Digitalna Srpska

Da li će "Gugl" spasiti veb ili će ga UNIŠTITI: Internet više nikada neće biti isti nakon niza ažuriranja

Tokom posljednje dvije godine niz ažuriranja na “Gugl pretrazi” doveo je do dramatičnog preokreta kod najmoćnije alatke interneta, zajedno sa karakteristikom vještačke inteligencije bez presedana.

mačka pred ekranom kompjutera
FOTO: JOHN G. MABANGLO/EPA

Da li će “Gugl” spasiti veb ili ga uništiti?

Cvjetajuća industrija nezavisnih izdavača koji prave originalni sadržaj kakav “Gugl” želi da promoviše, “desetkovana” je nakon niza velikih izmjena na algoritmu koji vodi njegovu pretragu.

Preusmjerena pretraga

Kako piše BBC, primjer je sajt HouseFresh.com, koji je 2020. pokrenuo bračni par Navaro o kvalitetu osvježivača vazduha u prostorijama. Žizel Navaro i suprug su ispunili svoj podrum osvježivačima, sprovodili naučne testove i pisali tekstove kako bi pomogli kupcima da se izbore s reklamama. Nakon lansiranja njihovog sajta tehnološki gigant “Gugl” počeo je da prikazuje HouseFresh.com na vrhu rezultata pretrage (Google Search). Sajt je postao pravi biznis sa 15 radnika i velikim planovima za budućnost. A onda je, u septembru 2023, “Gugl” napravio jedno u nizu velikih ažuriranja koje pokreće njegov pretraživač.

– To nas je desetkovalo. Odjednom su pojmovi pretrage koji su nekad izbacivali HouseFresh slali ljude na velike magazine o životnom stilu koji očigledno ni ne testiraju proizvode. Članci su puni informacija za koje znam da su pogrešne – rekla je Navaro.

Drugo “Guglovo” ažuriranje algoritma bilo je ovog marta, a posljedice su bile još gore, piše BBC. Navarin sajt je sa hiljada posjetilaca dnevno spao na stotine, ubrzo je otpuštena većina radnika, a vlasnici kažu da mu prijeti propast ako se ništa ne promijeni, piše Blic.

“Gugl” tvrdi da će promjene koristiti mreži, a promjene na algoritmu “Pretrage” su samo početak.

“AI pregledi”

Prošle nedjelje je izvršni direktor kompanije Sundar Pičaj najavio najznačajniji korak u istoriji “Guglove pretrage”. Kako je rekao, “Gugl pretraga” će obezbijediti sopstvene odgovore generisane vještačkom inteligencijom (AI) na mnoga naša pitanja, a ova karakteristika je nazvana “AI pregledi” (AI Overviews). Već je predstavljena korisnicima u SAD.

– Rezultat je proizvod koji radi posao za vas. “Guglova pretraga” je generativna AI na nivou ljudske radoznalosti – rekao je on.

Ovo je samo jedna u nizu dramatičnih promjena “Gugla” na njegovom osnovnom proizvodu u protekle dvije godine, a jedno je sigurno – napori kompanije imaće duboki uticaj na ono što mnogi od nas vide kad odemo na internet.

Pročitajte još

Zloupotrebe SEO

Do promjena je, kako piše BBC, došlo jer “Gugl” prepoznaje da mreža ima problem. Internetom dominira “optimizacija pretraživača” (Search Engine Optimisation; SEO), tehnika namijenjena podešavanju tekstova i veb stranica radi boljeg prepoznavanja iz “Guglove pretrage”. Kompanija čak pruža SEO preporuke, alate i savjete vlasnicima sajtova.

Ali, SEO se može zloupotrijebiti.

Vlasnici sajtova firmi su shvatili da ponekad možete više da zaradite pravljenjem sadržaja koji zadovoljava “Guglove” algoritme umjesto ljudskim bićima kojima je tobože namijenjen da služi. Na primjer, ako pretražujete “najbolje patike za žene”, često su rezultati puni sajtova koji imaju malo korisnih informacija ali zato tonu reklama i linkova ka maloprodajnim lokacijama koje izdavačima donose udio u profitu.

Iznenađujuće posljedice ažuriranja

“Guglov” rat protiv neželjenog rezultata pretrage (spam) se pojačao. Nakon treće izmjene algoritma ovog marta kompanija je rekla da je rezultat “45 odsto manje nekvalitetnog, neoriginalnog sadržaja u rezultatima pretrage”.

Ali, ažuriranje ima i neke iznenađujuće posljedice.

Na primjer, podaci analitičke alatke SEMrush sugerišu da je sajt “Njujorškog magazina” izgubio 32 odsto svog saobraćaja u “Guglovoj pretrazi” u proteklih šest mjeseci, dok se GQ.com smanjio za 26%. Stručnjaci i nekoliko medijskih direktora i vlasnika sajtova rekli su za BBC da su široki trendovi u podacima “previše realni”.

Umjesto tih sajtova, jedna platforma će se vidjeti mnogo više – “Redit”.

redit na ekranu laptopa
FOTO: ALLISON DINNER/EPA

Prema SEMrush, “Redit” je zabilježio porast saobraćaja u “Guglovoj pretrazi” od 126 odsto. “Redit” nije jedini dobitnik nedavnog “Guglovog” ažuriranja algortima. Podaci SEMrush pokazuju da su drugi sajtovi za generisanje korisnika, poput “Kvore” i “Instagrama”, zabilježili sličan astronomski porast, a bilo je impresivnih skokova i na “LinkedInu” i “Vikipediji”. Ali, “Guglovi” rezultati su “dok se jednom ne smrkne, drugom ne osvane”. Ako pretraživač šalje saobraćaj na jednu lokaciju, mora da ga oduzme drugoj, a posljedice na gubitnike u ovoj jednačini sa “Reditom” su jednako dramatične, navodi BBC.

– Skoro kao da je “Gugl” dizajnirao ažuriranje algoritma da specifično goni male blogere. Pričala sam s mnogim ljudima kojima je upravo sve izbrisano – rekla je Rej.

Niz vlasnika sajtova i stručnjaka za pretragu rekli su za BBC da je došlo do generalnog pomaka u “Guglovim” rezultatima ka sajtovima sa velikim brendovima, a dalje od malih, nezavisnih stranica, koji djeluje potpuno odvojen od kvaliteta sadržaja. Danijel Hart, glavni urednik sajta za vijesti “Ready Steady Cut”, rekao je za BBC da se njihov saobraćaj nakon “Guglovog” ažuriranja u septembru “odmah prepolovio, a situacija se dalje samo pogoršala”.

– Porazile su nas stvari sa “Redita”, ali takođe nas zamjenjuju spam sajtovi koji kradu naš sadržaj. To nema smisla – rekao je on.

“Najveći prekršaj AI generisani odgovori”

Međutim, vlasnici sajtova i kreatori sadržaja kažu da su najveći “prekršaj” AI generisani odgovori.

“Gugl” tvrdi da će njegovi “AI pregledi” biti korisni za sajtove. Liz Rid, šefica pretrage “Gugla”, rekla je u blogu da rezultati AI pretrage u stvari povećavaju saobraćaj koji “Gugl” šalje na sajtove. Ali, dok neki vlasnici sajtova tvrde da im je saobraćaj opao zbog AI pretrage koja “odgovara površno i često netačno na pitanja”, drugi tvrde da “Guglova” AI krade njihov sadržaj.

“Gugl” priznaje da AI alatka može pružiti netačne informacije, ali ukazuju da stalno rade na poboljšavanju rezultata. Kompanija koja kontroliše više od 90 odsto svjetske pretrage tvrdi da njihov uspjeh potiče isključivo iz činjenice da prave superiornije proizvode. Portparol “Gugla” je rekao da se kompanija suočava sa “ogromnom konkurencijom” i da ljudi imaju mnogo izbora u traganju za informacijama onlajn.

– “Gugl” kontroliše put. Ako sutra odluče da putevi neće voditi u čitav jedan grad, taj grad će umrijeti. Previše je moći da se samo slegne ramenima i kaže “pa ovo je slobodno tržište” – rekla je Navaro.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu