To je za Srpskainfo rečeno u resoru rada i boračko-invalidske zaštite povodom odluke Ustavnog suda od 31. januara, koja je uzburkala političke duhove u Srpskoj, ali i među boračkim udruženjima.
U Ministarstvu, na čijem je čelu ministar Danijel Egić, objašnjavaju da je osporena odredba propisivala da odluku o utvrđivanju osnovice za obračun primanja utvrđenih navedenim zakonom donosi Vlada RS početkom svake godine u skladu sa visinom raspoloživih sredstava planiranih u budžetu za tu godinu, vodeći računa o dostignutom nivou prava.
“Tako je bilo od 2013. godine”
-Dakle, osporena odredba člana 16. stav 4. Zakona je ograničavala Vladu da pri donošenju odluke o visini osnovice za obračun primanja utvrđenih Zakonom mora voditi računa o nivou dostignutih prava. To znači da nije mogla utvrditi manji iznos osnovice u odnosu na prethodnu ili ranije godine, odnosno da može utvrditi samo veći iznos osnovice koja obezbjeđuje i veći nivo prava korisnika u odnosu na već dostignuti nivo. Počev od 2013. godine, navedenim odlukama je u svake godine bio obezbijeđen rast osnovice za obračun primanja utvrđenih Zakonom – objašnjavaju u odgovoru.
Međutim, Ustavni sud smatra da se takvim normiranjem izlazi izvan okvira ustavnih ovlaštenja izvršne vlasti da svojim opštim aktom, radi izvršavanja zakona, bliže uredi pojedina pitanja sadržana u zakonu, te da su dva kriterija za određivanje osnovice preširoko postavljeni da bi se na Vladu moglo prenijeti ovlaštenje da svojom Odlukom utvrdi navedenu osnovicu.
-Napominjemo da je Navedena Odluka Ustavnog suda objavljena u Službenom glasniku Republike Srpske broj 13/24 dana 9. februara 2024. godine, kada je u skladu sa odredbama Zakona o Ustavnom sudu RS osporena odredba i prestala da važi. Odluke Vlade o visini osnovice za obračun primanja utvrđenih Zakonom za 2024. godinu koje su donesene na osnovu osporene odredbe člana 16. stav 4. Zakona, stupile su na snagu prije objavljivanja Odluke Ustavnog suda u „Službenom glasniku Republike Srpske“, odnosno prije prestanka važenja navedene osporene zakonske odredbe – kažu u Ministarstvu rada i boračko-invalidske zaštitet RS.
Na koji način će Ministarstvo i Vlada Srpske reagovati na ovu odluku?
-Iz razloga što su odluke Ustavnog suda RS opšteobavezne i izvršne, Ministarstvo odnosno Vlada Srpske će normirati ovu pravnu situaciju u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom Republike Srpske što podrazumijeva izmjenu Zakona o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Odbrambeno-otadžbinskog rata u dijelu na koji se odnosi odluka Ustavnog suda Republike Srpske – kažu u Ministarstvu.
Da li će pomenuta odluka Ustavnog suda RS uticati na visinu osnovice za borački dodatak koja se primjenuje od 1. januara 2024. godine?
-Polazeći od činjenice da odluke Ustavnog suda imaju dejstvo „ex nunc“, odnosno djeluju, po pravilu od momenta objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske“, te da u konkretnoj odluci Ustavni sud nije utvrdio drugačije djelovanje svoje odluke, niti je utvrdio da su odluke Vlade kao opšti akti doneseni na temelju takve neustavne zakonske odredbe neustavne i nezakonite, Ministarstvo je pravnog shvatanja da odluke koje je Vlada donijela u tekućoj godini, na osnovu osporene odredbe, mogu proizvoditi dejstvo na pravne odnose koji su nastali prije objavljivanja Odluke Ustavnog suda – odgovaraju iz Ministarstva.
Takođe, smatraju da je u javnom interesu da se do izmjene Zakona o pravima boraca, u dijelu koji se odnosi na način utvrđivanja osnovice svih primanja utvrđenih Zakonom koje podrazumijeva i borački dodatak, primjenjuju osnovice za obračun koje su utvrđene odlukama Vlade koje su stupile na snagu prije nego što je stupila na snagu odluka Ustavnog suda kojom je zakonska odredba na osnovu koje su donesene proglašena neustavnom.
–Iznos boračkog dodatka kao i drugih primanja utvrđenih Zakonom, vršiće se u skladu sa usvojenom izmjenom Zakona u pogledu načina utvrđivanja osnovice za obračun, koja će biti posljedica pravnog dejstva odluke Ustavnog suda Republike Srpske – odgovorili su nam.
Podsjećamo, osnoica za mjesečeni borački dodatak od 1. januara je 3 KM, dok je prije toga bila 2,2 KM.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu