Čini se da smo se svi pomirili da je životni standard zapadnih evropskih zemalja nedostižan san, iako istovremeno imamo brojne resurse za kvalitetniji život.
Možda je najbolji primjer Slovenija, koja bi mogla da nam bude uzor u napretku. Ova doskorašnja republika socijalističkog uređenja i sa kojom je BiH bila u jednoj državi brzo se prilagodila tržišnim uslovima poslovanja.
Po posljednjim podacima Međunarodnog monetarnog fonda, iz oktobra ove godine, bruto domaći proizvod po glavi stanovnika (parametar kojim se mjeri životni standard jedne zemlje) Slovenije iznosi 23.599 evra.
Istovremeno, BDP po glavi stanovnika u Bosni i Hercegovini iznosi tek 5.176 evra. U prevodu, građani Slovenije žive 4,6 puta bolje nego građani u BiH.
Statistike kažu da je prosječna plata u Sloveniji 1.100 evra, a u BiH 477 evra.
U Sloveniji ima nešto više od dva miliona stanovnika koji doprinose BDP zemlje od oko 43 milijardi evra, dok u BiH ima oko 3,5 miliona ljudi koji su prošle godine doprinjeli da imamo BDP oko 17,1 milijardi evra.
Profesor na Ekonomskom fakultetu Banjaluka Goran Radivojac za Srpskainfo ocjenjuje da su osnovni razlozi u napretku Slovenije obrazovanje i radne navike.
– Ako posmatramo ljudski faktor, oni očigledno pripadaju grupi evropskih naroda, koji se, za razliku od nas, vrlo brzo prilagođavaju novim trendovima. Drugo, oni prethodni sistem nisu devastirali skroz do kraja i krenuli od nule, kao što ćemo mi, po svemu sudeći. Dakle, oni imaju prilično dobro razvijenu ekonomiju, imaju ekonomsku strategiju i kao društvo su saglasni u kojem pravcu treba da idu. Drže se struke. Naravno, i politika ima tu uticaj i vrlo često donose odluke tako da prvo izračunaju da li im se nešto isplati ili ne – navodi Radivojac.
Uspješnu ekonomiju Slovenije ilustruje i time da odavno nemaju aranžman sa MMF, vode samostalnu fiskalnu politiku i, uopšte, na Balkanu su najrazvijenija zemlja.
Rade Šegrt, urednik portala swot.ba, smatra da Slovenija ima dobru osnovu iz ranijeg Austrougraskog perioda, ali podsjeća i da je Slovenija bila najrazvenija bivša republika SFRJ, odnosno sa najboljim životnim standardom.
– Po raspadu bivše države Slovenija je praktično izašla bez ikakvih razaranja, međuetničkih sukoba, što je omogućilo da napravi stabilan politički sistem u kojem akteri nisu sputavali napredak. To je bila jasna poruka investitorima o sigurnom području za ulaganja. S druge strane, kod nas je stalno poslije rata prisutna politička tenzija i napetost, što velike multinacionalne kompanije vide kao loš signal – obrazlaže Šegrt.
Podsjeća i da je Slovenija prva od bivših republika ušla u Evropsku uniju, što je dodatno unaprijedilo njen poslovni ambijent i omogućilo nova ulaganja.
– Dakle, razlog zbog kojeg Slovenija napreduje jeste ambijent koji je stvoren i koji ljudima omogućuje da rade, zarađuju i da imaju dugoročnu stabilnost – ocjenjuje Šegrt.
Možda zato i nije iznenađujući podatak da je Slovenija samo prošle godine izdala gotovo 14.000 radnih dozvola za građane BiH.
Makedonija i mi
Građani BiH i Makedonije imaju nalošiji životni standard u odnosu na ostale stanovnike Evrope. Tako svega 41 odsto prosjeka Evropske unije iznosi stvarna individualna potrošnja građana po stanovniku građana BiH i Makedonije u standardu kupovne moći.
Građani svih ostalih zemalja bivše Jugoslavije žive bolje od nas, pa je tako stvarna individualna potrošnja u Sloveniji po stanovniku čak 85 odsto od prosjeka EU, u Hrvatskoj 62, u Crnoj Gori 56 i u Srbiji 45 odsto.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu