Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit dabrobosanski Hrizostom istakao je u besjedi da ovogodišnje sabiranje ima višestruko značenje, te da Donja Sopotnica i Novo Goražde zaslužuju posebno mjesto na kulturnoj mapi srpskog naroda, a poseban status u Republici Srpskoj.
Ovo je naše duhovno obnavljanje u vjeri i dobrom primjeru čestitih Ljubavića. Nijedan drugi balkanski, niti istočnoevropski narod nije posegnuo za presom, štamparijom, nije se potrudio da je donese svom narodu – istakao je mitropolit Hrizostom.
Srpski režiser Emir Kusturica naveo je da se danas obilježava nešto što je obilježilo srpsku istoriju, nešto što se zove trijumf hrišćanske kulture.
– U vremenu dehristanizacije Zapadne Evrope, koja se završava na Bliskom Istoku, kad gledamo u Palmiru, sve ono što je bilo u usponu hrišćanstva kao spomenik, mi ostajemo jedni od rijetkih, svoju kulturu njegujemo, uprkos svim izazovima – rekao je Kusturica.
Profesor Filozofskog fakulteta Istočno Sarajevo Biljana Samardžić istakla je da je pola milenijuma prošlo od kad su braća Ljubavići izučili štamparsku vještinu i pod pokroviteljstvom svog roditelja u Veneciji štampali Služabnik 1519. godine.
– Štamparstvo kod Srba pokrenuto je samo 40 godina poslije Gutenbergovog umnožavanja knjige, a 20 godina poslije pokrenuta je Goraždanska štamparija, koja je fenomen – kulturološki, istorijski i u svakom drugom pogledu. Ljubavići su nam u amanet ostavili ćirilične knjige koje su svetionici naše kulturološke baštine i identita na ovim prostorima – istakla je Samardžićeva.
Direktor Sekretarijata za vjere Dragan Davidović napomenuo je da je Vlada Republike Srpske usvojila projekat proslave dva jubileja – 800 godina autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve i 500 godina Goraždanske štamparije.
Načelnik opštine Novo Goražde Mila Petković ukazala je da je štampanje prve ćirilične knjige u drugoj štampariji na Balkanu u to vrijeme imalo velikog odjeka.
– Misionari se u svojoj misiji nisu zaustavili na jednoj ideji. Preko moćne Venecije uvezli su napredak koji je, evo, i poslije pet vijekova djelo vrijedno divljenja. Vrijeme je činilo svoje da dijelovi knjiga nestanu i predoređeni velikom silom opstanu kao trajan zalog nama – istakla je Petkovićeva.
U kulturno-umjetničkom programu nastupili su Srpsko prosvjetno društvo “Sloga” iz Sarajeva, Braća Teofilović, glumac Slobodan Ljubičić i vokalni ansambl “Isidor Bajić”.
Akademiji su prisustvovali načelnici opština Višegrad, Čajniče, Rogatica, te brojni predstavnici društvenog i kulturnog života.
Organizatori svečane akademije su Javna ustanova Narodna biblioteka “Božidar Goraždanin” i opština Novo Goražde.
U Hramu Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici 1519. godine Božidar Goraždanin je osnovao prvu štampariju na ovim prostorima i drugu na Balkanu, odmah poslije cetinjske.
U ovoj štampariji, koju je Goraždanin prenio iz Venecije u Sopotnicu, štampane su ćirilične crkvene knjige do 1523. godine, kad je pod najezdom Turaka preseljena u Trgovište u Rumuniju.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu