“Neobičnim spletom okolnosti” Sonja je ostala bez ulice u svom rodnom gradu Čačku i tako postala jedna od umjetnikih žrtava predrasuda, ali će, bar kako kažu nadležni, dobiti park.
U čemu je njena sudbina? Možda u tome što je Sonja Savić bila neobična. I ta njena neobična priroda nije zasmetala ni u jednom trenutku umjetnosti kao takvoj u filmu, u predstavi, u govoru, na televiziji, bila je samo svoja i imala je urođeni smisao za taj svijet, piše Blic.
Pa ipak, kao i mnogi umjetnici tog doba, ona je tom svojom neobičnošću postala i dio kulta predrasuda čiji je spisak u našoj umjetnosti podugačak. Predrasude su učinile svoje da se danas uopšte polemiše o “njenom privatnom životu” prije nego o njenoj glumi. O tome koliko je njena uloga na filmu bila velika svjedočili su njeni savremenici i kolege. U dokumentarnom filmu o njoj kratkog naziva “Sonja” autorke Dragane Kanjevac između ostalog se govori i o tome kako je postala “urbana legenda jugoslovenske generacije X”.
– Tako sam stupila na scenu. Sa 14 godina sam se zaklinjala da nikada neću postati glumica. Sada imam drugačije mišljenje – rekla je 16-godišnja Sonja Savić nakon prvog snimljenog filma “Leptirov oblak”, a prenosi “Jugopapir”. Sve ostalo je vječnost.
Na Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu Sonja se upisala nakon drugog razreda gimnazije, gdje je u klasi profesora Minje Dedića diplomirala 1982. godine.
Glumila je u velikom broju filmova, poput,”Živeti kao sav normalan svet”, “Šećerna vodica”, “Davitelj protiv davitelja”, “Balkanski špijun”, “Una”, “Crna Marija” i “Mi nismo anđeli”.
– Imala je izraženu potrebu da razumije stvari oko sebe i veliku želju da ih unaprijedi. Sve vrijeme smo se družili, a onda smo, u tinejdžerskim godinama, i snimali zajedno filmove “Leptirov oblak”, “Živeti kao sav normalan svet”, Šećerna vodica”, “Una”, “Život je lep”. Uradili smo i mnoge radio-drame, uživo nastupali. Bukvalno smo porasli zajedno – prisjetio se njen drug sa klase glumac Svetislav Bule Goncić za “Gloriju”.
Sonja je i dobitnica je mnogih priznanja od kojih su najznačajnije ,,Zlatna arena” u Puli, zatim ,,Carica Teodora” i „Ćele Kule” na Filmskim susretima u Nišu i nagrada žirija u Veneciji, a njenu umjetničku karijeru obilježilo je neobično pojavljivanje u spotu Miroslava Ilića “Djevojka iz grada”.
Zauvek je Sonja tako ostala “devojka iz grada”, pa iako se rodila u Čačku, njen život i njen put, njeno rađanje harizmatičnosti i stava vezuje se ipak za Beograd.
Na kraju je sahranjena u svom selu Donjoj Grbavici pored Čačka i u tom Čačku je ostao njen legat, ali ne i ulica.
Baš time treba podvući besmislenost obrazloženja odluke grada da joj je ne dodijele.
Šta se zapravo desilo?
Komisija za određivanje naziva ulica u Čačku nije usvojila prijedlog velikog broja građana koji su potpisali peticiju da ulica u njenom rodnom gradu i dobije ime po njoj. To možda nije vijest. Vijest je da je 68 ulica u ovom gradu dobilo nazive po piscima i drugim zaslužnim građanima. Vijest je i da je internet peticija za dodjeljivanje ulica Sonji Savić pisana prije skoro osam godina i onda je čekala među hrpom papira u ovoj opštini i vijest je, na koncu svega, to što se negde na margini svega kao razlog za nedodjeljivanje naziva pominje “njen privatni život”.
Taj privatni život znači njen porok, ali kako je taj privatni život izbrisao Lilu, drugaricu iz diskoteke, Tvigicu, Sofiju, Sonju Čvorović, Unu, Anicu, Darinku i ostale likove kojima je Sonja dala život i poslala ih među zvijezde? Nije najjasnije.
Kustos muzeja “Nadežda Petrović” u Čačku Predrag Živković već godinama brine o njenom legatu u ovom muzeju, a u kome je, protokolom potpisanim krajem 2011. godine Sonjina majka Mikaina Savić, zavještana sva njena umjetnička zaostavština.
On kaže za Blic da sa gradom u tom domenu do sada nije bilo problema i da su sarađivali sasvim uredno. Međutim, ovo je drugi problem.
– Da bi se usvojio predlog, potrebno je da ga odobri većina. Nije postignuta ta većina i Sonja je ostala bez ulice. Ako ništa drugo, to govori o tome koliko ne postoji volja da se Sonjin kulturni doprinos shvati i nagradi – objašnjava Živković.
On ističe i to da on nije, kako je ranije pisano, pokretač peticije za dodjeljivanje ulice, ali jeste Mijalko Đunisijević, slikar iz Čačka, kaže Živković koji dodaje i da je lično razočaran što se peticija nikada nije realizovala budući da ju je veliki broj ljudi potpisao.
– Ideja je bila da se napravi Sonjina statua u jednom parku pod nazivom “Ona sama hoda kroz grad…”, čak je jedan umjetnik želio da je besplatno uradi. To nije uspjelo, jer nije bilo konačnog odgovora da se to uradi – priča Živković.
Šta je zasmetalo lokalnim vlastima i da li ima istine u glasinama da je taj “privatni život” postao nepremostiva prepreka za Sonju?
Nemoguće je ne primijetiti da, ako je to istina, to bi bio skandal za umjetnost kao takvu, jer bi se u tom slučaju trebalo preispitati dodjeljivanje ulica ako ne svima, a onda većini ljudi.
I ,uostalom, kako se isto pitanje nije postavilo kada se ulica dodjeljivala Dragoljubu Simonoviću, predsjedniku opštine Grocka kojem se sudi za spaljivanje kuće Milana Jovanovića? Tu je utihnulo ono preispitivanje “šta ću da kažem djeci kad me pitaju ko je to”.
Milica Dačić: Park kod Željezničke stanice biće nazvan po Sonji Savić, zato nijedna ulica nije dobila njeno ime
Ipak, danas, nakon brojnih komentara, polemika na društvenim mrežama, bure koja je podignuta, stiže nova vijest, i to od uprave grada.
– Stav grada Čačka, odnosno Gradske uprave je da mali park kod Željezničke stanice ponese ime naše poznate i priznate glumice Sonje Savić, koja je ime Čačka, grada u kojem je rođena, širila po prostoru bivše Jugoslavije. Smatramo da drugi po veličini gradski park zaslužuje da ponese ime Sonje Savić. To je zapravo razlog. Nema nikakvog uplitanja privatnog života, pogotovo kod ljudi koji su se bavili umjetnošću i kod kojih je potpuno odvojen javni i privatni život – izjavila je zamjenica gradonačelnika Čačka Milica Dačić za Radio Slobodnu Evropu.
Koliko su na to uticali mediji i obični ljudi koji su hteli da otrgnu Sonju od zaborava, nije poznato do kraja, ali ono što za kraj ostaje kao pitanje – da li je stvarno “privatni život” doveo do ove polemike i još važnije: Da li bi Sonja, da je živa, uopšte željela ulicu u svom gradu ili bilo kom gradu?
Možda, ipak, ne.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu