta će učiniti,“ napisao je Tramp na svojoj mreži “Truth Social”. „Sjedinjene Države će podržati odluku koju donesu!“
Izrael je dobio isporuku teških bombi MK-84 iz Sjedinjenih Država, nakon što je Tramp ukinuo blokadu na izvoz ovih projektila, koju je uvela administracija njegovog prethodnika, Džoa Bajdena, saopštilo je izraelsko Ministarstvo odbrane u nedjelju.
MK-84 je bomba od 900 kilograma, sposobna da probije debeli beton i metal, stvarajući široku razornu zonu. Administracija predsjednika Bajdena odbila je da ih odobri za izvoz Izraelu zbog zabrinutosti o njihovom uticaju na gusto naseljene oblasti Pojasa Gaze.
Krhko primirje Izraela i Hamasa
Hamas i Izrael sprovode prvu, 42-dnevnu fazu primirja, koja je prošle nedjelje bila na ivici kolapsa nakon što je Hamas saopštio da će obustaviti oslobađanje talaca zbog izraelskih kršenja sporazuma o prekidu vatre. Izrael je takođe optužio Hamas za kršenje primirja.
Netanjahu je zasluge za subotnje oslobađanje pripisao „čvrstom stavu predsjednika Trampa“.
Oslobođeni taoci – izraelsko-američki državljanin Sagui Dekel-Čen, izraelsko-argentinski Iair Horn i izraelsko-ruski Saša Troufanov – vratili su se svojim porodicama. Izrael je oslobodio 369 palestinskih zatvorenika, uglavnom onih uhapšenih u Gazi tokom rata, ali su neki od njih služili doživotne kazne zbog napada na Izraelce.
Snimci emitovani u izraelskim medijima prikazali su palestinske zatvorenike u duksevima sa Davidovom zvezdom i natpisom: „Nećemo zaboraviti i nećemo oprostiti“. Po dolasku u Gazu, oni su ih odmah skinuli i spalili na lomači na ulaznoj tački u Kan Junisu.
Ibrahim, 61-godišnji oslobođeni zatvorenik koji je odbio da otkrije svoje puno ime, rekao je da je bio šokiran razaranjem u Gazi. Uhapšen u izbegličkom kampu Džabalija u severnoj Gazi, izjavio je da i dalje ne zna zbog čega je proveo devet mjeseci u zatvoru.
Od početka primirja prošlog mjeseca, oslobođeno je 19 izraelskih talaca u zamjenu za više od 1.000 palestinskih zatvorenika. Od 251 osobe koju je Hamas oteo tokom napada na Izrael 7. oktobra 2023, čime je započet rat, 70 ih je još uvijek u Gazi, uključujući 35 za koje izraelska vojska tvrdi da su mrtvi.
Očekuje se da će druga faza primirja, koja tek treba da bude dogovorena, uključivati oslobađanje preostalih talaca i pregovore o okončanju rata.
Trampov plan za Gazu dodatno je pojačao tenzije.
Američki predsjednik upozorio je Egipat i Jordan da će snositi posljedice ako ne prihvate raseljene Palestince iz Gaze. Diplomatski izvori navode da Egipat ulaže napore da u narednih nekoliko sedmica predstavi alternativni prijedlog, koji bi uključivao obuku nove bezbjednosne snage i imenovanje lokalnih palestinskih lidera.
Rubio je izjavio da veruje da arapske države „rade u dobroj vjeri“, ali je insistirao na tome da Hamas ne smije imati nikakvu ulogu u budućnosti.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu