I to veoma uspješno, jer je senzacionalno uvela radikalne desničare u Bundestag prvi put poslije Drugog svjetskog rata.
Ali Alis Vajdel je sve samo ne tipična pripadnica desnice. Naprotiv, prenosi Blic.
Biografija Alis Vajdel
Bivša bankara u “Goldman Saksu” je radikalna desničarka, a mnogi njenu stranku AfD čak optužuju za neonacističku ideologiju. A Alis je lezbijka i majka dvoje djece, a u vezi je sa imigranktinjom sa Šri Lanke. Ova političarka koja otvoreno priznaje svoju seksualnu orijentaciju doktorirala je ekonomiju, godinama je živjela u Kini i ima kuću u Švajcarskoj, gdje i živi.
Vajdel je rođena 1979. i odrasla je u pokrajini Nordrhejn-Vestfalen u Njemačkoj. Njen otac Gerhard član je AfD-a, stranke kojoj se Alis pridružila 2013. godine.
Njena partnerka Sara Bosard je kao dete stigla iz Šri Lanke u Švajcarsku kada ju je usvojila jedna tamošnja porodica. Njih dvije imaju dva sina, žive u centru grada, nedaleko od četvrti u kojoj su džamije i centri u kojima se sreću muslimani. U Švajcarskoj plaća i porez. Ali je i pored toga osvojila ogromnih 13 posto na izborima u Njemačkoj.
“Netradicionalni životni izbori”
Vajdelova ne vidi problem u svom izboru političke stranke, dok u AfD takođe smatraju da je dobrobit koju stranka ima od Alis vredna toga da zanemare njene “netradicionalne životne izbore”. Ona sama zalaže se za očuvanje postojećeg stanja, odnosno da homoseksualni partneri mogu da žive u registrovanom partnerstvu, ali ne i braku, a smatra i da privatni život mora da bude odvojen od političkog.
Sa AfD se slaže i po pitanju stava prema islamu, politike nespašavanja evra i sigurnih granica. Strance, smatra, treba prihvatiti ako donose napredak, a izbjeglice bez kvalifikacija i obrazovanja nazvala je “posljednjim ekserom u kovčegu njemačkog socijalnog sistema”.
Zaposlila izbjeglicu iz Sirije na crno
Njemački mediji otkrili su da je Vajdelova na crno zaposlila jednu ženu, izbjeglicu iz Sirije, kao čistačicu kako bi joj pomogla, a svojevremeno je pozvala tadašnju kancelarku Angelu Merkel da prestane da se izvinjava zbog nacističkih zločina.
Uz slogan AfD na izborima “Novi Njemci? Mi ćemo ih stvoriti”, Vajdel je svojoj stranci osigurala 87 mesta u Bundestagu na izborima 2017. godine i prvi put nakon pada nacizma 1945. u nemačkom parlamentu uvela radikalne desničare.
Za šta se zalaže Vajdel
Sa svojom poznatom bijelom bluzom i biserima, dobrostojećim naslijeđem i karijerom u finansijama, ona daje AfD-u “auru buržoaske respektabilnosti koja ima snažnu privlačnost za birače srednje klase izvan tradicionalne tvrdodesničarske baze” rekao je Hans Forlender, politikolog na Tehničkom univerzitetu u Drezdenu.
Ipak, bezbjednosni zvaničnici upozoravaju da se iza tog imidža krije stranka u koju su uveliko infiltrirani desničarski ekstremisti i koja se sve više radikalizuje.
Vajdel je na čelu stranke od 2022. godine i kaže da će vlada AfD-a nastojati da reformiše EU i ukloniti njen “demokratski deficit”, uključujući ograničavanje ovlašćenja Evropske komisije, “neizabrane izvršne vlasti”.
Degzit
– Ali ako reforma nije moguća, ako ne uspijemo ponovno da izgradimo suverenitet država članica EU, trebalo bi da pustimo ljude da odluče, baš kao što je Velika Britanija učinila. I mogli bismo da imamo referendum o Degzitu, izlasku Njemačke iz EU – rekla je Vajdel.
– To je model za Njemačku, opcija da se može donijeti takva suverena odluka – rekla je Vajdel u intervjuu za Fajnenšel tajms.
Ova ideja otvara veliki tabu u Njemačkoj, gdje su mejnstrim stranke predano proevropske. Takođe, njemački ustav postavlja stroga ograničenja nacionalnim plebiscitima, a čak i da se oni održe, ankete pokazuju da bi velika većina Njemaca glasala za ostanak u EU. Međutim, među biračima AfD-a podrška EU je najslabija.
Silovit rast popularnosti AfD-a
Vajdel je govorila u kontekstu velikog porasta podrške AfD-u, koja prema anketama iznosi 22 odsto – što je više od sve tri stranke u klimavoj koaliciji kancelara Olafa Šolca – socijaldemokrata, Zelenih i liberala.
Očekuje se da će AfD pobediti na regionalnim izborima u septembru 2024. u istočnim pokrajinama Saksoniji, Brandenburgu i Tiringiji, no budući da sve druge vodeće stranke odbijaju da sklope koalicijske dogovore s AfD-om, njen put do vlasti nije izvestan.
Njemačka obaveštajna agencija ukazala je na ekstremizam unutar AfD-a i stavila nekoliko stranačkih zvaničnika pod nadzor. Ipak, stranka je profitirala na nezadovoljstvu javnosti kancelarom Šolcom i njegovim lošim vođenjem ekonomije.
Ali, posljednjih se dana stranka našla na udaru kritika zbog izvještaja o kontroverznom sastanku u novembru prošle godine između poslanika AfD-a i austrijskog ekstremno desnog radikala Martina Zelnera, na kojem se raspravljalo o planu za prisilno uklanjanje miliona imigranata iz Njemačke – uključujući građane s nemačkim pasošima.
Masovni protesti protiv desnice
Protesti protiv AfD-a održani su u brojnim njemačkim gradovima, a političari su isticali opasnost koju stranka predstavlja za njemačke demokratske institucije. Vajdel nije učestvovala na sastanku i brzo je otpustila bliskog saradnika koji je bio prisutan. Ipak, imala je problema s obuzdavanjem reakcije. Lars Klingbeil, čelnik socijaldemokrata, optužio ju je da je relativizovala plan deportacije i umjesto toga se obrušila na “medijsku kampanju klevetanja” protiv AfD-a.
“Ti si vučica u jagnjećoj koži. Ali ja ti kažem da se vaša fasada počinje da se urušava. Ljudi konačno vide pravo lice AfD-a”, rekao joj je Klingbeil tokom rasprave u Bundestagu. Vajdel je u svom intervjuu okrivila “Correctiv”, istraživački list koji je prvi izvjestio o sastanku, osudivši metode organizacije kao “skandalozne”.
– Bio je to pokušaj da se kriminalizuje sama ideja zakonite repatrijacije ljudi koji nemaju dopuštenje za ostanak ovdje ili podležu nalogu za deportaciju. AfD je stranka koja se zalaže za sprovođenje zakona ove zemlje – rekla je Vajdel.
Objasnila je da za nju koncept “remigracije” znači proterivanje ljudi koji su “nezakonito stekli državljanstvo s lažnim podacima” ili pojedinaca “s dvojnim državljanstvom koji su osumnjičeni za terorizam ili su osuđeni kriminalci”. Isključila je masovna proterivanja: “Ovde ne možete generalizovati.”
AfD u vladi?
Evropski izbori, a zatim i tri državna izbora kasnije ove godine mogli bi da budu značajan dokaz snage za AfD.
– Mislim da postoji šansa da imaju koristi od toga što ljudi koriste evropske izbore kao protestno glasanje. A posebno izraženu podršku imaju u ove tri države na istoku. U Brandenburgu, Saksoniji i Tiringiji, AfD vodi u anketama sa više od 30 odsto podrške – kaže Filip Olterman, urednik u “Gardijanu” i stručnjak za Njemačku.
U jednom nedavnom istraživanju, AfD je dobio 37% glasova u Saksoniji u poređenju sa CDU-ovim 33%. Pre mesec dana, dvije stranke su bile rame uz rame u bivšoj istočnonjemačkoj državi, pokazalo je isto istraživanje, pisao je DPA.
Ankete idu na ruku krajnjoj desnici
Preliminarne ankete pokazale su da populističke evroskeptične stranke idu ka velikom uspjehu na evropskim izborima u junu koji bi mogli da pomjere ravnotežu Evropskog parlamenta naglo udesno i ugroze ključne stubove dnevnog reda EU.
Ankete u svih 27 zemalja članica EU, u kombinaciji sa modeliranjem učinka nacionalnih partija na prošlim izborima za Evropski parlament, pokazuju da su radikalne desničarske stranke na putu da završe prve u devet zemalja, uključujući Austriju, Francusku i Poljsku.
Predviđeno drugo ili treće mjesto u još devet zemalja, uključujući Njemačku, Španiju, Portugal i Švedsku, moglo bi po prvi put da proizvede većinsku desničarsku koaliciju u parlamentu demohrišćana, konzervativaca i poslanika radikalne desnice.
Zašto se sada otvara prozor mogućnosti za AfD?
Godine 2022, nakon lošeg učinka na nacionalnim izborima, široko se smatralo da je trenutak AfD-a prošao. Ali kombinacija neizvjesnosti koju je stvorila ruska invazija na Ukrajinu i tvrdnje AfD-a da brani obične ljude tokom krize troškova života dala joj je novi život.
U međuvremenu, vladajuća koalicija predvođena njemačkim kancelarom Olafom Šolcom kolebala se iz krize u krizu, od kojih je najteža bila kad je ustavni sud odbacio plan za potrošnju na klimatske ciljeve prenamenom novca koji je bio namijenjen za hitne mjere pandemije. To je stvorilo nedostatak u finansiranju od 60 milijardi evra i izazvalo budžetsku krizu – a u međuvremenu njemački farmeri predvode štrajkove u znak protesta zbog smanjenja subvencija za dizel i poreskih olakšica za poljoprivredna vozila.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu