Svijet

29. septembar kroz istoriju: Rođen najveći španski pripovjedač

Miguel de Servantes Saavedra je najveći španski pripovjedač i jedan od najvećih pisaca svjetske književnosti.

Miguel de Servantes
FOTO: JUAN/WIKIPEDIA

Da i nije stvorio svoje ogromno književno djelo, posebno Don Kihota, buran život Miguela de Servantesa Saavedre mogao bi poslužiti za proučavanje čovjeka na granici dviju epoha renesanse i baroka.

Rodio se na današnji dan, 29. septembra 1547. u malom mjestu kraj Madrida u velikoj porodici, koja je bila nižeg društvenog položaja. Nakon školovanja u Madridu, u početku je bio kardinalov sekretar. U vojsku stupa 1570, a već sljedeće godine učestvuje u poznatoj pomorskoj bici kod Lepanta, u kojoj su brodovi Španije, Venecije i Svete stolice porazili otomansku flotu, što označava početak kraja otomanske moći na Sredozemlju. Servantes se istakao u borbi, u kojoj je izgubio ruku. Zbog toga je dobio nadimak Jednoruki sa Lepanta.

Godine 1575. vraća se u domovinu i nada se unapređenju. Na povratku su brod napali gusari i zajedno s bratom je odveden u Alžir, gdje je zatvoren. Smatrajući ga uglednom i važnom osobom (jer je znao čitati i pisati), za njega su tražili vrlo visoku otkupninu, koju njegova siromašna porodica nije mogla prikupiti. Ostao je punih pet godina u tamnici, dok za njega nisu platili monasi iz reda Svetog Trojstva.

Nakon povratka u domovinu uglavnom piše drame, a iz tog razdoblja potiče pastirski roman Galatea (1585). Prvi književni pokušaji nisu ga proslavili. Njegova dramska djela postaju potpuno nezanimljiva s pojavom novog shvatanja pozorišta Lope de Vege.

Nakon očeve smrti ima finansijskih teškoća, a neuspješni poslovi uskoro ga odvode u zatvor. Tamo počinje pisati jedno od najpoznatijih djela svjetske književnosti – roman Oštroumni vitez Don Kihot od Manče (El ingenioso hidalgo Don Kihote de la Mancha), čiji je prvi dio objavljen 1605, a drugi 1615.

Iako zamišljen kao satira na viteške romane, Servantes je u njemu dao humanistički orijentisanu sliku čovjekovog života i njegovih bitnih zaokupljenosti, obrađujući stalni sukob između realnosti i ideala. Djelo je snažno uticalo na razvoj romana, a na polju novele sličan će učinak imati zbirka Uzorne novele (1613). Pred kraj života objavio je knjigu pozorišnih tekstova Osam komedija i osam međuigri (1615).

Don Kihot je, uz Bibliju, do danas najprevedenija knjiga u svijetu.

Servantes je umro 1616. u Madridu, istog datuma kao i Vilijam Šekspir, pa je UNESCO taj dan (23. april) proglasio Međunarodnim danom knjige.

Pročitajte još

Ostali događaji na današnji dan

1518. – Rođen italijanski slikar Jakopo Robusti Tintoreto, jedan od najvećih majstora 16. vijeka. Radio je u rodnoj Veneciji, u kojoj su ostala glavna djela “Raj” u Duždevoj palati, “Tajna večera” u crkvi San Đorđo Mađore, “Raspeće” u Skuoli di San Roko;

1758. – Rođen engleski admiral Horejšo Nelson, koji je unio radikalne novine u vođenju borbi na moru i odnio ključne pobjede nad francuskom flotom. Učestvovao je u 140 bitaka i 40 puta je ranjavan. Izgubio je oko u bici kod Kalvija 1794, a desnu ruku u bici kod Tenerifa 1797. Kod Trafalgara je 1805. uništio francusku flotu, ali je smrtno ranjen;

1851. – Rođen srpski novinar i publicista Mita Cenić, najistaknutija ličnost radničkog pokreta u Srbiji od 1875. do smrti 1888. Pokrenuo je list “Radnik”, zatim “Borbu”, “Istinu” i političko-književnu reviju “Čas”;

1901. – Rođen italijanski nuklearni fizičar Enriko Fermi, koji je prvi bombardovao uran neutronima, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1938;

1904. – Rođen ruski pisac Nikolaj Aleksejevič Ostrovski, tvorac sovjetskog revolucionarno-vaspitnog romana;

1905. – Rođen srpski pisac Vladan Desnica. Djela: romani “Zimsko ljetovanje”, “Proljeća Ivana Galeba”, zbirke novela “Olupine na suncu”, “Proljeće u Badrovcu”, “Tu odmah pokraj nas”, zbirka stihova “Slijepac na žalu”;

1913. – Sa broda kojim je putovao iz Antverpena u London nestao njemački inženjer Rudolf Dizel, koji je 1893. konstruisao prvi motor sa unutrašnjim sagorijevanjem na principu samopaljenja;

1930. – Umro ruski slikar Ilja Jefimovič Rjepin, začetnik ruskog kolorizma i sjajan portretista;

1970. – Potpredsjednik Egipta Anvar el Sadat preuzeo dužnost šefa države dan poslije smrti Gamala Abdela Nasera;

1988. – Mirovne snage UN dobile Nobelovu nagradu za mir;

1991. – Poginuo major Milan Tepić, koji je u vazduh digao kasarnu JNA u Bjelovaru, ne želeći da hrvatskim paravojnim formacijama preda skladište sa oružjem. Život je s majorom Tepićem izgubilo i sedam njegovih vojnika. Zbog ovog čina major Tepić je posthumno odlikovan Ordenom narodnog heroja Jugoslavije i proglašen za narodnog heroja.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu