Taj potez, prema agenciji Rojters, dolazi u trenutku zabrinutosti da bi snažnije oružje koje bi moglo da potopi ruske ratne brodove dodatno pojačalo sukob.
Ukrajina ne krije želju za naprednijim američkim oružjem sa artiljerijom kojom trenutno raspolaže, kao što su projektili “Dževelin” i “Stinger” i drugo oružje. Lista želja Kijeva, na primjer, uključuje rakete koje bi mogle da potisnu rusku mornaricu od ukrajinskih crnomorskih luka, omogućavajući joj da nastavi isporuke žita i drugih poljoprivrednih proizvoda širom svijeta.
Sadašnji i bivši američki zvaničnici i izvori u Kongresu navode prepreke za slanje moćnijeg oružja dugog dometa u Ukrajinu, uključujući duge potrebe za obukom, poteškoće u održavanju opreme, zabrinutost da bi ruske snage mogle da se dočepaju američkog oružja i strah od eskalacije sukoba.
Ali tri američka zvaničnika i dva kongresna izvora kažu da se dva tipa moćnih protivbrodskih raketa – “Harpun”, proizvođača Boinga, i “Nejval Strajk” (NSM), proizvođača “Kongsberg” i “Rajton Tehnolodžis” – aktivno razmatraju ili za direktnu isporuku Ukrajini ili preko evropskih saveznika koji imaju te projektile, prenosi Rojters.
U aprilu je ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski pozvao Portugal da ukrajinskoj vojsci isporuči rakete “Harpun”, koje imaju domet od skoro 300 kilometara.
Ali postoji nekoliko problema koji sprečavaju Ukrajinu da se domogne ovih projektila. Prije svega, ograničena je dostupnost platformi za lansiranje “Harpuna” sa obale – to je, prema nekim zvaničnicima, tehnički zahtjevno rješenje, jer se uglavnom radi o sistemima stacioniranim na moru.
Dva američka zvaničnika su rekla da SAD rade na potencijalnim rješenjima koja uključuju povlačenje lansera sa američkih brodova. Obje rakete koštaju oko 1,5 miliona dolara po komadu, kažu stručnjaci i lideri industrije.
U operativnoj zoni Crnog mora nalazi se oko 20 brodova ruske mornarice, uključujući podmornice, saopštilo je britansko Ministarstvo odbrane.
“U Crnom moru nema skloništa“
Brajan Кlark , pomorski stručnjak sa Instituta Hadson, kaže da bi 12 do 24 protivbrodske rakete poput Harpuna sa dometom većim od 100 kilometara bile dovoljne da ugroze ruske brodove i da bi mogle da natjeraju Moskvu da prekine blokadu.
– Ako ruski predsjednik Vladimir Putin istraje u blokadi, Ukrajina bi mogla da izbaci najveće ruske brodove iz igre, jer nemaju gdje da se sakriju u Crnom moru – rekao je Klark.
Rusija je već pretrpjela gubitke na moru, posebno kada je riječ o potonuću komandnog broda Crnomorske flote, krstarice Moskva.
Nekoliko zemalja bi bilo spremno da pošalje rakete “Harpun” u Ukrajinu, kažu američki zvaničnici i izvori u Kongresu. Ali niko ne želi da bude prva ili jedina zemlja koja će to učiniti, jer se plaše ruske odmazde ako njihov “Harpun” potopi ruski brod, rekao je jedan američki zvaničnik.
Zvaničnik kaže da jedna zemlja razmatra da prvo isporuči projektil Kijevu, a nakon toga bi druge mogle da slijede.
NSM, sa druge strane, može da se lansira sa ukrajinske obale i ima domet od 250 kilometara. Takođe je potrebno manje od 14 dana obuke za rad na tom sistemu.
Uloga Norveške
Izvori kažu da se NSM smatraju logistički manje zahtjevnim od “Harpuna” jer bi saveznici iz NATO mogli da pozajme dostupne mobilne zemaljske lansere i bojeve glave iz Norveške.
Dva američka zvaničnika i izvora u Kongresu kažu da Sjedinjene Države pokušavaju da pronađu način da Ukrajina dobije NSM i lansere upravo od evropskih saveznika.
Izvori u Kongresu kažu da bi druga opcija bila da Norveška donira NSM Ukrajini, što je ideja koju podržavaju norveški zakonodavci. Norveško Ministarstvo odbrane je u međuvremenu odbilo da komentariše koje bi dodatne doprinose u naoružanju i odbrambenoj opremi mogli da ponude Ukrajini.
Još jedno oružje koje je visoko na listi želja Kijeva je sistem višestrukih raketnih bacača (MLRS), kao što je Lokhid Martinov M270, koji može da pogodi metu udaljenu 70 ili više kilometara, što je tri puta više od mnogih ukrajinskih haubica.
Odobreno je 40 milijardi dolara pomoći
Posljednjih nedjelja administracija američkog predsjednika Džoa Bajdena odlučila je da umjesto toga pošalje vučne haubice M777, koje se mogu brže rasporediti i isporučiti u većim količinama, izjavila su dva američka zvaničnika.
Dva američka zvaničnika su rekla da će M270, ili sličan sistem kao što je M142 HIMARS, biti razmatran za isporuku Ukrajini nakon što Kongres usvoji račun za dodatno finansiranje od 40 milijardi dolara, što se u međuvremenu i dogodilo.
Zakon o dodatnom finansiranju, prema zvaničnicima Rojtersa, omogućava predsjedniku da odobri prenos viškova oružja iz američkih zaliha bez odobrenja Kongresa kao odgovor na hitan slučaj, piše Jutarnji list.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu