Među onima o čijoj pomoći najviše zavise jeste tajna mreža komandosa i špijuna koja im nabavlja oružje, obavještajne podatke i daje obuku, tvrde za Njujork Tajms, američki i evropski visoki zvaničnici.
Veliki dio njihovog posla odvija se na teritoriji izvan Ukrajine, u bazama u Njemačkoj, Francuskoj i Britaniji. Iako su iz Bajdenove administracije poručili da neće rasporediti američke trupe u Ukrajini, osoblje CIA je nastavilo tajno da radi zemlji, uglavnom u glavnom gradu Kijevu, usmeravajući veliki dio ogromne količine obavještajnih podataka prema ukrajinskim zvaničnicima, otkrivaju izvori za Njujork Tajms.
Istovremeno, nekoliko desetina komandosa iz drugih zemalja članica NATO, uključujući Britaniju, Francusku, Kanadu i Litvaniju, takođe djeluje unutar Ukrajine.
Tri američka visoka zvaničnika su za Njujork Tajms izjavili, da i ako su Sjedinjene Države povukle svojih 150 vojnih instruktora i prije nego što je u februaru počeo rat, komandosi njihovih saveznika ostali su u zemlji, obučavajući i savjetujući ukrajinske trupe i osiguravajući puteve kojim iz inostranstva stiže oružje i drugi oblici pomoći, prenosi Jutarnji list.
Ubrzo nakon što je Rusija napala Ukrajinu u februaru, 10. jedinica specijalnih trupa američke vojske, koja je prije rata obučavala ukrajinske komandose u bazi na zapadu zemlje, tiho je uspostavila ćeliju u Njemačkoj kako bi od tamo koordinisala vojnu pomoć ukrajinskim komandosima i drugim ukrajinskim trupama. Tu ćeliju danas čini 20 nacija.
Sekretar vojske Kristen E. Vormut dala je uvid u operaciju prošlog mjeseca, rekavši da je jedinica za specijalne operacije pomogla u upravljanju protokom oružja i opreme u Ukrajini.
– Ćelija, koja je napravljena po uzoru na strukturu korišćenu u Avganistanu, dio je šireg skupa operativnih i obavještajnih koordinacijskih ćelija koje vodi Evropska komanda Pentagona, s ciljem da se ubrza saveznička pomoć ukrajinskim jedinicama. U vazdušnoj bazi Ramštajn u Njemačkoj, na primjer, tim američkih vazdušnih snaga i nacionalne garde pod nazivom “Sivi vuk” pruža tehničku i taktičku potporu ukrajinskim vazdušnim snagama – rekla je Kristen E. Vormut.
Američki komandosi dakle nisu na prvoj liniji fronta sa ukrajinskim jedinicama, već ih savjetuju iz štaba iz drugih dijelova zemlje ili putem šifrovanih komunikacija, tvrde američki i drugi zapadni zvaničnici, koji su govorili za “Njujork Tajms”, naravno pod uslovom da ostanu anonimni.
Ali, napominju novinari Njujork Tajmsa znakovi njihove obuke logističke i obavještajne podrške su itekako opipljivi na bojnom polju.
Bitka za Donbas
Nekoliko ukrajinskih komandanata na nižim nivoima tako je nedavno izrazilo zahvalnost Sjedinjenim Državama na obavještajnim podacima prikupljenim preko satelitskih snimaka, a koje mogu vidjeti na tabletima koje su dobili od saveznika. Tableti pokreću aplikaciju za mapiranje bojišta koju zatim Ukrajinci koriste za ciljanje i napad na ruske trupe.
Dalje, na ulici u Bahmutu, gradu u regionu Donbasa u istočnoj Ukrajini, skup ukrajinskih snaga za specijalne operacije imala je na opremi oznake američke zastave i bila je opremljena novim prenosnim projektilima zemlja-vazduh, kao i belgijskim i američkim puškama.
– Neispričana priča rata jeste rijetko viđeno međunarodno partnerstvo specijalnih vojnih jedinica koje zajedno pomažu ukrajinskoj vojsci – rekao je senatorima u aprilu general-pukovnik Džonaton P. Braga, komandant Zapovjedništva za specijalne operacije američke vojske.
I američki zastupnik Džejson Krov, demokrat iz Kolorada u Predstavničkim odborima za oružane snage i obavještajne službe, rekao je u jednom intervjuu da su se odnosi koje su ukrajinski komandosi razvili s američkim i drugim kolegama tokom proteklih nekoliko godina pokazali neprocjenjivim u borbi protiv Rusije.
Mada Amerika službeno negira da ima svoje ljude na terenu, Rusi su vrlo dobro svjesni prisutnosti američkih obavještajaca, prenosi “Jutarnji list”.
Oficiri CIA koji pak djeluju u Ukrajini fokusirali su se na osiguravanje i usmjeravanje obavještajnih podataka vlade SAD prema Ukrajincima.. Prema izvorima “Njujork Tajmsa”, većina njihova posla odvija se upravo u Kijevu.
Nego stručnost agencije manifestuju se najprije u obučavanju za protivterorističke operacije, što nije ono što je u ovom trenutku Ukrajincima najpotrebnije, smatraju obavještajni zvaničnici.
– Ono što Ukrajincima trenutno treba je klasična vojna obuka za korišćenje raketne artiljerije i drugog sofisticiranog oružja – rekao je Daglas H. Vajs, bivši zamjenik direktora Odbrambene obavještajne agencije i penzionisani stariji oficir CIA.
– Govorimo o modernim borbama, tenk protiv tenka. Ne mogu zamisliti da CIA obučava ukrajinske momke kako na primer koristiti bacač raketa HIMARS – kazao je Vajs.
Bajdenova administracija je do sada poslala četiri mobilna raketna sistema u Ukrajinu i objavila je u četvrtak da su još četiri na putu. To je najnaprednije oružje koje su Sjedinjene Države do sada isporučile Ukrajini, a čije rakete imaju domet veći od 60 kilometara, što je više od svog oružja koje je Ukrajina dosad imala.
Zvaničnici Pentagona kažu da je prva grupa od 60 ukrajinskih vojnika obučena kako da koriste navedene sisteme, dok druga grupa upravo prolazi obuku u Njemačkoj.
General Mark Mili, američki komandant Združenog štaba, rekao je da je su Ukrajinci koji su oduvijek koristili sisteme iz sovjetske ere postepeno uče mehaniku američkog visokotehnološkog oružja.
– Nije dobro žuriti, pa bez potrebne obuke odmah koristi američko oružje na bojnom polju – rekao je general Mili novinarima koji su s njim nedavno putovali u Sjedinjene Države nakon sastanaka s evropskim vojnim komandantima u Francuskoj.
Mada neki vojni zvaničnici, koji su sarađivali s ukrajinskom vojskom, izrazili su za “Njujork Tajms” frustraciju Ukrajincima. Na primjer, nisu zadovoljni postupanjem Ukrajinaca koji su se bavili evakuacijom vojnika ranjenih na prvim linijama fronta.
– Sjedinjene Države moraju da pojačaju obuku prve pomoći na prvoj liniji i više savjetovati Ukrajince kako da uspostave mrežu mobilnih bolnica za stabilizaciju i transport ranjenika – veruju bivši zvaničnici.
– Oni gube 100 vojnika dnevno. To je za nas gotovo kao na vrhuncu Vijetnamskog rata, što je strašno. Zato gube mnogo iskusnih ljudi – rekao je bivši zvaničnik Trampove administracije.
Zelene Beretke u Njemačkoj su zato nedavno započele medicinsku obuku za ukrajinske vojnike, koji su odvedeni iz zemlje radi obuke, otkrio je jedan američki vojni zvaničnik.
Od 2015. do početka ove godine, instruktori američkih specijalnih snaga i Nacionalne garde obučavali su više od 27.000 ukrajinskih vojnika u Centru za borbenu obuku “Javoriv” u zapadnoj Ukrajini u blizini grada Lavova, rekli su zvaničnici Pentagona. Vojni savjetnici iz desetak savezničkih zemalja takođe su tokom proteklih nekoliko godina uvežbavali hiljade ukrajinskog vojnog osoblja u Ukrajini.
“Prebrzo gube snage”
Od 2014, kada je Rusija prvi put izvršila invaziju na dijelove zemlje, Ukrajina je proširila svoje male specijalne snage s jedne jedinice na tri brigade i puka za obuku – rekao je Senatu u aprilu general Ričard D. Klark , šef komande za specijalne operacije Pentagona.
Trenutno najveći problem pri obučavanju ukrajinske vojske jeste to što prebrzo gube svoje najbolje uvježbane snage, tvrde za “Njujork Tajms”, bivši američki zvaničnici koji su radili s Ukrajincima.
Gore spomenuti bivši zvaničnik Trampove administracije rekao je da je Zapovedništvo za specijalne operacije prije rata imalo male skupove američkih operatera koji su radili na terenu s ukrajinskim zvaničnicima .
– Ti američki timovi ponekad su nazivani “Džedburg”, što je referenca na sabotažnu jednicu savezničkih snaga iz Drugog svjetskog rata – rekao je.
Moderni timovi za specijalne operacije uglavnom su se fokusirali na taktičku obuku malih jedinica, ali su takođe radili na uvježbavanju pri pružanju medicinske pomoći na bojištu, komunikacijskim tehnikama, izviđanju i drugim vještinama koje su bile potrebne ukrajinskima snagama.
– To su napori učinjeni prije ruske invazije, ali bi bili od veće pomoći da su nastavljeni i tokom rata – rekao je zvaničnik.
Imati američke vojne trenere na terenu sada možda nije vrijedno rizika, smatraju, pak, drugi anonimni zvaničnici, posebno ako bi to, kako kažu, “izazvalo eskalaciju sukoba od strane ruskog predsjednika Vladimira Putina”
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu